Şimallı (ing. The Northman) — rejissor Robert Eqqersin çəkdiyi və Syon ilə birgə ssenarisini yazdığı Amerika epik aksiyon-dram filmidir. Film, Saxo Qrammatikusun *Gesta Danorum* əsərində yer alan Amlet əfsanəsinə əsaslanır. Süjet, Viking dövrünün zirvəsində atasını əmisi tərəfindən öldürülməsi nəticəsində sürgünə göndərilən viking şahzadəsi Amletin intiqam axtarışını izləyir. Filmdə Aleksandr Skarsqard, Nikol Kidman, Kleas Banq, Anya Teylor-Coy, Qustav Lind, İtan Hok, Bjórk və Villem Defoe kimi aktyorların yer aldığı ansambl heyəti çıxış edir.
| Şimallı | |
|---|---|
| The Northman | |
.jpg) Filmin azərbaycanca posteri | |
| Janr | |
| Əsas mövzu | qisas[d][2], Patriarxat[2], Maskulanlıq[2], Tale[3], Qəhrəmanlıq[d][2], qətl[3], Hirs[d][2] |
| Rejissor | Robert Eqqers |
| Prodüser |
|
| Ssenari müəllifi |
|
| Əsaslanır | Sakso Qrammatikusun Gesta Danorum əsərindəki Amlet əfsanəsi |
| Baş rolda |
|
| Operator | Carin Blaşk |
| Bəstəkar |
|
| Montajçı | Luiza Ford |
| İstehsalçı | Regency Enterprises[d] |
| Studiya |
|
| Distribütor |
|
| İlk baxış tarixi | 18 aprel 2022 – TCL Chinese Theatre, 22 aprel 2022 – ABŞ |
| Müddət | 136 dəqiqə[1] |
| Büdcə | 70 milyon ABŞ dolları |
| Gəlir | 69,6 milyon ABŞ dolları |
| Ölkə |
 ABŞ |
| Dil |
|
| Rəng | rəngli[d] |
| Çəkiliş yeri | Belfast |
| IMDb | ID11138512 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həm prodüser olan Eqqers, həm də Skarsqard birgə işləmək üçün görüşmüşdülər; Skarsqard uzun illərdir bir viking filmi çəkmək istəyirdi və bu görüşdən sonra Eqqers bu layihəni üçüncü filmi kimi seçdi. Əsas aktyor heyəti 2019-cu ilin oktyabrında layihəyə qatıldı və çəkilişlər 2020-ci ilin avqustundan dekabrına qədər İslandiya, İrlandiya və Şimali İrlandiyada aparıldı. Filmə Nord mifologiyası böyük təsir göstərib.[4]
Şimallı filminin premyerası 18 aprel 2022-ci ildə Los-Ancelesdəki TCL Çin Teatrında baş tutdu, baxmayaraq ki, bəzi Avropa və Cənubi Amerika ölkələrində artıq 13 apreldən etibarən kinoteatrlarda nümayiş olunmağa başlamışdı. ABŞ-da isə 22 apreldə yayımlandı.Film tənqidçilər tərəfindən yüksək dəyərləndirilsə də, kassada zəif nəticə göstərdi və 70 milyon dollar büdcəyə qarşı 69.6 milyon dollar gəlir əldə etdi.[5][6] Bununla belə, film VOD və ev yayımı platformalarında gözlənilməz maliyyə uğuru qazandı və kassadakı itkilərinin böyük hissəsini kompensasiya etdi.[7][8]
895-ci ildə Kral Aurvandill ("Müharibə qarğası") Hrafnsey adasına qayıdır və həyat yoldaşı Kraliça Qudrún və varisi Şahzadə Amleth ilə yenidən görüşür. Aurvandill Amlethi taxta çıxmağa hazırlamaq üçün onu özü ilə bir ayin mərasiminə aparır. Mərasim zarafatçısı Heimir tərəfindən idarə olunur. Heimir Amlethə taleyinin dəyişməz olduğunu deyir və Amleth atasının öldürüləcəyi halda onu qisas almadan yaşamağın rüsvayçılıq olacağını söyləyərək and içir.
