Əbu Yalə Əhməd ibn Əli ibn əl-Müsənna ət-Təmimi əl-Mövsili (ərəb. أبو يعلى الموصلي; 16 yanvar 826, Mosul – 919[1], Mosul) — hədis alimi.
| Əbu Yalə əl-Mövsili | |
|---|---|
| ərəb. أبو يعلى الموصلي | |
| Doğum tarixi | 16 yanvar 826 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 919[1] (92–93 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | hədis |
| Tanınmış yetirmələri | Nəsai, İbn Hibban, Təbərani |
Hicri 210-cu (826) ildə Mosulda doğulub. Atası Əli ibn əl-Müsənna mühəddis, dayısı Məhəmməd ibn Əhməd ibn Əbül-Müsənna hədis hafizi olub. Bu səbəblə çox kiçik yaşlarından hədis öyrənməyə başlamış və tanınmış alimlərlə görmüşdür. Bağdad, daha sonra Bəsrə, Əbadan, Əhvaz kimi şəhərlərə elmi səfərlər edib. Əbu Züra ər-Razi ilə dost olub, Əhməd ibn Hənbəllə birlikdə Əli ibn Cəddən hədis rəvayət edib. Yəhya ibn Main, Əli ibn Mədini, Osman ibn Əbu Şeybə, Xəlifə ibn Xəyyat, Əbu Heysəmə Züheyr ibn Hərb kimi mühəddislərə tələbəlik edib. Ona da Nəsai, İbn Hibban, Əbül-Fəth əl-Əzdi, Təbərani, Əbu Bəkr Əhməd əl-İsmayıli, İbn Ədi, İbnüs-Sünni və Əbüş-Şeyh kimi mühəddislər tələbəlik ediblər. O, fiqhdə Əbu Hənifənin görüşlərini mənimsəmiş, hənəfi fiqli ilə bir xeyli maraqlanmışdır. Əbu Yalə hicri 307-ci (919) ildə Mosulda vəfat etmiş və orada dəfn edilmişdir. Həmin gün şəhər əhalisi dükanlarını bağlamış və onun cənazəsində iştirak etmişlər. İbn Hibban, Darəqutni, Hakim və Zəhəbi onun etibarlı bir alim olduğunu söyləyiblər.[2]
- əl-Müsnəd. Əsər Xorasanda böyük rəğbət görmüşdür. Əsəri İbnül-Muqri əl-İsfahani rəvayət etmişdir.
- əl-Mucəm. Bu əsəri Hüseyn Səlim Əsəd tərəfindən nəşr olunmuşdur (Beyrut 1989).
- əl-Məfərid. Əsəri əl-Məfərid ən Rəsulillah səlləllahu əleyhi və səlləm də adlandırırlar. Əsər özündə 114 hədisi ehtiva edir (Dəhiyə 1985).[2]