Usmi Əmir Həmzə — XVIII əsrdə Qaytaqın ən siyasi fəal usmisi, Ulu (Böyük) Əhməd xan usminin nəvəsi.
| Əmir Həmzə | |
|---|---|
| Vəfat tarixi | 25 mart (5 aprel) 1787[1] |
| Dəfn yeri | |
| Atası | Xanməhəmməd[d] |
"Qaytaq usmiləri şəcərəsinə" görə Əhməd xanın ölümündən sonra onun oğlu Xan Məhəmməd yox, nəvəsi, Xan Məhəmmədin oğlu Əmir Həmzə usmi oldu. Bakıxanov Gülüstani-İrəm əsərində yazırdı: "…Usmi Əhməd xan tezliklə öldü. Onun nəvəsi, Xan Məhəmmədin oğlu, tədbirli və cəsur adam Əmir Həmzə usmi oldu."
Əmir Həmzənin Qaytaq utsmiliyinə rəhbərliyinə dair ilk mənbə qeydi 1751-ci ilə təsadüf edir. Qaytaq taxtına dörd əsas namizəd var idi, lakin o dövrün liderlərinin siyasi müdrikliyi sayəsində varislik məsələsi qarşılıqlı razılaşma yolu ilə həll edildi. Bütün dörd namizədə bərabər həcmdə irsi mülklər təsis edildi, lakin yekun razılaşmaya əsasən Qaytaqın usmisi titulu Əmir Həmzəyə verildi.
Əmir Həmzənin dönəmində Qaytaqın xarici siyasəti xeyli fəallaşdı.
Əmir Həmzə 1787-ci ildə vəfat etdi. Onun yerinə dərhal qardaşı Ustar xan gəldi, lakin tezliklə o da vəfat etdi və bundan sonra Əmir Həmzənin oğullarının hakimiyyəti başladı.
- Бакиханов. А.К. Гюлистан-и Ирам Издательство Елм Баку -1991