Ertəsi səhər Amlethin qeyri-qanuni əmisi Fjölnir saray çevrilişi edərək Aurvandillin başını kəsir, təpə qalasını dağıdır və Qudrúnu özü ilə aparır. Amleth Fjölnirin qatillərindən qaçaraq bir qayıqla xilas olur və atasının qisasını alacağına and içir.
Bir neçə il sonra Amleth artıq ulfhednar (berserk) döyüşçüsü olaraq vikinqlər dəstəsinin üzvüdür. Onlar Garðaríki adlı kəndə hücum etdikdən sonra Amleth Svetovit məbədində bir kahinə rast gəlir. Kahinə Amlethə qisas andını xatırladır və taleyinin bir Qız-Hökmran ilə əlaqəli olduğunu bildirir. Qısa müddət sonra Amleth öyrənir ki, “Qardaşsız Fjölnir” Norveç kralı Harald tərəfindən taxtdan salınıb və indi İslandiyada qoyunçuluqla məşğuldur. Özünü kölə kimi qələmə verən Amleth İslandiyaya gedən bir gəmidə gizlənir. O, özünün cadugər olduğunu deyən Slavyan əsilli kölə qadın Olqa ilə tanış olur. Onlar Fjölnirin təsərrüfatına aparılır. Amleth orada öyrənir ki, anası Fjölnirlə evlənib və ondan Gunnar adlı bir oğlu olub.
Bir gecə Amleth bir tülkünün iziylə gedərək bir kişi sehrbazla qarşılaşır. Sehrbaz onu Heimirin kəlləsi ilə seans keçirir. Fjölnirin öldürdüyü Heimir Amlethə yalnız gecə və ya Helin qapılarında çəkilə bilən sehrli Drauqr qılıncından danışır. Amleth bir kurqana daxil olaraq onu sahiblənir və təsərrüfata qayıdanda qılıncı gizlədir.
Ertəsi gün Amleth knattleikr oyununda iştirak etmək üçün seçilir. Oyun zamanı rəqib komandanın lideri hər kəsi amansızlıqla vurur və sonda meydanda yalnız o və Amleth qalır. Gunnar, Amlethə heyranlıqla baxaraq müdaxilə etmək istəyərkən ölümlə üz-üzə qalır. Amleth onu xilas edir və rəqibini ölümcül döyərək öldürür. Bu qəhrəmanlığına görə Fjölnirin böyük oğlu Thórir ona nəzarətçilik vəzifəsi verir və qadın seçmək haqqı tanıyır.
Gecə şənlikləri zamanı Amleth və Olqa sevişirlər və birlikdə Fjölnirə qarşı çıxacaqlarına and içirlər. Sonrakı günlərdə Amleth Fjölnirin təsərrüfatında nüfuzlu şəxsləri qeyri-təbii üsullarla öldürür və cəsədlərini at formasında düzərək vahimə yaradır. Olqa yeməklərə halüsinogen göbələk (fly agaric) qatır. Thórir bu halın məsuliyyətini xristian kölələrin üzərinə atır. Bu vəziyyətdən istifadə edən Amleth Fjölnirin evinə daxil olur.
Amleth anası Qudrúna kimliyini açıqlayır. Qudrún isə etiraf edir ki, Aurvandillin köləsi olub və Amleth zorakılıq nəticəsində doğulub. O həmçinin bildirir ki, Fjölnirin çevrilişini özü planlaşdırıb və həm Aurvandillin, həm də Amlethin ölümünü istəyib. Qudrún onu yoldan çıxarmağa çalışsa da, Amleth onu rədd edir. Bundan sonra o, Thóriri öldürür və onun ürəyini çıxarır.
