"Adam" (1990-cı illər – 2001) — polis tərəfindən 21 sentyabr 2001-ci ildə Londonda Temza çayında gövdəsi tapılan naməlum oğlan uşağına verilən ad. Müstəntiqlər uşağın Nigeriyanın cənub-qərbindən olduğuna və qətlindən bir neçə gün əvvəl ritual şəkildə qətl qurbanı edilməsi üçün Birləşmiş Krallığa gətirildiyini düşünürlər.[1] Bu günə qədər heç kim Adamın qətli ilə bağlı ittiham olunmayıb və onun əsl kimliyi hələ də məlum deyil.[2]
21 sentyabr 2001-ci ildə Londonun mərkəzindəki Tauer körpüsünün yaxınlığında, Temza çayında gənc oğlanın cəsədi tapıldı. Polis əməkdaşları tərəfindən "Adam" adlandırılan[1] şəxsiyyəti məlum olmayan cəsəd qalıqları narıncı qız şortu geyinmiş təxminən dörd-səkkiz yaşlarında qaradərili bir kişiyə məxsus olduğu təyin edildi.[3][4] Meyitin otopsisı Adamın zəhərləndiyini, onun bədənindəki qanını süzmək üçün boğazının kəsildiyini,[5] başı, qol və ayaqlarının gövdəsindən peşəkarcasına ayrıldığını göstərmişdir.[2][3] Əlavə məhkəmə-tibbi ekspertiza onun mədəsinin tərkibini və sümüklərindəki mikroelementləri araşdıraraq[5] Adamın öldürülməzdən əvvəl Birləşmiş Krallıqda cəmi bir neçə gün və ya həftə olduğunu təyin etdilər[5] və onların ehtimalına görə, oğlan uşağı vuduların yarandığı yer kimi tanınan[5] cənub-qərbi Nigeriyanın Benin şəhəri yaxınlığındakı bir bölgədən idi.[1] Mütəxəssislər dəlillərə əsaslanaraq cinayətin ritual qətl olduğunu açıqladılar. Bəzi müstəntiqlər Adamın "muti" qətli üçün Britaniyaya trafikkinq edildiyi vurğuladılar.[1][5] Bu nadir Cənubi Afrika ritual qurbanvermə zamanı cadugər həkim uşaq bədəninin hissələrindən istifadə edərək "muti" adlanan müalicə məqsədli mikstura hazırlayır.[3] Lakin sonrakı məhkəmə-tibbi ekspertizası nümayiş etdi ki, qətl Oşuna adlı Yoruba dini qadın tanrısına qurbanvermə ritualına aiddir.[6]
Britaniya və Avropada itkin düşmüş uşaqlara aid məlumat bazalarında Adama uyğun məlumat tapa bilmədikləri üçün müstəntiqlər ictimaiyyətdən kömək istədilər. Lakin, hadisənin ABŞ-də baş verən 11 sentyabr hücumları ilə yaxın tarixdə təsadüf etdiyi üçün hekayə geniş şəkildə yayılmadı. Birləşmiş Krallıqda növbəti il ərzində bu cinayət işinə olan maraq və işıqlandırma artdı və qatillərin məhkum edilməsinə və ya Adamın şəxsiyyətinin müəyyən edilməsinə töhfə verəcək məlumatlara görə mükafatlar təklif edildi. Nigeriyada bu hekayə hələlik hər-hansısa böyük müzakirələrə səbəb olmamışdır.[3]
2002-ci ildə istintaq prosesinin irəllələməsi dalana dirənəndə London rəsmiləri Cənubi Afrikanın Yohannesburq şəhərinə səyahət etdilər. Orada Nobel mükafatı laureatı və Cənubi Afrikanın keçmiş prezidenti Nelson Mandela London polisinin Adamı müəyyən etməsinə kömək edə biləcək hər hansısa məlumatın yayılmasına çağırış edərək ictimaiyyətə müraciət etdi.[3] Mandelanın müraciəti bütün Afrika ölkələrində yayımlandı və bir çox dilə, o cümlədən müstəntiqlərin Adamla əlaqələndirdiyi regiondakı yerli dil olan yoruba dilinə tərcümə edildi.[1][3]
2003-cü ildə London metropoliten polisi yerli detektivlər və muti mütəxəssisləri ilə məsləhətləşmək üçün Cənubi Afrikaya səfər etdi. Ekspertlər narıncı şorta əsaslanaraq Adamın qatillər ilə qohumluq əlaqədə olduğunu irəli sürdülər. Muti rituallarında qırmızı rəng dirilmənin rəngidir, buna görə də Adamın qatillərindən ən azı biri onunla qohum idi və onun ruhundan üzr istəməyə çalışaraq onun yenidən dirilməsi üçün bu şəkildə dua edirdi.[7]
Polis daha sonra Nigeriyaya gedərək Adamın valideynlərini tapmaq üçün kampaniyaya başladı. Bölgədəki ibtidai məktəblərə baş çəkmək və itkin düşmüş uşaqlarla bağlı araşdırmaları tədqiq etdiklərinə baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edilmədi.[4]
29 mart 2011-ci ildə tapılan gövdənin İkpomvosa adlı oğlan uşağına aid olduğu bildirildi, bu məlumat jurnalistlərin Adamı Almaniyada himayəsində saxlayan bir qadınla intervyudan sonra bu nəticəyə gəldilər. Həmin qadının sözlərinə görə Adamın valdeyinləri Nigeriyaya deportasiya edildiyindən o, bir ara Adamın qayğısına qalırdı. İki övlad anası Joys Osiyagede "ITV" kanalında "London Tonight" proqramına verdiyi müsahibədə 6 yaşlı uşağı Londona səfər etməyi düşünən Bava adlı bir kişiyə təhvil verdiyini açıqladı. Detektivlər bunu "böyük bir irəliləyiş" kimi qiymətləndirdilər.
