Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
Şazan ibn Cəbrail ibn İsmail ibn Əbu Talib əl-Qummi— hicri 6-7-ci əsr şiə alimi, ləqəbi "Sədudud-din", künyəsi isə Əbul-Fəzl`dir. O Mədinə şəhərində yaşayıb-yaratmışdır.
Şazan ibn Cəbrail hicri VI əsrin ikinci və VII əsrin birinci yarısında yaşamışdır. Onun doğum və ölüm tarixləri dəqiq bilinmir. Belə ki, tərcümeyi-hal kitablarında qeyd edilənlərə əsasən, onun İbn İdris, Ərəbi ibn Müsafır Hilli, İbn Məşhədi, Fəxxar ibn Müidd Musəvi, Muhəmməd ibn Əbul-Bərəkət, Şeyx Əli ibn Sabit Suravi, Şeyx Əli ibn Yəhya Hənnat kimi alimlərlə eyni dövrdə yaşadığı anlaşılır. Onun ustadları sırasında atası Cəbrail ibn Əbu Talib Qumminin, fəqih Şeyx Əbu Muhəmməd Reyhan ibn Abdullah Həbəşinin (v.560), Həsən ibn Əhməd ibn Həsən Əttar Həmədaninin (v.569), Seyid Fəxrəddin Muhəmməd ibn Səraya Cürcaninin, Seyid Həmzə ibn Zöhrə Hələbinin (v.585), Muhəmməd ibn Əli ibn Şəhr Aşubun (v.588) və digərlərinin adlarını qeyd etmək olar. Seyid Muhyiddin ibn Zührə hicri 548-ci ildə ondan bir rəvayət nəql etmişdir.[1] Ağa Bozorq Tehrani onun 593-cü ilə qədər yaşadığına inanmışdır.[2]
Şazan ibn Cəbrailin dörd kitabının olduğu qeyd edilmişdir ki, onlardan ikisi Əli ibn Əbu Talibin fəzilətlərinə dair qələmə aldığı və Azərbaycan dilinə də tərcümə edilən "ər-Ravzatu fi fəzaili Əmiril-muminin" və "əl- Fəzail" kitablarıdır.[3] Bu iki kitab birlikdə Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir.
Bir çox alimlər Şazan ibn Cəbrailin tərcümeyi-halını qeyd edərkən onu fəqih olaraq vəsf etmişlər. Onlardan "Riyazul-üləma" kitabında Əfəndi və "Əməlul-əməl" kitabında Əllamə Hilli yazırlar: "Uca məqamlı, etibarlı Şeyx Əbul-Fəzl alim, fəzilət sahibi, fəqih, şəni böyük və qədir-qiyməti alidir".[4][5]
Xunsari "Ravzatul-cənnat" kitabında deyir: "O, fəzilətli, kamil, öndə olan, hədis bilicisi, möhtərəm və etibarlı şəxsdir".[6]
Əllamə Nuri isə "Xatimətul-Müstədrək"də yazır: "O, uca şeyx Əbul- Fəzldir... möhtərəm alim və fəqihdir, möhtəşəm kitabların müəllifidir".[7]
- ↑ Şeyx Şazan ibn Cəbrail Qummi, "Əli ibn Əbu Talibin(ə) Fəzilətləri"(Azərbaycan dilində), səh.5
- ↑ Ağa Bozorg Tehrani, "Təbəqat Ələm Şiə", 1430 AH, cild 3.,səh.128
- ↑ Şeyx Şazan ibn Cəbrail Qummi, "Əli ibn Əbu Talibin(ə) Fəzilətləri"(Azərbaycan dilində), səh.5
- ↑ Əfəndi, "Riyazul-üləma", 3/5
- ↑ Əllamə Hilli, "Əməlul-əməl", 2/130
- ↑ Xunsari, "Ravzatul-cənnat", 4/23
- ↑ Əllamə Nuri, "Xatimətul-Müstədrək", s.479-480