Bu məqalədə davam edən aktual hadisələrlə bağlı məlumat var. Vaxt keçdikcə məlumatlar sürətli şəkildə dəyişə bilər və ilkin xəbərlər etibarsız ola bilər. Bu məqalənin cari məzmunu ən son yeniləmələri və ən aktual məlumatları əks etdirməyə bilər. Bu məqaləni təkmilləşdirməkdən və ya müzakirə səhifəsində dəyişiklikləri müzakirə etməkdən çəkinməyin, lakin etibarlı istinadları olmayan əlavələrin silinəcəyini unutmayın. |
19 mart 2025-ci ildə İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinin sədri Əkrəm İmamoğlu və bir çox şəxs kütləvi şəkildə həbs edildi.
| Əkrəm İmamoğlunun həbsi | |
|---|---|
 İmamoğlu 2024-cü ilin martında | |
| Tarix | 19 mart 2025 |
| Yeri | |
| Səbəbi | Əkrəm İmamoğluna qarşı "cinayət təşkilatı qurma, qəsb, rüşvət, dələduzluq, çirkli pulların yuyulması, terror qruplaşmaları ilə əməkdaşlıq və korrupsiya" kimi ittihamların irəli sürülməsi |
| İştirakçılar | Türkiyə polisi |
| Nəticəsi | Ölkə daxilində hökumətə qarşı etirazların başlaması və iqtisadi böhran |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
19 mart 2025-ci ildə Əkrəm İmamoğlu "cinayət təşkilatı qurma, qəsb, rüşvət, dələduzluq, çirkli pulların yuyulması, terror qruplaşmaları ilə əməkdaşlıq və korrupsiya" kimi ittihamlarla həbs edildi. Eyni gündə keçirilən əməliyyatlarda İmamoğlunun müşaviri Murat Ongun və bəzi ilçə bələdiyyə sədrləri də daxil olmaqla ümumilikdə 100-dən artıq şəxs saxlanıldı.[1][2] Bu hadisələr İmamoğlunun Cümhuriyyət Xalq Partiyasının Türkiyədə növbəti prezident seçkiləri üçün partiyanın potensial prezident namizədi ilə bağlı müzakirələrin getdiyi bir vaxtda baş tutdu. CHP liderləri həbs əməliyyatlarını "çevriliş cəhdi" adlandıraraq qınadı və İmamoğluna dəstəklərini ifadə etdilər.[3]
Həbsin ardından, eyni gündə ölkənin müxtəlif yerlərində İmamoğlunun həbsinə etiraz olaraq etiraz aksiyaları başladı. 23 mart 2025-ci ildə CHP-nin Türkiyədəki növbəti prezident seçkilərində prezident namizədini müəyyənləşdirmək üçün keçirdiyi ilkin prezident seçkisində İmamoğlu tək namizəd oldu və Özgür Özəlin sözlərinə görə, o, 14 milyon 850 mindən çox səs alaraq partiyanın rəsmən prezident namizədi seçildi.[4][5]
Hadisədən 1 gün əvvəl, 18 mart 2025-ci ildə İstanbul Universiteti Əkrəm İmamoğlunun onun növbəti prezident seçkilərində namizədliyini məhdudlaşdıran qanun pozuntularını əsas gətirərək dərəcəsini ləğv etdi. Qərar müxalifətin onu prezident namizədi kimi təqdim etməsinə bir neçə gün qalmış baş verdi.[6]
2025-ci il martın 19-u səhər saatlarında Türkiyə polisi İmamoğlunun İstanbuldakı iqamətgahını mühasirəyə alıb. O, yerli vaxtla təxminən səhər saat 07:00-da "Twitter"də etdiyi paylaşımda günə başlayarkən ictimaiyyətə açıqlamasında bu ifadələrə yer verib: "Böyük bir zülmlə qarşı-qarşıyayıq, amma boyun əyməyəcəyimi bilməyinizi istəyirəm. Özümü xalqıma əmanət edirəm.". Qısa bir vaxtdan sonra isə onun müşaviri Murat Ongun, CHP-li iki İstanbul ilçə bələdiyyə sədri və bir çox jurnalist və biznesmen də daxil olmaqla 100-dən artıq şəxs saxlanılıb.[7]
İstanbul Baş Prokurorluğu onu korrupsiya, qəsb, rüşvət və bələdiyyə müqavilələri ilə bağlı çirkli pulların yuyulmasında ittiham edərək "cinayətkar təşkilatın lideri" olmaqda ittiham edib. İmamoğlu və tərəfdarları ittihamların uydurma olduğunu bildirib və əsas məqsədin Ərdoğanın İmamoğlunu özünə siyasi rəqib kimi gördüyü üçün onu ortadan qaldırmağa çalışmaq olduğunu iddia edib.[1]