2013-cü ilin fevral ayında Osiyagede "BBC" ilə əlaqə saxlayaraq oğlan haqqında bildiyi hər şeyi onlarla paylaşmağa hazır olduğunu bildirdi. Osiyagede oğlan uşağının əsl adının əslində İkpomvosa deyil, Patrik Erhabor olduğunu açıqladı.[6] O, həmçinin Bavanı Kingsli Oco olduğunu bildirmiş və mətbuatda yayılan bir fotoşəkildə dostunun sağ olan oğlu yerinə səhvən Patrikin təsvir olduğunu düşündüyünü açıqladı. Buna baxmayaraq, polisin onun ruhi vəziyyəti ilə bağlı şübhələri detektivlərin bu iddialara şübhə ilə yanaşması Adamın rəsmi olaraq kimliyi heç vaxt müəyyən edilmədiyi anlamına gəlir.[2]
Metropoliten polisi hesab edir ki, bu cinayət işinin ictimailəşmə səviyyəsi Birləşmiş Krallıqda gələcək ritual cinayətlərinin qarşısını almağa töhfə vermişdi.[4]
2002-ci ilin iyul ayında Almaniyadan Birləşmiş Krallığa gələn bir nigeriyalı qadın, ritual qətllər həyata keçirən Yoruba kultundan qaçdığını iddia edirdi. O, onların onun oğlunu öldürməyə cəhd etmiş və Adamın Londonda valideynləri tərəfindən öldürüldüyünü bilirmişdir. Lakin onun mənzilində axtarış aparan polis Adamın üzərində tapılan eyni geyim brendindən olan narıncı şort aşkar etmişdir.[4] 2002-ci ilin dekabr ayında o, Nigeriyaya geri deportasiya edildi.
Polisin qadının tanışları üzərində apardığı müşahidələr Kingsli Oco adlı daha bir nigeriyalı kişiyə yönəltdi. Oconun evində aparılan axtarışlar nəticəsində bir sıra ritual əşyalar aşkar olundu, amma əşyaların üzərindəki DNT-nin heç biri Adamın DNT-si ilə üst-üstə düşmədi.[4] 2004-cü ilin iyul ayında Oco uşaq alveri cinayətlərində ittiham olunaraq dörd il müddətinə azadlıqdan məhrum edildi.[8]
- ↑ 1 2 3 4 5 "Torso murder inquiry moves to Nigeria", BBC News, 27 fevral 2003, İstifadə tarixi: 6 may 2016
- ↑ 1 2 3 Crawford, Angus. "Torso case boy 'identified'". BBC News. 7 fevral 2013. İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Butcher, Tim, "Mandela's plea over torso boy", The Telegraph, Johannesburg, 19 aprel 2002, İstifadə tarixi: 6 may 2016
- ↑ 1 2 3 4 5 Torso in the Thames (TV production). Channel 4 Television, UK. 2003.
- ↑ 1 2 3 4 5 Owen, James, "London Witchcraft Murder Traced to Africa Child Trade", National Geographic, 10 fevral 2005, 13 fevral 2005 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 6 may 2016
- ↑ 1 2 Crawford, Angus. "The torso in the Thames: A 20-year mystery". BBC News (ingilis). 21 sentyabr 2021. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2025.
- ↑ Richard Hoskins, Torso in the Thames Adam's Story, 16 oktyabr 2011, İstifadə tarixi: 15 iyun 2019
- ↑ Crawford, Angus. "Torso case boy 'identified'". BBC News. 7 fevral 2013. İstifadə tarixi: 6 may 2016.