Abdullah ibn Əli əl-Haşimi (ərəb. عبد الإله بن علي الهاشمي; 14 noyabr 1913, Taif, Məkkə bölgəsi[d] – 14 iyul 1958[1]) — Hicaz kralı Əli ibn Hüseynin yeganə oğlu.[2]
| Abdullah ibn Əli əl-Haşimi | |
|---|---|
 | |
| 4 aprel 1939 – 1 aprel 1941 | |
| 1 iyun 1941 – 2 may 1953 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | عبد الإله بن علي بن الحسين بن علي بن محمد بن عبد المعين بن عون |
| Doğum tarixi | 14 noyabr 1913 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 14 iyul 1958[1] (44 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | kütləvi atışma[d] |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu |
| Atası | Əli ibn Hüseyn əl-Haşimi |
| Ailəsi | Haşimilər |
| Dini | İslam, Əhlis-Sünnə |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | Kral Hərbi Hava Qüvvələri |
| Təltifləri |
      |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1913-cü ildə Taifdə dünyaya gəldi. Atası Məkkə əmiri Şərif Hüseynin oğlu Əli, anası isə onun xanımı Nəfisə xanımdır. Babasının ölümündən sonra atası Hicaz kralı, Abdullah isə Hicaz taxt-tacının vəliəhdi oldu. Ancaq cəmi bir il sonra atası taxtdan endirildi və ailəsiylə birlikdə İraq kralı olan qardaşı I Feysəlin yanına sığındı. Bacısı Aliyə əmisi oğlu I Qaziylə evli idi və bu səbəblə, İraq kraliçası olmuşdu.[3]
Əmisi I Feysəl və onun oğlu I Qazinin səltənətlərini gördü. Əmisi oğlunun avtomobil qəzasında həlak olmasının ardından taxta çıxarılan 4 yaşlı əmisi nəvəsi (eyni zamanda bacısı oğlu olan) II Feysəlin naibi təyin edildi. Dövlət idarəsini tam olaraq ələ aldı və ölkəni Britaniya lehinə idarə etdi.
1941-ci ildə baş nazir Rəşid Əli əl-Qeylani rəhbərliyindəki çevrilişlə hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı. Ölkədən qaçaraq əmisi İordaniya kralı I Abdullaha sığındı.[4] 1941-ci ildə Rəşid Əli əl-Qeylaninin hökuməti çökdü və İrana qaçdı. Ertəsi gün Bağdada dönən Abdullah yenidən naibliyi ələ aldı. 1953-cü ildə yetkinlik yaşına çatan və real hakimiyyəti ələ alan bacısı oğlu II Feysəlin ən yaxın məsləhətçisi oldu.
14 iyul inqilabı əsnasında Bağdaddakı Qəsr əl-Rihab sarayı üsyançıların hücumuna məruz qaldı. Hücum əsnasında güllələnən kral ailəsi üzvləri arasında Abdullah da vardı. Cəsədi Bağdad küçələrində gəzdirildi və ardından yandırıldı.
İlk evliliyi 1935-ci ildə Misir əsilli Mələk xanımla baş tutdu. Ancaq cütlük eyni il içində boşandı.
İkinci evliliyi 1948-ci ildə Misir əsilli Fövziyə Kamalla baş tutdu. Ancaq cütlük 1950-ci ildə boşandı.
Üçüncü evliliyi 15 iyun 1956-cı ildə Hiyam Məhəmməd Həbiblə baş tutdu. 14 iyul inqilabı əsnasında bu xanımı ölümdən xilas olan nadir kral ailəsi üzvlərindən biri oldu.[5]
Heç bir evliliyindən övladı olmadı.
- ↑ 1 2 Abd al-Ilah // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Gourji C. Bekhor. (1990). Fascinating life and sensational death: the conditions in Iraq before and after the Six-Day War, G.C. Bekhor
- ↑ بديعة، (أميرة،); Badīʻah (Amīrah); ʻAlī, Fāʼiq Shaykh. مذكرات وريثة العروش: الأميرة بديعة ابنة الملك علي حفيدة ملك العرب الشريف حسين بن علي تروي سيرة أهلها ملوك وملكات الشام والحجاز والأردن والعراق، أهم وثيقة عربية في القرن العشرين (ərəb). دار الحكمة،. 2002. ISBN 978-1-898209-62-1. 2025-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-07.
- ↑ "IRAQ - Resurgence In The Shiite World - Part 8 - Jordan & The Hashemi…". archive.ph. 2012-07-09. Archived from the original on 2012-07-09. İstifadə tarixi: 2025-01-07.
- ↑ "الناجية من مجزرة الرحاب عام 1958.. وفاة الأميرة بديعة آخر أميرات العائلة الملكية في العراق | أخبار سياسة | الجزيرة نت". web.archive.org. 2023-03-25. Archived from the original on 2023-03-25. İstifadə tarixi: 2025-01-07.