Əlavə iş (ing. side job, side hustle or moonlighting) – bir şəxsin əsas işindən kənar vaxtlarda, əlavə gəlir əldə etmək və ya fərqli sahədə təcrübə qazanmaq məqsədilə yerinə yetirdiyi iş növüdür. Bu cür işlər əsasən ikinci dərəcəli xarakter daşıyır və əsas işə mane olmadan, çevik qrafiklə həyata keçirilir. Əlavə işlər həm maddi zərurətdən, həm də şəxsi maraqlardan irəli gələ bilər. Bəzən insanlar əsas işləri sevimli fəaliyyətlərini əhatə etmədiyi üçün əlavə iş vasitəsilə yaradıcılıq potensiallarını reallaşdırmaq istəyirlər.[2]

Əlavə işlərin növləri müxtəlif ola bilər. Bir şəxs axşam saatlarında frilans tərcüməçi kimi çalışa, həftəsonları onlayn dərs verə və ya elektron ticarətlə məşğul ola bilər.[3] Digər hallarda isə bu fəaliyyətlər bloq yazmaq, qrafik dizayn, sosial media üçün kontent hazırlamaq və ya kiçik sahibkarlıq layihələri ola bilər. Belə işlər, adətən, sərbəst müqavilə (frilans) əsasında həyata keçirilir və birbaşa rəqəmsal platformalar vasitəsilə təşkil olunur.[4]
Əlavə işlərin populyarlaşmasının əsas səbəblərindən biri bir çox ölkədə əməkhaqqının yaşam xərcləri ilə ayaqlaşmamasıdır. ABŞ-da hər üç yetkin şəxsdən biri əlavə iş gördüyünü bildirir, onların əksəriyyəti bunu gündəlik xərclərini qarşılamaq üçün edir. Böyük Britaniyada isə tələbələrin və yeni məzunların 60%-i kirayə və digər tələbatları ödəmək üçün əlavə işə müraciət edir.[5]
Əlavə işin üstünlükləri sırasında əlavə gəlir mənbəyi yaratmaq, şəxsi bacarıqları inkişaf etdirmək, yeni sahələrdə təcrübə qazanmaq və karyera imkanlarını genişləndirmək kimi faktorlar qeyd olunur.[6] Lakin bu fəaliyyətin mənfi tərəfləri də mövcuddur. İş yükünün artması, istirahət vaxtının azalması, enerjinin tükənməsi və əsas işlə balansın pozulması kimi hallar əlavə iş görən şəxslər üçün çətinlik yarada bilər.[7]
Əlavə iş xüsusilə gənc nəsil – millennial[8] və Z nəslinin nümayəndələri arasında geniş yayılmışdır. Bu nəslin nümayəndələri əlavə işə yalnız maddi ehtiyac üçün deyil, həm də karyerada alternativ imkanlar axtarmaq və risk etmədən fərqli sahələri sınamaq üçün müraciət edirlər. Müasir dövrdə rəqəmsal texnologiyalar və onlayn platformalar əlavə işlərin çevik və əlçatan olmasını daha da asanlaşdırır.[9]
- ↑ Scanlon, Victoria. "Side Hustle Survey: New Insights About Independent Workers Entering 2024". SideHustles. 3 dekabr 2023. 25 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ McDowell, Erin. "21 high-paying side jobs you can do in your spare time". Business Insider. 28 iyun 2019. 25 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ "day job". Cambridge Dictionary. 19 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ Quartz, Alissa. "The Con of the Side Hustle". The New York Times. 6 aprel 2019. 2 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ Gillespie, Lane. "Survey: 39% have a side hustle, and 44% believe they'll always need one". Bankrate. 24 may 2023. 13 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ Team, NY Bet. "Hustle or Bust: Over Half of New Yorkers Need a Side Gig to Survive". NY BET (ingilis). 17 may 2023. 16 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2025.
- ↑ Fenton, Abigail. "Two in five young Brits rely on 'side hustle' to make ends meet". Yahoo! Finance. 22 noyabr 2019. 21 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ Vallejo, Camila. "Tales from the 'side hustle generation': Meet the Connecticut millennials working multiple jobs to pay the bills". Hartford Courant. 14 noyabr 2019. 7 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ Alexandrea, Jordana. "Side hustle statistics for 2025: Key data, trends, and what they mean". Hostinger. 22 may 2025.