Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏbu Səid Əhməd ibn Hüseyn əl-Bərdəi (ərəb. أبو سعيد البردعي; IX əsr, Bərdə – 14 yanvar 930, Məkkə) — Hənəfi fəqih.[1]
| Əbusəid Bərdəi | |
|---|---|
| ərəb. أبو سعيد البردعي | |
| Doğum tarixi | IX əsr |
| Doğum yeri | Bərdə, Azərbaycan |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Məkkə |
| Vəfat səbəbi | qətlə yetrilib |
| Elm sahəsi | fiqh |
| Elmi rəhbəri | İsmayıl ibn Həmmad ibn Əbu Hənifə |
| Tanınmış yetirməsi | Əbu Həsən əl-Kərxi |
Mənbələrdə onun həyatı haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. O, Bərdə şəhərində doğulub boya-başa çatmışdır. İsmayıl ibn Həmmad ibn Əbu Hənifəyə tələbəlik etdiyi nəzərə alınsa, onun hicri III (IX) əsrdə dünyaya gəldiyini demək mümkündür. Əbu Əli əd-Dəqqaq ər-Razi, Əbu Səhl Musa ibn Nəsr ər-Razi və Əbül-Həsən Əli ibn Musa ibn Nəsr ər-Razi kimi alimlər onun bəhrələndiyi digər müəllimləridir. Əbül-Həsən əl-Kərxi, Əbu Əmr Əhməd ibn Əhməd ət-Təbəri və Əbu Tahir Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Süfyan əd-Dəbbas onun yerişdirdiyi görkəmli alimlərdir. Rəvayətə görə çox diqqətli və həssas bir alim olan Əbu Səid, Məhəmməd əş-Şeybaninin "əl-Camiul-kəbir"ini 300–400 dəfə oxumuş, lakin talaq və kölənin azad olunması ilə bağlı bir məsələni anlamamışdır. Özünə cavab verəcək birini tapmayan Əbu Səid, Bağdada qədər getmişdir. Bu məsələdə onu qane edəcək cavablar verən Əbu Həzim əl-Qazinin yanında dörd ilə yaxın qalaraq, ondan dərslər almışdır. Daha sonra bəzi fiqh mənbələrində ona ithaf olunaraq bu məsələ "əl-məsələtül-Bərdəiyyə" deyə adlandırılmışdır.[1]
Həccə gedərkən Bağdad gələn Əbu Səid, burada Davud əz-Zahiri qarşılaşmış, fiqhi məsələdə onunla debat edərək, əz-Zahiri məğlub etmişdir. Zahiri məzhəbinin Bağdadda geniş vüsət alındığını görən Əbu Səid, burada məskunlaşmaq qərarına gəlmişdir. Bağdadda zahirilərin fikirləri ilə mübarizə aparmış və burada Hənəfi məzhəbinin möhkəmlənməsi üçün səy göstərmişdir. Dövrünün Hənəfi məzhəbinin İraqdakı avtoriteti səviyyəsinə yüksələn Əbu Səidin, müxtəlif görüş və mülahizələri Hənəfiliyin fiqh və üsuli-fiqh ədəbiyyatlarına daxil edilmişdir.[2][3][4]
Əbu Səid, həcc üçün getdiyi Məkkədə Kəbəyə basqın edən Qərmatilər tərəfindən 10 Zilhiccə hicri 317-ci (14 yanvar 930) ildə qətlə yetirilmişdir. Əbu Səid əl-Bərdəi mənbələrdə hənəfiliyin və mötəzilliyin görkəmli nümayəndəsi kimi səciyyələndirilir.[5]
Əbu Səid əl-Bərdəi mənbələrdə hənəfiliyin və mötəzilliyin görkəmli nümayəndəsi kimi səciyyələndirilir.[5] O, "Məsailül-xilaf" adlı əsərin (Tunis Zeytunə kitabxanası, köhnə № 2302, yeni № 1619) müəllifidir. Bu da onun digər məzhəbləri də dərindən bildiyini göstərir.[1]
- ↑ 1 2 3 Kallek, Cengiz. "EBÛ SAÎD el-BERDAÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1994. Archived from the original on 2025-05-19. İstifadə tarixi: 16.09.2025.
- ↑ Səraxsi. əl-Məbsut (ərəb). VII. 139.
- ↑ Səraxsi. əl-Məbsut (ərəb). XII. 139.
- ↑ İbn Əbdüşşəkur. Müsəlləmüs-sübut (ərəb). II. 185–186.
- ↑ 1 2 Закир Мамедов. Азербайджанские философы и мыслители Средневековья. – Баку, 1993.