İbni Mübarək (ərəb. عبد الله بن المبارك) kimi tanınan Əbu Əbdirrəhman Abdullah ibn əl-Mübarək ibn Vazih əl-Hanzəli əl-Mərvazi (736[1], Mərv – 1 noyabr 797, Hit) — müsəlman ilahiyyatçı və hədis alimidir.
| Abdullah ibn əl-Mübarək | |
|---|---|
| ərəb. عبد الله بن المبارك | |
 | |
| Doğum tarixi | 736[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 noyabr 797 |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | tarix, fiqh |
| Tanınmış yetirmələri | İbn Əbu Şeyba[d], Əbu Davud |
O, 736-cı ildə Mərvdə anadan olub. Atası türk olan Abdullahın, anasının da türk olması haqqında rəvayətlər var.[2]
O, 20 yaşında İslam elmlərini öyrənməyə başlayır. Onun ilk müəllimi ər-Rəbi ibn Ənəs əl-Xorasani olmuşdur. 758-ci ildən başlayaraq elm axtarışında İslam dünyasını gəzir. Süleyman ət-Taimi, Hişama ibn Urvə, Süleyman əl-Əməş, Abdullah ibn Aun, əl-Avzai, Əbu Hənifə, İbn Cureyc, Süfyan əs-Sevri, Şubə ibn əl-Həccac, Malik ibn Ənəs, əl-Leysdən ibn Səd, İsmayıl ibn Əyyaş, Süfyan ibn Uyeynə və bir çox başqalarından hədis öyrənmişdir. Tələbələrinin çoxu ondan hədis nəql etmişlər: Əbu Davud, Yəhya ibn Main, İbn Əbu Şeybə, Əbd ər-Rəzzaq əs-Səni, Yəhya əl-Kəttan, Əbdürrəhman ibn Mehdi və başqaları.
Abdullah ibn əl-Mübarək 797-ci ildə Ramazan ayının son ongünlüyündə vəfat edir və İraqın qərbindəki Hit şəhərində dəfn edilir.[3][4]
Abdullah ibn Mübarəkin qələmə aldığı əsərlər bunlardır:[2]
1. əz-Zühd vər-rəqaiq. Məhəmməd peyğəmbər, səhabələr və tabiin, ibadət, ixlas, təvəkkül, doğruluq, təvazükarlıq, qənaət kimi mövzular haqqında yazılmış əsərdir. Hindistanda (1966) və Livanda nəşr edilmişdir.
2. Kitabül-Cihad. Cihadın fəziləti, savabı və İslamdaki önəmi haqqında hədislərin cəmləndiyi və bu mövzuda qələmə alınmış ilk kitabdır. 262 hədisdən ibarət olan nüsxəsi N. Həmmad tərəfindən nəşr edilmişdir (Beyrut 1971).
3. əl-Müsnəd. Hadislə bağlı qələmə alınmış əsərdir. Zahiriyyə kitabxanasında saxlanılır.
4. Kitabül-Bir vəs-sila. Məlum olan yeganə nüsxəsi Zahiriyyə kitabxanasındadır.
5. əs-Sünən fil-fiqh. Fiqh haqqında yazılmış bu əsər dövrümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
6. Kitabüt-Təfsir. Təfsir haqqında yazılmış kitabdır, lakin dövrümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
7. Kitabüt-Tarix. Hədis ricalından bəhs edən bioqrafiq əsər olub, dövrümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
Mənbələrdə Abdullah ibn Mübarəkin müəllifi olduğu, lakin dövrümüzə qədər gəlib çatmayan başqa əsərlərdən bəhs olunur. Bunlar aşağıdakılardır:
- əl-Ərbaun,
- Kitabül-İstizan,
- Kitabül-Mənasik.
- ↑ 1 2 عبد الله بن المبارك ابن المبارك، 736‒797 // AlKindi.
- ↑ 1 2 TDV. İslam Ansiklopedisi, cild l (türk). 1988. 122–124.
- ↑ "عبد الله بن المبارك" (ərəb). 2014-02-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-17.
- ↑ "ابن المبارك" (ərəb). 2014-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-17.