Əbul Heysəm Malik ibn Tihan əl-Ənsari (ərəbcə: ابو الهيثم بن التَيِّهان) (ö.37/657) Peyğəmbər səhabəsi və Əli ibn Əbu Talibin əshabındandır. Əbul Heysəm Əqəbə beyətində, Bədr, Uhud, Xəndək və Mutə döyüşlərində iştirak etmişdir.
| Əbul Heysəm Malik ibn Tihan | |
|---|---|
| Vəfat tarixi | 657 |
| Vəfat yeri | |
Ən məşhur adı Malikdir.[1]Onun nəsəbi tam olaraq məlum deyil, əksər mənbələrdə onun Əvs qəbiləsindən olan Bəni Zaur Əbdül-Əşhal qəbiləsinə mənsub olduğu bildirilir.[2][3] Qardaşı Ubeyd (və ya Uteyk) Bədr döyüşündə vuruşmuşdur.[4][5] Əbul Heysəm İslam Peyğəmbərinin vəfatından sonra Əbu Bəkrin xəlifəliyinə qarşı çıxan səhabələrdən olmuşdur.[6][7][8][9]Osmanın qətlindən sonra Əli ibn Əbu Talibə beyət etmişdir. Siffeyn döyüşündə Əli tərəfində döyüşərək şəhid olmuşdur.
Əbul Heysəm və Əsəd ibn Zürarə Ənsardan islamı qəbul edən ilk şəxslərdən olmuşdur və onlar hər iki Əqəbə beyətində Peyğəmbərə beyət etmişdilər.[10]İslam dinini qəbul etməmişdən əvvəl monoteizm inancında olmuşdur. Peyğəmbərin yanında onunla birlikdə döyüşlərə qatılmışdır və Bədr döyüşü iştirakçılarındandır.
Fəzl ibn Şazan nəql edir ki, İbn Tihan Peyğəmbərdən dərhal sonra Əliyə üz tutan ilk insanlardandır.[11]
İbn Babaveyh onu Əli ibn Əbu Talibin səhabələri[12][13] və yoldaşlarından saymışdır. Onun Əli ilə birlikdə Cəməl döyüşündə iştirakı mənbələrdə qeyd edilmişdir.[14]
Kuleyni Əbul Heysəmdən Əli ibn Əbu Talibin kəlamını nəql etmişdir ki, bu da "Talutiyyə xütbəsi" adı ilə məşhurdur.[15]
Əbul Heysəm Sıffeyn döyüşündə iştirak etmiş və həmin döyüşdə Əmmar ibn Yasirdən sonra şəhid olmuşdur.[16][17]
- ↑ Ibn Kalbī, Nasab al-muʿid, vol. 2, p. 25
- ↑ Ibn Kalbī, Nasab al-muʿid wa Yaman al-kabīr, vol. 2, p. 25;
- ↑ Ibn Hishām, al-Sīra al-nabawīyya, vol. 1, p. 433–445
- ↑ Ibn Kalbī, Nasab al-muʿid, vol. 2, p. 25.
- ↑ Wāqidī, al-Maghāzī, vol. 1, p. 158
- ↑ Şeyx Bərqi, Rical kitabı, səh.63
- ↑ Madanī, al-Darajāt al-rafīʿa, p. 321
- ↑ Şeyx Səduq, əl-Xisal, c.2, səh. 541
- ↑ İbn Əbül Hədid, Nəhcül Bəlağənin şərhi, c.1, səh.143–144;
- ↑ İbn Hishām, al-Sīra al-nabawīyya, vol. 1, p. 433, 447
- ↑ Şeyx Tusi, İxtiyaru-mərifətil-rical, c.1, səh. 177–183
- ↑ Şeyx Səduq, Uyunu əxbar ər-Rza, c. 2, səh.126
- ↑ Kəşşi, İxtiyaru mərifətul rical, səh. 38.
- ↑ Təbəri, Tarix kitabı, c. 4, səh. 447
- ↑ Kuleyni, Ravzatul Kafi, c.8, səh. 31.
- ↑ Seyyid Mürtəza, Nəhcül Bəlağə, xütbə 180
- ↑ Balādhurī, Ansāb al-ashrāf, vol. 2, p. 319