Ağ sirkən (lat. Atriplex cana) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin sirkən cinsinə aid bitki növü.
| Ağ sirkən | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Ağ sirkən |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Qafqaz, Avropa, Aşağı Volqaboyu, Krım, Qərbi Sibir, Orta Asiyada yayılmışdır. Baltikyanı zonada təsvir edilmişdir.
Hündürlüyü 20-50 sm, aşağı hissəsində çoxlu budağı olan yarım-kolcuqdur. Budaqları oduncaqlı,qonur-boz rəngli çatlamış qabıqla örtülmüşdür. Alt yarpaqları əyri-üzbəüz, qalıntəhər, uzunsov-ovaldan tərsinə-lansetvariyədəkdir. Yuxarı yarpaqları küt, çox vaxt batıq, kənarları bütövdür. Çiçəkləri yarpaqsız sünbül-süpürgəvari çiçək qrupunda yerləşir. Dişicik çiçəklərin çiçəkaltlıqlari oturaq, üstü enli, üçdişlidir. Kasayarpaqları yarıya qədər bitişik, üçdişlidir. Avqust ayında çiçəkləyir. Oktyabrda isə meyvə verir. Toxumları hamardır, uzunluğu 2-2,5 mm-dir.
Şoran torpaqlarda bitir.
Böyük Qafqazda, Ordubadda dağətəyi ərazilərdə rast gəlinir.
Tərkibində askorbin turşusu (120 mq%-ə qədər), karotin, saponinlər, efir yağları, yarpaqlarında çoxlu miqdarda protein vardır. Xalq təbabətində şirəsi baş, boğaz ağrısına qarşı və sakitləşdirici vasitə kimi istifadə edilir. Onlardan sıyıq, püre və salatlar hazırlanır.