Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinSeyyid Əbül-Fəzl Burqai (fars. سید ابوالفضل برقعی; 19 iyun 1908, Qum – 1992 və ya 1993, Tehran) — iranlı ilahiyyatçı və ayətullah. Şəxsiyyət vəsiqəsindəki soyadı İbn Rza şəklindədir.[1] Fikirlərinə görə onu "Qurançı Şiə" də adlandırıblar. Burqai, Xomeyninin 30 illik mədrəsə dostu[2] olmuşdur. O, ilk dəfə olaraq İbn Teymiyyənin "Minhəcüs-Sünnə" əsərini farscaya tərcümə etmişdir.[3]
| Əbül-Fəzl Burqai | |
|---|---|
| fars. ابوالفضل برقعی | |
| Doğum tarixi | 19 iyun 1908 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1992 (83–84 yaşında) və ya 1993 (84–85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
Burqai 1908-ci ildə İranın Qum şəhərində dünyaya gəlib. Musa əl-Kazımın nəslindən olduğu üçün nisbəsi "Burqai"dir. Atasının adı Seyid Həsən, anasının adı isə Səkinəsultandır. Anası Qumlu vaizlərdən Qulamhüseynin qızıdır.[4] Ailəsi yoxsul olduğundan Burqai oxumağı və yazmağı şəxsi səyi nəticəsində öyrənmişdir. Bundan sonra Rəzəvi mədrəsinində təhsil almağa başlamışdır. Əbdülkərim əl-Həiri əl-Yezdi və Məhəmməd Höccət Kühkəməridən icazət almışdır. Daha sonra isə təhsilini davam etdirmək üçün İraqın Nəcəf şəhərinə yollanmışdır. Orada Əbdünnəbi ən-Nəcəfi və Əbil-Həsən əl-İshafaniyə tələb edir.[5] Elmi məclislərdə iştirak edir və icazətlər alır. 40 yaşı olanda isə müctəhid dərəcəsinə yiyələnir.[6] Ölkəsindəki dini baxışlara zidd olan görüşlərindən vaz keçmədiyi üçün evinə hücum edilir və sui-qəsdlərə məruz qalır.[7] Ömrünün sonlarına doğru həbs edilir (1989). Həbsdən çıxdıqdan sonra Yezdə sürgünə göndərilir. Sürgündən qayıtdıqdan sonra 1992-ci ildə Tehranda vəfat edir.[8]
Burqainin İmamiyyə şiəsinin ən mühüm hədis mənbələrindən biri olan Kuleyninin "əl-Üsul min əl-Kafi" adlı əsərinə yönəlmiş sərt tənqidlər məzhəb daxili dərin mübahisələrə səbəb olmuş, lehinə az, əleyhinə isə çoxsaylı tədqiqatlar aparılmasına gətirib çıxarmışdır. Müxalifləri tərəfindən yəhudi, vəhhabi və sünni olmaqda ittiham edilsə də, o, bu ittihamların hamısını rədd etmiş və İmamiyyə məzhəbinə sadiq olduğunu bildirmişdir.[9]
O, onlarla əsər və tədqiqatın müəllifidir. Əsərlərinin əksəriyyətini fars dilində qələmə almışdır. Müəllifi olduğu əsərlərdən bəziləri bunlardır:
- Qəsri-Sənəm. Küleyninin "əl-Üsul min əl-Kafi" əsərinə yazılmış tənqidi əsər.
- Səvanihi-Əyyam. Müəllifin avtobioqrafiyası.
- Həqiqətül-İrfan. Əsər "Həqiqətül-təsəvvüf" də adlanır. Əsərdə İrandakı sufilik anlayışı tənqid olunur.
- Nəqdül-Müraciət. Ə. Şərəfəddin Musəvinin "əl-Müraciət" əsərinə yazılmış tənqid. 2014-cü ildə Riyadda nəşr edilimişdir.
- Təcimur-rical. Ravilərlə bağlı qələmə alınmış əsər.
- Dərsi əz-Vəlayət. Vilayət inancının tənqid edildiyi əsər.
- Təbəşi əz Quran. Quran təfsiri.
- Təhrimu Muta dər İslam. Mütənin haramlığı ilə bağlı yazdığı əsər.
- Duhayi əz-Quran. Qurandakı dualarla bağlı əsər.
- Xurafati-Vüfur Dər Ziyarəti Qübur. Qəbir ziyarətləri ilə bağlı adətlərin tənqid edildiyi əsər.
- Abdulalim Demir, İmâmiyye Şîası'nda iç tenkid, 2022.
- ↑ əl-Buqai. əl-Xurafatül-Vəfirə fi ziyarətil-Qubur (ərəb). Rüstəm, Səd Mahmud tərəfindən tərcümə olunub. 8.
- ↑ əl-Burqai. Dəbiri, İshaq (redaktor). Sevanihi-Əyyam Dər Zindəgani Xadimul-İslam Əllamei-Burqai. Riyad: Darül-Al vəs-Suhb. h. q. 1429. 137. (#missing_name)
- ↑ "Interview with the grandson of the Ex-Shia Ayatollah Borqei". Ebnhussein.com. 2020. 21.11.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.11.2025.
- ↑ Burqai. Səvanihi-Əyyam (fars). 7–8.
- ↑ Burqai. Səvanihi-Əyyam (fars). 9–11.
- ↑ Burqai, Əbül-Fəzl. Qəsrüs-Sənəm ərdu əxbəril-üsul aləl-Quran vəl-uqul (ərəb). I. Rüstəm, Səd Mahmud tərəfindən tərcümə olunub. Mədinə: Darul-Əqidə lin-Nəşr vət-Tövzi. 2014. 27.
- ↑ Burqai. Səvanihi-Əyyam (fars). 244.
- ↑ Burqai. Xurafati-Vufür Dər Ziyarəti Qubür (fars). 16.
- ↑ Hübbullah, Heydər. Nəzəriyyətüs-sünnə fil-fikril-İmami əş-Şiə (ərəb). Beyrut: Darui-İntişar əl-Ərəbi. 2006. 647.