Aegle marmelos ağacı — Ümumi adı ilə bəl (və ya bili, bhel),[1][2] həmçinin "Benqal heyvası",[3] "qızıl alma",[3] "Yapon acı portağalı",[4] "daş alma"[5][6] və ya "ağac alma"[4] kimi tanınan, Hindistan yarımqitəsi və Cənub-Şərqi Asiyaya məxsus bir ağac növü.[3] Bu ağac Hindistan, Pakistan, Banqladeş,[7] Şri-Lanka və Nepalda təbii halda yetişir.[3][7] Ağac hinduistlər və buddistlər tərəfindən müqəddəs hesab olunur.
| Aegle marmelos | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Aegle marmelos |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
"Aegle marmelos" tökülən yarpaqlı bir kol və ya kiçik-orta ölçülü ağacdır, hündürlüyü 13 metrə (43 fut) qədər çıxır, incə sallanan budaqları və kifayət qədər açıq, qeyri-müntəzəm tacı var.[8]
Qabığı açıq qəhvəyi və ya boz rəngdədir, hamar və ya incə çatlı və təbəqələnəndir, uzun düz tikanlarla silahlanmışdır, tikanlar 1,2-2,5 sm (1⁄2-1 düym) uzunluğunda və tək və ya cüt-cüt yerləşir. Kəsilmiş hissələrdən yapışqan şirə axır. Şirə aydın, yapışqanlı bir maddədir və ərəb qatranına bənzəyir, yaralı budaqlardan axır və uzun iplər şəklində asılır, tədricən bərk hal alır. İlk dadı şirin, sonra isə boğazı qıcıqlandırıcıdır.[6]
Yarpaqlar üçlü, növbəli, hər yarpaqcıq 5-14 sm (2-5+1⁄2 düym) uzunluğunda və 2-6 sm (3⁄4-2+1⁄4 düym) enindədir, yumurta formasında, ucu biz və ya sivri, bazası yumru, kənarları dişsiz və ya yumru dişlidir. Cavan yarpaqlar açıq yaşıl və ya çəhrayı rəngdədir, incə tüklüdür, yetişmiş yarpaqlar isə tünd yaşıl və tamamilə hamardır. Hər yarpaqda 4-12 cüt yan damar var və bu damarlar kənarda birləşir.[9]
- ↑ "Aegle marmelos - Bel". Flowers of India. 21 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 dekabr 2025.
- ↑ Wilder GP. Fruits of the Hawaiian Islands (original 1907). Hawaiian Gazette, Library of Alexandria. 2020. ISBN 1465583092.
- ↑ 1 2 3 4 "Taxon: Aegle marmelos (L.) Corrêa". GRIN Global, National Plant Germplasm System, US Department of Agriculture. 19 sentyabr 2017. İstifadə tarixi: 16 mart 2018.
- ↑ 1 2 "M.M.P.N.D. - Sorting Aegle names". unimelb.edu.au. İstifadə tarixi: 20 yanvar 2016.
- ↑ "Bael: Aegle marmelos (L.) Correa". Philippine Medicinal Plants.
- ↑ 1 2 Orwa, C. "Aegle marmelos" (PDF). Agroforestree Database:a tree reference and selection guide version 4.0. 2009. 9 may 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 Misra KK. "Bael". NewCROP, the New Crop Resource Online Program, Department of Horticulture and Landscape Architecture, Center for New Crops & Plant Products, Purdue University, W. Lafayette, IN. 1999. İstifadə tarixi: 20 yanvar 2016.
- ↑ Gardner, Simon. Field guide to forest trees of Northern Thailand. Bangkok: Kobfai Publishing Project. 2007. 102. ISBN 978-974-8367-29-3.
- ↑ Padekar GS, Gughe DR, və b. "To Study Anthaelmintic Actiity of Aegle Marmalos" (PDF). International Journal of Research in Engineering and Science. 11 (6). 2023. eISSN 2320-9364. ISSN 2320-9356.