Azərbaycanın ikinci prezidenti Əbülfəz Elçibəy 2000-ci il avqustun 22-də xərçəng xəstəliyindən vəfat etdi və Azərbaycanın o vaxtkı prezidenti Heydər Əliyevin iştirakı ilə Bakıda dövlət səviyyəsində dəfn edildi. Elçibəy Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn edilib. Dəfn mərasimində Elçibəyin tabutunu qucağında daşıyan 50 minə yaxın adam iştirak edib. Elçibəy haqqında nekroloqlar "The Guardian", "The Washington Post", "The New York Times" və başqa mənbələrdə dərc olunub.
2000-ci ilin iyulunda Elçibəy müalicə üçün huşsuz halda Türkiyəyə aparılmışdı. Avqustun 22-də Elçibəy 62 yaşında Ankaradakı Gülhanə Hərbi Tibb Akademiyasının xəstəxanasında vəfat etdi və burada prostat xərçəngindən müalicə olundu.[1] Həkimlərin dediyinə görə, o, şəkərli diabet və infeksiyalardan da əziyyət çəkirdi. Onun cənazəsi təyyarə ilə Bakıya aparılıb.
Elçibəy qərbi nekroloqlarında Azərbaycanın demokratik yolla seçilmiş ilk prezidenti[2] və dünyəvi modernləşdirici kimi qeyd olunub.[3]
Bakıda dövlət dəfn mərasimi parlament sədri Murtuz Ələsgərovun başçılıq altında təşkil edilib. Səhər tezdən minlərlə insan Elçibəyin evinə və Elçibəyin sədrlik etdiyi Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin qərargahına toplaşmağa başladı. Günorta saatlarında qərargahda vida mərasimi başlayıb və Elçibəyin siyasi tərəfdaşları iştirak ediblər. Sonra Elçibəyin tabutu 1970–1980-ci illərdə Elçibəyin elmi işçi işlədiyi Azərbaycan Elmlər Akademiyasına aparılıb. Elçibəyin tərəfdarları hökumətin Elmlər Akademiyasına avtobuslara minmək təklifini rədd edərək, tabutu özülərdə daşımağa üstünlük verdilər.[4] Bir neçə minlərlə insan "Elçibəy! Elçibəy!" və Azərbaycan himnini oxudu.
Qəbirüstü nitqləri Murtuz Ələsgərov və Azərbaycan müxalifət liderləri söylədilər. Müsavat partiyasının başqanı İsa Qəmbər Elçibəyi Corc Vaşinqton və Mustafa Kamal Atatürklə müqayisə edərək, “kimi itirdiyimizi yalnız gələcəkdə anlayacağıq” dedi.[4]
Dəfn mərasimi zamanı Heydər Əliyev mərasimdə iştirak etmək üçün binaya daxil olarkən 10 mindən çox insan onun əleyhinə şüarlar səsləndirməyə başlayıb. O, cəld binanı tərk etdi və çöldə 50 mindən çox insanın növbəti istehzaları ilə üzləşdi. Əliyevin mühafizəçiləri Əliyevi tərk etmək üçün izdihamı saxlamalı olublar. Keçmişdə Elçibəy Əliyevi “demokratiya ilə oynayan avtokrat” kimi təsvir etmişdi, Əliyev isə Elçibəyin “tələbə dövlət qurmaq tələblərinə bərabər olmadığını” iddia edirdi. Elçibəy həmçinin Əliyevin hakimiyyətini möhkəmləndirdiyi 1993-cü il Azərbaycan prezident seçkilərini saxtakarlıq kimi qiymətləndirdi.[2]
- ↑ "Azerbaijan remembers late president on his 82nd birthday" (ingilis). Anadolu Agentliyi. 24 iyun 2020. İstifadə tarixi: 17 iyun 2024.
- ↑ 1 2 "Abulfaz Elchibey, Who Led Free Azerbaijan, Dies at 62". The New York Times (ingilis). 23 avqust 2000. İstifadə tarixi: 17 iyun 2024.
- ↑ Jonathan Steele. "Abulfaz Elchibey". The Guardian (ingilis). 26 avqust 2000. İstifadə tarixi: 17 iyun 2024.
- ↑ 1 2 "Баку прощается с экс-президентом". Kommersant (rus). 24 avqust 2000. İstifadə tarixi: 17 iyun 2024.
