Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinAğstafa su anbarı — Azərbaycanın Qazax rayonunda, Ağstafaçayın üstündə su anbarı. 1971-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Sahəsi 6,3 kilometr2, ümumi həcmi 120 milyon metr3, faydalı həcmi 111 milyon metr3-dir. Bəndin uzunluğu 1,9 kilometr, hündürlüyü 50,2 metrdir. Ağstafaçay su anbarından çəkilmiş 2 magistral kanal (uzunluğu 59 kilometr və 12 kilometr) vasitəsilə Qazax, Tovuz və Şəmkir rayonları ərazisində 74,1 min hektar sahə suvarılır.[1]
| Ağstafa su anbarı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Həcmi | 120 mln km³ |
| Tökülən çay | Ağstafaçay |
| Şəffaflığı | 1,5m-2,0 m |
| Yerləşməsi | |
| 41°02′32″ şm. e. 45°15′48″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
  Ağstafa su anbarı |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əsasən Ermənistan ərazisindən Ağstafaçaya axıdılan transsərhəd çirkləndiricilərin hesabına daha çox çirklənməyə məruz qalır. Ağstafaçay üzərində yerləşən Ermənistan ərazisindəki yaşayış məntəqələrindən məişət və sənaye çirkab sularının çaya axıdılması hələ Sovetlər dövründən mövcuddur. Bu tullantılar sututarlarda mürəkkəb biokimyəvi prosesləri sürətləndirir və çirklənmənin artmasına təsir göstərir. Fenollar və mis birləşmələrinin orta illik miqdarı YVQH-dən bir neçə dəfə çoxdur[2]. Su anbarının biogen elementlərlə zəngin olmasına baxmayaraq (nitrat azotu – 2,0 mq/l; dəmir oksidi 1,3 mq/l; silisium 5,5 – 6,0 mq/l; mineral fosfor 0,06 – 0,04 mq/l; nitrit azotu 0,05 mq/l) burada fauna həm növ tərkibinə və həm də miqdarına görə zəif inkişaf etmişdir. Çox güman ki, Ağstafaçayın zəhərli suları su anbarında faunanın inkişafına mənfi təsir göstərir. Su anbarının zooplanktonunda cəmi 18 növ orqanizm qeydə alınmışdır. Onların 10 növü rotatorilərin, 4 növü şaxəbığcıqlı xərçənglərin, 4 növü isə kürəkayaqlı xərçənglərin payına düşür.
Ağstafaçay su anbarında 10 növ balığın yayılması müəyyən edilmişdir (Kür xramulyası, Kür şirbiti, Qafqaz enlibaşı)Şərq qıjovçusu, Kür gümüşcəsi, Zaqafqaziya gümüşcəsi, Anqor çılpaqçası, Zaqafqaziya ilişkəni, Qızılı ilişkən, Qambuziya). Xramulya və şirbit vətəgə əhəmiyyətli balıqlardır. 70-ci illərdə su anbarının ixtiofaunasında Qafqaz enlibaşı (77,8 %) və Kür xramulyası üstünlük təşkil edirdilər. hazırda bu balıqlara, xüsusilə xramulya balığına az – az hallarda rast gəlinir.
- ↑ Ағстафачај су анбары // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 111.
- ↑ "Səth sularının çirklənmə vəziyyəti". 29 noyabr 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyul 2010.