Ərəb dünyası və ya ərəb dövlətləri (ərəb. العالم العربي / ISO 233: al-ʻālam al-ʻarabi) — əsasən Qərbi Asiya və Şimali Afrika ərazilərində yerləşən böyük bir ölkə qrupundan ibarətdir. Ərəb ölkələri qərbdə Atlantik okeanından şərqdə Ərəbistan dənizinə, şimalda Aralıq dənizindən cənub-şərqdə Afrika buynuzu və Hind okeanına qədər uzanan ərəb dilinin danışıldığı böyük bir coğrafiyanı əhatə edir.
Ərəb Dövlətləri Liqası ərəb ölkələrinin yaratdığı ən böyük siyasi, mədəni, sosial və iqtisadi təşkilatdır. Bu gün bütün ərəb ölkələri 1945-ci ildə yaradılmış bu təşkilatın üzvüdür. XIX əsrin ikinci yarısında meydana çıxmış ərəb millətçi hissləri də Osmanlı imperiyasının dağılmasına təkan vermişdir.[1]
Müasir ərəb dövlətləri avtokratik idarəçiləri və antidemokratik mövqeləri ilə tanınırlar. 2010-2011-ci illərdə ərəb dünyasında baş vermiş olan son etirazlar nəticəsində xalq öz avtoritar dövlətlərinə qarşı çıxaraq demokratiya tərəfdarı olan hərəkatlara başlamışdır. Bu proses həm də “ərəb baharı” kimi tanınır.[2]
"Ərəb dünyası" termini[3] təxminən 360 milyon insanın yaşadığı ümumilikdə 22 dövlət və bu dövlətlərin regionlarını əhatə edir.
Aşağıda ərəb dövlətləri əhalisi və sahələri ilə bərabər göstərilmişdir.
Dövlətlər | 2020 siyahıyaalması | Ərazisi(km²) |
---|---|---|
Misir | 94.798.827 | 1.001.450 |
Sudan | 30.894.000 | 2.505.810 |
Mərakeş | 36.037.908 | 710.850 |
Əlcəzair | 32.930.091 | 2.381.740 |
Səudiyyə Ərəbistanı | 31.218.169 | 2.149.690 |
İraq | 34.467.600 | 437.072 |
Yəmən | 28.498.683 | 527.970 |
Suriya | 17.500.657 | 185.180 |
Tunis | 11.708.370 | 163.610 |
Somali | 15.893.219 | 637.657 |
İordaniya | 10.658.123 | 92.300 |
Liviya | 6.871.287 | 1.759.540 |
Fələstin | 2.124.251 | 6000 |
Livan | 6.859.408 | 10.452 |
Mavritaniya | 4,649,660 | 1.030.000 |
Oman | 4.829.473 | 309.500 |
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri | 9.890.400 | 83.600 |
Küveyt | 4.420.110 | 17.820 |
Qətər | 2.660.788 | 11.437 |
Bəhreyn | 1.742.446 | 665 |
Komor adaları | 863.688 | 2.170 |
Cibuti | 921.804 | 23.000 |
Ümumilikdə | 394.822.275 | 14.898.171 |
- ↑ Paul Salem. "Arap Dünyasında Türkiye'nin İmajı" (PDF). TESEV. 1 iyul 2011. 22 fevral 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fevral 2014.
- ↑ Mustafa Aydın. "Arab Baharı'nı Anlamak" (PDF). COPPEM. 21 fevral 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fevral 2014.
- ↑ Şenel Şamlı, Yiğit Dalgıç. "Maşrık Arap Bölgesi ve Körfez Ülkeleri" (PDF). Dışpolitika. 11 iyul 2012 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fevral 2014.
- Baumann, Andrea. Influences of culture on the styles of business behaviour between Western and Arab managers. Norderstedt, Almaniya: GRIN. 2006. ISBN 978-3-638-86642-2.
- Deng, Francis Mading. War of visions: Conflict of identities in the Sudan. Washington, D.C.: The Brookings Institution. 1995. ISBN 0-8157-1794-6.
- Frishkopf, Michael. Introduction: Music and media in the Arab world and Music and media in the Arab world as music and media in the Arab world: A metadiscourse // Frishkopf, Michael (redaktor). Music and media in the Arab world. Cairo: The American University in Cairo Press. 2010. ISBN 978-977-416-293-0.
- Albert Hourani (1991). A History of the Arab Peoples. Cambridge, Mass.: Warner Books. ISBN 978-0-674-39565-7.
- Kronholm, Tryggve. Arab culture: Reality or fiction? // Palva, Heikki; Vikør, Knut S. (redaktorlar ). The Middle East: Unity and diversity: Papers from the second Nordic conference on Middle Eastern studies. Nordic proceedings in Asian studies. 5. Copenhagen: Nordic Institute of Asian Studies. 1993. ISBN 87-87062-24-0.
- Reader, John (1997). Africa: A Biography of the Continent. New York: Vintage. ISBN 978-0-679-40979-3.
- Rejwan, Nissim. Nasserist ideology: its exponents and critics. New York City: Halsted Press. 1974. ISBN 0-470-71628-2.
- Rinnawi, Khalil. Instant nationalism: McArabism, al-Jazeera and transnational media in the Arab world. Lanham, Maryland: University Press of America. 2006. ISBN 978-0-7618-3439-7.
- Sullivan, Earl L.; Ismael, Jacqueline S., redaktorlar Preface // The contemporary study of the Arab world. Edmonton, Alberta: The University of Alberta Press. 1991. ISBN 0-88864-211-3.
- Charles Saint-Pierre (2003). French Policy toward the Arab World. Abu Dhabi: Emirates Center for Strategic Studies and Research. ISBN 978-9948-00-336-6.
- Ajl, Max. Imperialism and Class in the Arab World (September 2016), Monthly Review
- Ayalon, Amy (1987). Language and change in the Arab Middle East: the evolution of modern political discourse Studies in Middle Eastern history. Oxford University Press US. ISBN 978-0-19-504140-8.
- Hourani, Albert (1983). Arabic Thought in the Liberal Age, 1798–1939. Rev., with a new preface. Cambridge, Eng.: Cambridge University Press. x, 406 p. ISBN 0-521-27423-0 pbk.
- Tausch, Arno. A Look at International Survey Data About Arab Opinion (31 January 2014). "A look at recent (2013) international survey data about Arab opinion", Middle East Review of International Affairs, Vol. 17, No. 3 (Fall 2013), 57–74.
- Tausch, Arno. The political algebra of global value change: General models and implications for the Muslim world, with Almas Heshmati and Hichem Karoui (1st). Nova Science Publishers, New York. 2015. ISBN 978-1-62948-899-8.
- Arab League Online
- INFOSAMAK – Arab world
- ArabLand.com — Directories of all Arab world countries
- Araboo.com — Arab world directory
- Arab countries information
- WinArab — Arab articles
- Carboun Information and resources relating to energy, environment, and sustainability in the Arab world