Ərəfsəlilər

XVIII-XIX əsrin ortalarına aid mənbələrdə Naxçıvan mahalında yaşayan kəngər mənşəli bir sıra qol və tirələrin içərisində ərəfsənin də adı çəkilir. Nadir şah Əfşarın (1736–1947) hakimiyyəti dövründə Naxçıvandakı ərəfsəliləri öz aralarından çıxmış vəkil və ağsaqqallar idarə edirdi. Xanlıqlar dövründə ərəfsəlilər Qarabağ xanlığının tərkibində, mərkəzi Qarakilsə olan Sisian mahalında məskunlaşmışlar. Naxçıvan və Dərələyəz mahallarının bir sıra kəndində yaşayan ərəfsəlilər maldarlıqla məşğul olmuş, sonralar buğda, çovdar, arpa, vələmir, habelə mərcimək, günəbaxan və s. becərmiş, arı pətəkləri saxlamışlar. 1918–1920-ci illərdə Andranikin erməni-daşnak dəstələrinin hücumları nəticəsində Naxçıvana qaçan azərbaycanlıların içərisində ərəfsəlilər də vardı. Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra onlar öz kəndlərinə dönə bilmiş, 1988-ci ilin noyabrında isə yenidən deportasiya edilmişlər.

Culfa rayonundakı Ərəfsə kəndinin adı ərəfsəlilər ilə əlaqədardır.