Əhməd Qurtubi (ərəb. أحمد القرطبي) və ya Əbu Abbas Əhməd ibn Ömər ibn İbrahim əl-Ənsari əl-Qurtubi (1182, Qurtubə — 1258, İskəndəriyyə) — Əndəlüslü Maliki fəqihi. Müfəssir.[1] İbni Müzəyyən künyəsi ilə tanınır.[2]
| Əhməd ibn Ömər əl-Qurtubi | |
|---|---|
| ərəb. أحمد بن عمر القرطبي | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Qurtubə |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | İskəndəriyyə |
| Elm sahələri | fiqh, hədis |
| Tanınmış yetirməsi | Qurtubi |
1182-ci ildə Qurtubədə dünyaya gəlmişdir. Kiçik yaşda atası ilə birlikdə Məğribə getmişdir. Tilimsanda Əbu Məhəmməd Abdullah ibn Süleyman və Əbu Həsən Əli ibn Məhəmməd əl-Yahsubidən hadis və fiqh öyrənmişdir. O, "Muvatta" və "Səhihi Müslim" kitablarının rəvayet icazətini (diplomu) almışdır. Mərakeşdə Əbu Qasım Əbdürrəhman ibn İsa əl-Əzdi və Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Əbdürrəhman ət-Tücibidən, Seutada Abdülhəqq ibn Məhəmməd ibn Əbdülhəqq əl-İşbilidən elm öyrənmişdir. Məkkə, Mədinə, Qüds, İskəndəriyəyə gedərək, buralardakı alimlərdən bəhrələnmişdir. İskəndəriyyədə məskunlaşaraq müəllimliklə məşğul oldu. Əbu Həsən ibn Yəhya el-Qureyşi, Əbdülmümin ibn Xələf əd-Dimyəti, Məhəmməd ibn Əhməd əl-Qurtubi, Əbu Abdullah İbni Əbbar onun tələbələrindən bir-neçəsidir. Gənclik illərində əqli (dünyəvi) elmlərlə məşğul olsa da sonradan hədis, fiqh, bəlağat, Ərəb dili və ədəbiyyatı ilə məşğul olmuş və bu elmlərdə ustalaşmışdır. Əhməd Qurtubi dəlilləri zəif hesab etdiyi məsələlərdə malikilərin fikirlərinə qarşı çıxmış, bəzən şafiilərin və ya əhli-hədisin nəzərinə üstünlük verimişdir. Əhməd Qurtubi 2 noyabr 1258-ci ildə (hicri 4 Zilqadə 656) İskəndəriyyədə vəfat etmişdir. İbn Fərxun onun hicri 626-cı ildə (miladi 1229) öldüyünü desə də bu doğru deyildir.[2]
- Təlxisu Səhihi Müslim.
- əl-Müfhim şərhu Səhihi Müslim.
- Kəşfül-Qinə ən hükmil-vəcd vəs-səma (ənil-vəcd vəs-səma).
- İxtisaru Səhihil-Buxari.
Mənbələr onun Buxarinin "Səhih"inə şərh yazdığı və "ət-Təzkirə fi zikril-məvtə ve əhvəlil-axira" adlı bir əsərinin də olduğunu qeyd etmişdir.[2]
- ↑ "KURTUBÎ, Ahmed b. Ömer". 10.03.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 3 Türkiye Diyanet Vakfı. İslam Ansiklopedisi, cild XXVI (türk). 454–455.