Əhməd Baxış oğlu Əhmədov (30 yanvar 1900[1], Balaxanı, Bakı qəzası[1] – 27 avqust 1928[1]) — Azərbaycan tarixçisi, ictimai-siyasi və hərbi xadim.[2][3]
| Əhməd Əhmədov | |
|---|---|
| Əhməd Baxış oğlu Əhmədov | |
| Doğum tarixi | 30 yanvar 1900[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 avqust 1928[1] (28 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | siyasi repressiya |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya imperiyası AXC SSRİ |
| Atası | Baxış Əhmədov |
| Fəaliyyəti | tarixçi, siyasətçi, zabit |
| Partiyası |
|
Baxış Əhmədovun oğludur. Eser (1916–1917), "Hümmət" (1919) və AK(b)P-nın üzvü idi. 1918–1919 illərdə mətbəədə korrektor, 1920–1921 illərdə hərbi komissiya köməkçisi işləmiş, 1921–1924 illərdə Azərbaycan diviziyasında xidmət etmişdir (1921–1922 illərdə 1-ci atıcı alayının hərbi komissarı olmuşdur). 1925–27 illərdə Azərbaycan KP MK yanında Partiya Tarixi İnstitunda (indiki Dövlət İdarəçilik Akademiyası) elmi işçi kimi çalışmışdır. Buna baxmayaraq, 1925 ildən "Müsavat" partiyasının işlərində qeyri-leqal fəaliyyət göstərmiş, Balaxanıda partiyanın özəyini yaratmışdır. N. Nərimanov və T. Şahbazi ilə dostluq münasibətləri olmuşdur. Əhməd Əhmədob müstəqil Azərbaycan uğrunda mübarizə aparmış, V. Leninin siyasətini tənqid etmişdir. N. Nərimanovun Bakıya son gəlişi (1925) zamanı Azərbaycanın Rusiya tərkibində müstəqil siyasət yeritməsi haqqında məsələ müzakirə olunmuşdu. N. Nərimanovun ölümündən sonra, 1926-cı ilin payızında T. Şahbazinin təşkil etdiyi iclasda Azərbaycan Sosialist Partiyasının yaradılması haqqında məsələ qaldırılmış, Ə. Əhmədov (o, yeni yaranacaq hökumətdə hərbi nazir vəzifəsini icra etməli idi) nizamnaməni hazırlamağı üzərinə götürmüşdü. 1928-ci il fevralında həbs edilmiş, yarım ildən sonra güllələnmişdir. 1992-ci ildə bəraət almışdır.
Əhməd Əhmədov bir neçə kitabın müəllifidir. Onun rus dilində yazılmış "Birinci qurultaya doğru. 1918–1919 illərdə Azərbaycanda vəziyyət və Azərbaycan Kommunist Partiyasının yaradılması” əsəri nəşr olunmamış, şərti olaraq "Erməni-türk münaqişəsi” adlanan kitabının əlyazması dövrümüzədək gəlib çatmamışdır. Ə. Əhmədov həmçinin qəzetlər və "Voennıe vedomosti" jurnalı üçün məqalələr yazmışdır.
- Азербайджанские тюрки в революции 1905 года. Баку: Азерб. Милли Энсиклопедиясы, АзМЕ, 2002.
- Национальное движение, партии и общественные деятели Азербайджана в 1918-1925 годах глазами очевидца. Баку: Нурлан, 2006.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. / red. M. Kərimov Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi. C. 8.
- ↑ ƏHMƏDOV Əhməd Baxış oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 8-ci cild: Enollar – Fedin (10 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2018. səh. ?.
- ↑ "Ахмедов Ахмед Бахыш оглы (1900)". Открытый Список (rus). 2024-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-17.