Əfrasiyab (fars. افراسياب; avest. Fraŋrasyan) — Turanın mifik padşahı və qəhrəmanı. O, Firdovsinin qələmə aldığı "Şahnamə" dastanının əsas antaqonistidir.

İran şairi Firdovsinin "Şahnamə" əsərinə görə, Əfrasiyab Turan şahı və qəhrəmanı, İranın baş düşməni olmuşdur. İran mifologiyasında Əfrasiyab bütün Turan padşahlarının ən görkəmlisi hesab olunur. O, nəhəng döyüşçü, mahir sərkərdədir, İran sivilizasiyasını məhv etmək üçün sehrli aldatma gücünə malik Əhrimənin müttəfiqidir.[1]
İslam mənbələrinə görə, Əfrasiyab İran mifik padşahı Firidunun üç oğlundan biri olan Turun nəslindən idi.[2]
Ernst Hertzfeld hesab edirdi ki, Parsond adı etimoloji cəhətdən Əfrasiyab adı ilə eynidir.[3][4][5][6] Təbəri əsərlərində Eftalit şahı Axşunvar və ya Axşunvaz adı ilə törəmə Əfrasiyabdan bəhs edir.[7]
- ↑ Yarshater, E., "Afrasiab", Encyclopædia Iranica - digital library; accessed January 18, 2007.
- ↑ Nyberg H. S., Die Religionen des Alten Iran, Berlin (1938), p. 257
- ↑ Kramers, Johannes Hendrik. Analecta Orientalia: Posthumous Writings and Selected Minor Works (ingilis). E.J. Brill. 1954. 247. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
- ↑ Herzfeld, Ernst. Zoroaster and His World by Ernst Herzfeld (ingilis). Princeton University Press. 1947. 707–708. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
- ↑ Dulęba, Władysław. The Cyrus Legend in the Šāhnāme (ingilis). Enigma Press. 1995. 63, 80. ISBN 978-83-86110-19-3. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
- ↑ Herzfeld, Ernst. Archaeologische Mitteilungen aus Iran (alman). Dietrich Reimer. 1982. 179. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
- ↑ Tabakov, Dimitŭr. The horizon of knowledge: Bulgarians through the centuries (bolqar). Propeller 92. 1999. 165. ISBN 978-954-9669-39-8. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.