Cümhuriyyət Xalq Partiyası sədri Özgür Özəl qərarın qarayaxmadan ibarət olduğunu və martın 23-ündə İmamoğlunu partiyanın prezident namizədi kimi açıqlayacaqlarını bildirib.[7] Akademik Soner Çağaptay "Ərdoğan 1990-cı illərdə İstanbul meri olanda seçiciləri ölkə lideri olacağına inandıra bildiyi kimi, İmamoğlu da eyni qaydada öz brendini yarada bilib. Bu, Ərdoğan üçün böyük təhlükədir ki, baltanı kökündən vurmağa qərar verib." deyə o, bildirib.[8]
Onun həbsi ölkədə böyük səs-küyə səbəb olub. Türkiyə daxilində kütləvi etirazlar başlayıb[9][10] və ölkədə iqtisadi böhran yaranıb.[11] Ölkədə şəbəkə tutumu məhdudlaşdırılıb[12] və bəzi kanalların yayımına qadağalar gətirilib.[13] Türkiyə hökumətinin "Twitter"ə ünvanladığı 700-dən artıq "Twitter" hesabının bağlanılması ilə bağlı müraciətə "Twitter" imtina cavabı vermişdir.[14]
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli İmamoğlunun saxlanılmasının "bölgə üçün pis xəbər" olduğunu və "prosesin Türkiyənin inkişaf fürsətlərinə mane olacağını və Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olacağı bir dönəmdə olduğunu və bu dönəmdə müxalifətdən bir liderin həbsinin ölkənin inkişafına zərər verəcəyini" deyib.[15]
Hadisələrdən sonra 23 mart 2025-ci ildə CHP-nin Türkiyədəki növbəti prezident seçkilərində prezident namizədini müəyyənləşdirmək üçün keçirdiyi ilkin prezident seçkisində İmamoğlu tək namizəd oldu və Özgür Özəlin sözlərinə görə, o, 14 milyon 850 mindən çox səs alaraq partiyanın rəsmən prezident namizədi seçildi.[4][5]
- ↑ 1 2 Guzel, Mehmet; Fraser, Suzan. "Police arrest Istanbul mayor, a key Erdogan rival, over alleged corruption and terror links". AP News (ingilis). 19 mart 2025. İstifadə tarixi: 20 mart 2025.
- ↑ Toksabay, Ece; Erkoyun, Ezgi. "Turkey detains Erdogan's main rival in what opposition calls 'coup'". Reuters (ingilis). 19 mart 2025. İstifadə tarixi: 20 mart 2025.
- ↑ "Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına tepkiler". Gazete Oksijen (türk). 19 mart 2025. İstifadə tarixi: 20 mart 2025.
- ↑ 1 2 15 milyona yakın kişinin katıldığı belirtilen ön seçim sonrası İmamoğlu resmen CHP adayı ilan edildi
- ↑ 1 2 İmamoğlu'na 14 milyon 850 bin oy
- ↑ "Turkish university annuls Erdogan rival's degree, preventing run for president". Reuters (ingilis). 18 mart 2025. İstifadə tarixi: 20 mart 2025.
- ↑ 1 2 "Ekrem İmamoğlu gözaltına alındı, tepkiler ne oldu?". BBC News Türkçe (türk). 19 mart 2025. İstifadə tarixi: 20 mart 2025.
- ↑ "Əkrəm İmamoğlunun saxlanılması ilə bağlı etirazlar davam edir". youtube.com. AzadlıqRadiosu. 20 mart 2025. İstifadə tarixi: 21 mart 2025.
- ↑ İmamoğlu'na gözaltına protestolar: Saraçhane'de binlerce kişi toplandı
- ↑ Gözaltılarda ikinci gün: Protestolar sürüyor, İmamoğlu avukatlarıyla görüşüyor
- ↑ İmamoğlu krizi ve ekonomik yansımaları
- ↑ NetBlocks Türkiye'de kesintileri doğruladı: Hangi sosyal medya platformlarına erişilemiyor?
- ↑ RTÜK'ten 7 kanala yayın ihlali cezası
- ↑ X'ten İmamoğlu kararı! Türk hükümetinin talebine ret
- ↑ Azerbaycan Halk Cephesi lideri Ali Karimli: İmamoğlu’nun gözaltına alınması bölge için kötü haber