Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinAşiq Ahu (Qaraoğlu) – XVII əsrdə yaşamış aşıq. Əsl adı Əli olan aşıq Diyarbəkirdə anadan olmuşdur. Ahu "Qaraoğlu" ləqəbli aşıq üslubunda yazdığı şeirləri ilə də məşhurdur. Səsi və avazı gözəl olan aşıq haqqında mənbələrdə "yaşadığı dövrün bağçasının xoş sədalı bir bülbülü"[1] deyilərək bəhs edilir. Ahu dərvişliyə və bəkdaşiliyə meyil edən yeniçəri aşıqlardandır. Müxtəlif mənbələrdə aşığın küliyyatına rast gəlmək mümkündür[2] O, eyni zamanda bir neçə ilahların də bəstəkarıdır[3] Elə məhz ona görə də Ahudan bəhs edən tədqiqatçılar onu həm də musiqişünas kimi qələmə verirlər. Tarixçi Hammer Osmanlı şairlərinə həsr etdiyi "Cameyi Mahasini Zürəfayı Əhli Zevk vəl irfân fi təracim-i Şuarayi dövləti Ali Osman" adlı təzkirəsində Ahudan bəhs edərək onun Sultan IV Mehmetin xanəndələrindən olduğunu qeyd etmişdir. Onu "Şərqiyyat məcmuəsi"nin sahibi və şairlərin şeyxi adlandırmışdır.[4] Bu məlumat üzərinə bir çox tədqiqatçılar "Şərqiyyat məcmuəsi"nin sahibi haqqında heç bir məlumat əldə edə bilməməklə yanaşı, Ahunun başqa şeirlərinə də rast gəlmədiklərini yazırlar[5]
Tarixə adını "Önüncə" dastanı ilə yazan aşığın Rusiya-Türkiyə müharibələrinin birində iştirak etdiyi güman edilir. Çünki bu dastanın məhz Rusiya-Türkiyə müharibələrini söylənildiyi düşünülür. "Önüncə" dastanı bəzi qaynaqlarda "Dastan-i İslam padşahı" adı ilə də tanınır. Dastanın dili ərəb-fars sözləri ilə zəngindir. Dastanda aşıq Allahı, Peyğəmbəri (ə.s.) və onun övliyalarını Türk ordusunun verdikləri ağır mücadilələrə yardım etməyə çağırır.
Padişahım, âlem yetti gazâya,
Evliyalar itti ikrar önünce.
Sadrazam kuşandı gayret kılıcın,
Bir şecâat itti izhâr önünce.
Çün gazâya ferman itti Zıll-ullah,
Cümle hazır oldu fî-sebîl-illah,
Âlemler çağrışır Nasrun-min-Allah,
Habibin sancağı ensâr önünce.
Altı bin altı yüz Urum erleri,
Altmış bin de Horasan`ın beyleri,
Hacı Bektaş Velî`nin neferleri,
Yürüttü bir cansız divar önünce.
İran ile Turan düştü merâka,
Nâmeler yazıldı Şam ile Şarka,
Bunca zaim bunca merdüm çırağa,
Bunca ehli haslar tımâr önünce.
Bu gazânın medhin yazsın âlemler,
Âlimler ilmiyle döksün rakamlar,
Yürüsün altı bin Haşim alemler,
Çekilsin sancaklar tuğlar önünce.
Âhû ider bu yerlerin harâbı,
Bir zaman yaslandık taş-ü türabı,
Şehidlere sundu Kevser şarâbı,
Yürütti saki-i ebrar önünce.
- ↑ Ali Emîrî. Tezkire-î Şuarâ-yı Âmid. İstanbul, 1910, s.113
- ↑ Vasfi Mahir Kocatürk. Tekke Şiiri Antolojisi. Buluş Kitabevi, Ankara, 1955, s.326
- ↑ Şevket Beysanoğlu. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları, Birinci Cilt, San Matbaası, Ankara, 1996, s.131
- ↑ Bülent Akın. IV. Murat ve IV. Mehmet Hânendeleri Arasında Diyarbakırlı Bir Alevi-Bektaşi Âşik: Âhû Baba (Karaoğlu) Türk Kültürü Ve Haci Bektaş Veli Araştırma Dergisi / 2011 / 59, s.282
- ↑ Ali Emîrî. Tezkire-î Şuarâ-yı Âmid. İstanbul, 1910, s.113–114
- Ali Emîrî. Tezkire-î Şuarâ-yı Âmid. İstanbul, 1910, s.113
- Vasfi Mahir Kocatürk. Tekke Şiiri Antolojisi. Buluş Kitabevi, Ankara, 1955, s.326
- Şevket Beysanoğlu. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları, Birinci Cilt, San Matbaası, Ankara, 1996, s.131
- Bülent Akın. IV. Murat ve IV. Mehmet Hânendeleri Arasında Diyarbakırlı Bir Alevi-Bektaşi Âşik: Âhû Baba (Karaoğlu) Türk Kültürü Ve Haci Bektaş Veli Araştırma Dergisi / 2011 / 59, s.282
- Ali Emîrî. Tezkire-î Şuarâ-yı Âmid. İstanbul, 1910, s.113–114
- Qumru Şəhriyar. Türk xalq ədəbiyyatının zirvəsi: Aşıq Ahu (Qaraoğlu). "Dədə-Qorqud" elmi-ədəbi toplusu, 2015(4), s.154-162