Əbu Bəkr Cəfər ibn Yunus[4] əş-Şibli (ərəb. أبوبكر الشبلي; 861[1], Səmərra, Səlahəddin mühafəzəsi[3] və ya Bağdad[3] – 30 iyul 946 və ya 945[2]) — erkən dövr sufilərindən.
| Əbu Bəkr Şibli | |
|---|---|
| ərəb. أبو بكر الشبلي | |
| Doğum tarixi | 861[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 iyul 946 (84–85 yaşında) və ya 945[2] (83–84 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bağdad |
| Fəaliyyəti | sufi[d], şair |
Səmərranın Şibliyə kəndində anadan olub. Türk əsillidir.[5] O, yaxşı təhsil almış, Müvəffəqin vəliəhdlik illərində onunla dostluq etmişdir. Dövlət idarəçiliyində sürətlə yüksəlmiş, Dünbəvənd valisi vəzifəsində çalışmışdır. Xeyr ən-Nəssacın verdiyi moizələri dinləyən Şibli, onun təsirinə düşərək valilik vəzifəsindən ayrılaraq təsəvvüfə yönəlmişdir. Xeyr ən-Nəssac Şiblini müridi olması üçün Cüneyd Bağdadiyə yollamışdır. Beləliklə Şibli, təsəvvüf təlimini dövrünün ən tanınmış sufisinin yanında tamamlamışdır. Cüneyd Bağdadi, Şibli haqqında bunları demişdir:
| Hər cəmiyyətin bir tacı vardır, sufilərin tacı da Şiblidir. |
Şibli, təkcə təsəvvüf ilə kifayətlənməmiş, şəriət elmləri ilə də maraqlanmışdır. İllərlə hədis və fiqh təhsili almış, Malikin "əl-Muvatta"sını əzbərləmişdir. Əbu Abdullah Məhəmməd ər-Razi, onun haqqında bunları demişdir:
| Sufilərin arasında Şiblidən daha alim bir kəs görmədim. |
Gənc yaşlarında çoxlu seyri-süluk edən Şibli hicri 334-cü ilin Zilhiccə ayında (iyul 946) Bağdadda vəfat etmişdir.
Onun qələmə almış olduğu şeirlər, Kamil Mustafa əş-Şeybi tərəfindən toplanaraq "Divanu Əbi Bəkr əş-Şibli", adı altında nəşr edilmişdir (Bağdad 1967).
Şibli Qadiri, Mövləvi, Rifai və Şazəli təriqətlərinin silsilələrində yer alır.[6]
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Abū Bakr Dulaf ibn Ǧaḥdar al- Šiblī // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 https://halshs.archives-ouvertes.fr/docs/00/35/48/70/DOC/Shibli.doc.
- ↑ 1 2 3 4 AA.VV. Encyclopaedia of Islam, Encyclopédie de l’Islam (fr.). 1913.
- ↑ əs-Süləmi, Məhəmməd. Təbəqat (ərəb). 337.
- ↑ Xətib. Tarixu Bağdad (ərəb). XIV. 389.
- ↑ Gürer, Dilaver. "ŞİBLÎ, Ebû Bekir". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2010. Archived from the original on 2025-08-08. İstifadə tarixi: 18.09.2025.