Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinəl-İbanə ən üsulid-diyanə (ərəb. الإبانة عن أصول الديانة) və ya əl-İbanə (ərəb. الإبانة) — kəlam (əqidə) mövzusunda qələmə alınmış əsər.
| Əl-İbanə | |
|---|---|
| ərəb. الإبانة عن أصول الديانة | |
| Müəllif | Əbülhəsən Əşəri |
| Mövzu | kəlam |
| Orijinalın dili | ərəb dili |
Əsərin müəllifi Əşarilik kəlam məktəbinin banisi olan Əbül-Həsən əl-Əşaridir.
Əsərin adını İbn ən-Nədim "Kitabüt-Təbyin ən üsulid-din" şəklində qeyd etmişdir.[1] Əsər nizamlı sistemə sahib olmayıb, giriş hissəsindən sonra iki fəsildən ibarət olan bir mükəddimə ilə on dörd baba bölünmüşdür. Bu bablar da öz növbələrində alt başlıqlara bölünmüşdür. Mükəddimənin ilk fəslində sünnəyə sadiqliyin vacibliyi vurğulandıqdan sonra Mötəzilə ilə Qədəriyyənin müxtəlif qruplarına məxsus görüşlər ələ alınaraq tənqid edilmişdir. İkinci fəsildə isə sələf (tabiin və təbəüt-tabiin) alimlərinin eyni mövzulardakı qənaətləri nəql olunmuşdur. Əsərdə həmçinin röyatullah (Allaha görmə), "xəlqül-Quran", "istiva, nüzul, məci, ityən, vəch, əyn, yəd", Allahın elm sifəti, qədər, imamət və s. kimi məsələlərə toxunulur. Müəllif, əsərdə toxunduğu mövzuları hədis və ayələr ilə əsaslandırmağa çalışr və bu mövzulardakı Əhli-Sünnənin görüşlərini inkar edən Mötəzilə, Cəhmiyyə, Şiəlik və Həruriyyə məzhəblərinin fikirlərini təndiq edərək rədd edir.[2]
Əsərin ilk nəşri Heydərabadda reallaşmışdır. Əsər dah sonra Qahirə, Mədinə, Riyad və Beyrut kimi şəhərlərdə nəşr edilmişdir. Şərqşünasların da diqqətini cəlb edən əsər, alman, ingilis[3] və fransız dillərinə[4] tərcümə edilərək nəşr olunmuşdur.[2]
- ↑ İbn ən-Nədim. əl-Fihrist (ərəb). Tehran. tarixsiz. 231.
- ↑ 1 2 Yüksel, Emrullah. "el-İbâne". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1999. 18.10.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18.10.2025.
- ↑ Klein, Walter C. Al-Ibānah ʿAn Uṣūl Ad-Diyānah: The Elucidation of Islām’s Foundation (ingilis). New York: New Haven-Connecticut. 1940 → 1967.
- ↑ Klein. The Elucidation (ingilis). 43.