Qudrún Amlethin kimliyini Fjölnirə bildirir və onun öldürülməsini tələb edir. Fjölnir Olqanı öldürmək qərarına gəlir, lakin Amleth onun həyatını Thóririn ürəyi ilə dəyişməyi təklif edir. Amleth qəsdən tutulur və işgəncə altına salınır. Lakin Odin tərəfindən göndərilmiş qarğalar onu azad edir və Olqa onu xilas edir. Amleth intiqamdan imtina edir və Olqa ilə birlikdə Orknilərdəki qohumlarına doğru qaçmağa qərar verir. Yolda Amleth Olqanın əkizlərə hamilə olduğunu anlayır və Seeressin proqnozlaşdırdığı Qız-Hökmranın onun qızı olduğunu başa düşür. Olqa nə qədər yalvarsa da, Amleth taleyindən qaça bilməyəcəyini düşünərək suya tullanır və sahilə qayıdır.
Təsərrüfata qayıdan Amleth Fjölnirin adamlarını öldürür və kölələri azad edir. Fjölniri axtararkən anası Qudrún və qardaşı Gunnar tərəfindən hücuma məruz qalır və özünü müdafiə edərək onları öldürür. Fjölnir isə ailəsinin öldürüldüyünü görüb Amlethə Helin Qapılarında — Hekla vulkanının kraterində görüşməyi əmr edir. Onlar orada çılpaq halda şiddətli Holmgang (duel) döyüşünə girirlər. Amleth Fjölnirin başını kəsir, lakin özü də ölümcül yaralanır. Ölüm anında Amleth Olqanın uşaqları ilə birlikdə onu qucaqladığını görür, Olqa uşaqların təhlükəsiz olduğunu bildirir və ona buraxmasını söyləyir. Bir valkiriya Amlethi Valhalla qapılarından keçirərək aparır.
- Aleksandr Skarsqard – Amlet, vikinq döyüşçü şahzadə
- Oskar Novak – gənc Amlet
- Nikol Kidman – kraliça Qudrun, Amletin anası
- Klas Banq – Fölni Qardaşsız, Amletin əmisi və Aurvandillin qardaşı
- Anya Teylor-Coy – Birk meşəsindən olan Olqa, slavyan cadugər
- İtan Hok – kral Aurvandill Müharibə-Qartalı, Amletin atası və Fölniyin qardaşı
- Qustav Lind – Törir Qürurlu, Fölniyin böyük oğlu və Amletin əmisi oğlu
- Elliott Rouz – Qunnar, Fölniyin kiçik oğlu və Amletin yarı-qardaşı
- Uillem Dafou – Heymir, kralın məzhəkəçisi
- Byork – Görən, kahin qadın
- Eldar Skar – Finnr Burunsuz, Fölniyin təsərrüfat rəhbəri
- Fill Martin – Hallqrimr Yarım-Trol
- Olven Fouer – Aşildur Hofgythja, Fölniyin mülkündəki kahin
- İnqvar Egert Siqurðsson – Cadugər kişi
- İan Uayt – Təpə sakini (Qəbir sakini)
- Haftor Yulyus Björnsson – Torfinnr Diş-Sıxan, Hakonun çempionu
- Keyt Dikki – Halldora Piktdən, Fölniyin fermasında qul
- Tağ Murfi – Eyrikr Alov-Göz, Amletin berserker yoldaşı
- Ralf İneson – kapitan Volodimir, rus dəniz kapitanı
- Mürrey Makkartur – Hakon Dəmir-Saqal, qonşu təsərrüfatın başçısı
- İneta Şlyujayte – Valkiriya
- ↑ "The Northman (15)". BBFC. 5 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 April 2022.
- ↑ 1 2 3 4 5 Daniels R. The Northman. 2022.
- ↑ 1 2 The Northman (ing.). 2022.
- ↑ Sailes, J.S. "The Northman: Every Nod to Norse Mythology, Explained". CBR.com. 29 April 2022. 30 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 July 2022.
- ↑ Şablon:Cite Box Office Mojo
- ↑ Şablon:Cite The Numbers
- ↑ Ritman, Alex. "Venice: Focus Features' Production and Acquisitions Head Kiska Higgs on Todd Field's "Dazzling" 'TÁR,' Cate Blanchett Buzz: 'She Always Delivers!'". The Hollywood Reporter. August 31, 2022. August 31, 2022 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "As 'Beast' Tops Vudu, How PVOD May Help Save the Non-Franchise Movie". Forbes.
- Rəsmi sayt
- Şimallı — Internet Movie Database saytında