Şeyxhasanlılar

Şeyx Hasanlıların Anadoluya köçləri haqqında dəyişik rəvayətlər mövcutdur. Bir rəvayətə görə Bağdadın Tuba qəsəbəsindən gəlmişdirlər və Həzrəti İmam Əli nəslindəndirlər. Digər bir rəvayətə görə Xorasanlı Abbasi xəlifələri nəsli olaraq qeyd olunurlar. Son olaraq isə Vəfai təriqətı qurucusu Tacül Arifiyn Seyyid Əbul Vəfa övladlarından və Xacə Əhməd Yəsəvi təriqətindən icazətli Şeyx Əhməd Yəsəvi nəslindən zikr edilmişdilər. Bu rəvayətlərin bir-birinə qarışmasının səbəbi bəlgələrin çox və fərqlı olmalarındandır.

Şeyx Hasan və Seyx Əhməd dədə qardaşdirlar. Türbələri Elazığ ilinin Baskil ilçəsinə (Əski Malatya) bağlı Şeyx Hasan kəndindədir. Şeyx Hasan və Şeyx Əhməd dədənin əski məzar daşında 1188 YA ALLAH KONYA yazı və ili mövcud olub bu tarixin doğummu yoxsa Haqqa yürüməmi olduğu haqqında dəqiq bir bilgi yoxdur. Bu tarixlər də İran Xorasanın Nişapur şəhərindən Malatyanın Şeyx Hasan kəndinə gəldikləri də bilinir. Əski məzar daşlarının Ələvi inanç məzar mədəniyətində çox rastlanan cikək motivləri ilə süslü olup Karakaya Barajı nədəni ilə nakil çalişmaları əsnasında itdiyi bilinir.

Şeyx Hasanlılar ümumi olaraq Ələvi bir eldir. Bölgəyə görə Sünni olaraq həyatını davam etdirənlər də mövcuddur.

Şeyx Hasanlılar Ocaq (Manəvi Öndərlər) və el-əşirət olaraq iki bölümə ayrılılar. Şeyx Hasanlıların Ocaq mənsubları başta Şeyx Hasan kəndi olmaq üzərə Elazığ, Malatya, Tunceli, Ərzincan, Sivas, Tokat, Samsun kimi yerlərdə mövcudlardır. Əşirətləşmə isə Tuncelidə başlamış və zamanla Türkiyənin çeşidli bölgələrinə yayılmışdır. Şeyx Hasanlıların əşirət qolları

• Şeyx Hasanlı qolu:

1. Abbasan (Abbasuşağı)
2. Karabalian (Karabaliuşağı)
3. Fərhadan (Fərhatuşağı)

• Seyyid qolu:

1. Kalan (Kaluşağı)
2. Koçan (Koçuşağı)
3. Kəvan (Kavuşağı)

Və bu ana qolların özləri alt qolları da var. Hamısına birdən ümumi olaraq Şeyx Hasanlı adı verilir…