Agah Əfəndi (1832[1], Yozqat – 1885[1], Afina) — Türkiyə yazıçısı,"Gənc Osmanlı" cəmiyyətinin üzvü, Poçt naziri, səfir.
| Agah Əfəndi | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1832[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1885[1] |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | jurnalist, yazıçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
O, Türkiyədə poçt naziri kimi ilk poçt pullarını buraxmışdır. Bu gün o, daha çox bir qəzet işçisi kimi xatırlanmaqdadır. Dövrünün mütərəqqi padşahlarından olan Əbdüləzizin hakimiyyəti zamanı Agah Əfəndi Avropaya göndərildi. Avropadan qayıtdıqdan sonra II Əbdülhəmid tərəfindən sürgünə göndərilmiş, istibdad zülmü çəkmişdir.[2]
Poçt pullarının və qəzetlərinin atası sayılan Agah Əfəndi 1832-ci ildə İstanbulda Sarıyerdə anadan olmuşdur. Yozqatlı Çobanoğullarından Ömər Əfəndinin oğludur. Yeddi il tibb institutunda oxuduqdan sonra fransız dilini yaxşı bildiyi üçün təhsilini yarımçıq qoyub "Babiali tərcümə şöbəsində" çalışmışdır.
Avropadan vətənə qayıtdıqdan sonra bir çox vəzifələrdə çalışmışdır. O, da II Əbdülhəmidin sürgünündən yan keçə bilməmişdi. 8 il sonra, bağışlanmışdı. Son vəzifəsi Afinada səfir işləməsi olmuşdur.[2]
1860-cı ildə buraxdığı "Tərcümani Əhval" qəzeti Türkiyədə çap edilmiş üçüncü qəzetdir.
Birinci qəzet dövlətin çap etdirdiyi "Təqvimi vəkayı"dır, ikinci qəzet isə Çörçill tərəfindən buraxılmışdır. "Tərcümani Əhval" isə bir türk tərəfindən buraxılan ilk qəzet idi. Qəzetin əsas yazıları İbrahim Şinasi tərəfindən yazılmışdır, lakin altı ay sonra İbrahim Şinasi həmin qəzetdən ayrıldı. Altı il çıxan bu qəzet dövlət tərəfindən gah açıldı, gah da bağlandı.
Namiq Kamalın Gənc Osmanlılar cəmiyyətinə qatılmış ve 1866-cı ildə Parisə qaçaraq müxalifətçilərə qatılmışdır."Müxbir" ve "Hürriyət" qəzetlərində çalışmışdır.
Poçt naziri olarkən 1861-ci ildə ilk poçt pullarını kəsdirdi.[2]
Agah Əfəndi 1885-ci ildə Afinada vəfat etmişdir. İstanbulda Sultan Mahmud türbəsində dəfn olunmuşdur.
- ↑ 1 2 3 4 Agâh Efendi // Faceted Application of Subject Terminology.
- ↑ 1 2 3 Azərbaycan dilinə tərcümə edəni Sabir Adil. 100 böyük türk. Bakı: "Kommunist". 1991. səh. 9.
- 100 böyük türk. (Azərbaycan dilinə tərcümə edəni Sabir Adil. Redaktoru: Məlik Allahverdiyev), Bakı, 1991.