Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏbül-Həsən Əhməd ibn Yəhya ibn Cabir ibn Davud əl-Bəlazuri (ərəb. البلاذري; təq. 820, Bağdad – təq. 892[1], Bağdad) — IX əsr tarixçisi. Hicri ikinci əsrin coğrafiya və tarixçilərindən biri. Yaqut əl-Həməvi ondan təriflə bəhs etmişdir.
| Bəlazuri | |
|---|---|
| ərəb. البلاذري | |
| Doğum tarixi | təq. 820 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | təq. 892[1] (71–72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | tarix |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Onun Davuddan əvvəlki ulu babalarının adları naməlumdur. İbn ən-Nədimə görə ona Bəlazuri deyilməsinin səbəbi, yaddaşını gücləndirmək üçün bəlazur (Semecarpus anacardium) adlı meyvəni yeyib ağlını itirməsi və ölməsidir. Bəzi mənbələr görə isə bu hadisə onun deyil, babası Cabirin başına gəlmiş və ona babasına nisbətlə Bəlazuri deyilmişdir.
Bəlazuri, Bağdadda yaşamış, farsca kitabları ərəbcəyə tərcümə etmişdir. O, Əli ibn Məhəmməd əl-Mədaini, İbn Sad, Əli ibn Mədini, Əffan ibn Müslüm, Əbdüləla ibn Həmmad, Abdullah ibn Saleh əl-İcli və Musab əz-Zübeyri kimi alimlərdən bəhrələnmişdir. Bəlazuri 892-ci ilə Bağdadda vəfat etmişdir.[2]
O, "Ənsabül-Əşrəf", "Fütuhul-Büldan", "Əhdi-Ərdəşir" və "Kitabül-Əxbər" adlı əsərlərin müəllifidir. Bunlardan yalnız "Fütuhul-Büldan" və "Ənsabül-Əşrəf" dövrümüzə qədər gəlib çatmışdır.
- Fütuhul-Büldan. Əsər Məhəmməd peyğəmbərin dövründən hicri III əsrə qədər olan ilk fətihləri, bölgə və şəhərlərə görə nəql edir. Bu əsər müxtəlif dillərə tərcümə edilərək dəfələrlə nəşr edilmişdir. Bu əsrdə Azərbaycan haqqında da məlumatlar vardır.
- Ənsabül-Əşrəf. Bu əsər Məhəmməd peyğəmbərin həyatı, Raşidun xəlifələri, Əməvilər və Abbasilərin ilk ilərindən bəhs edir. Əsər təbəqat, ənsab və əxbər üslublarının birləşdirilməsi ilə qələmə alınmışdır. Əsərin bəzi bölmələrini nəşr edilmişdir. Onlar bunlardır: Siyər (Qahirə 1959), Bəni Haşim-Əbu Talib oğulları (Beyrut 1974, 1977), Bəni Haşim-Abbas ibn Əbdülmüttalib oğulları (Beyrut 1978), Əbdüşəms (Bəni Ümeyyə) oğulları (Qüds 1938, Beyrut 1979, Qüds 1971), Osman-Abdullah ibn Zübeyr arası (Qüds 1936), Musab ibn Zübeyr-Əbdülmelik dövrü (Leipzig 1883). Əsərin əlyazma nüsxəsi Süleymaniyyə kitabxanasında saxlanılır. (Rəisül-küttab Mustafa Əfəndi, № 597–598).[2]
- Dünyanın müktəşif və coğrafiya yazanlar, Nikbin, Vəziri çapı, 1375 h.ş.("فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان". نیک بین، نصرالله.انتشارات نبوی، چاپ وزیری٬ ۱۳۷۵.)
- (الامام: أبی الحسن، احمد، البلاذری، (فُتُوح اَلُبلدان) ، دار الکتب العلمیة، چاپ نهم، بیروت لبنان، انتشار ۱۹۸۳ میلادی به (عربی)،)
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Fayda, Mustafa. "BELÂZÜRÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1992. 17.09.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17.09.2025.