İzosporoz qızdırma, ishal, qarın ağrısı və çəki itkisi ilə xarakterizə olunan, çox nadir hallarda rast gəlinən invaziv xəstəlikdir.[1][2] Xəstəliyin törədicisi təbiətdə geniş yayılmış Isospora cinsinə aid parazitlərdir. Bu cinsə 200-dən çox növ daxildir. Lakin, bu növlərdən yalnız ikisi insanlarda patologiyaya səbəb olur. Bu növlər Isospora natalensis və Isospora bellidir.[3][4]
| İzosporoz | |
|---|---|
_2.jpg) | |
| XBT-10 | A07.3 |
| XBT-10-KM | A07.3 |
| XBT-9 | 007.2 |
| DiseasesDB | 29775 |
| MeSH | D021865 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İnfeksiya ilə çirklənmiş su və ya qidanı insan qəbul etdikdə həmin parazitlər insanın bağırsaqlarına daxil olurlar. Epitel hüceyrələrinə nüfuz edən parazitlər bölünərək çoxalır,[5] oosistalar əmələ gətirirlər.[6] Bu isə öz növbəsində bağırsağın zədələnməsinə gətirib çıxarır, mayenin və qida maddələrinin udulmasını pozur, ishal sindromunun və qarın ağrısının inkişafına səbəb olur.[6]
İzosporiazın klinik mənzərəsi enterit əlamətləri ilə xarakterizə olunur. İnkubasiya dövrü 5 gündən 7-10 günə qədər davam edir. Xəstəlik bir həftə davam edən bədən hərarətinin artması ilə başlayır. İshalın inkişaf etməsi və qusma da simptomlar arasındadır. Xəstəlik, adətən kəskin şəkildə inkişaf edir.[3] Xəstənin sağalması təxminən 7 gündən 20 günə qədər çəkir. İzosporiyazın ağır xolerayabənzər formalarının da inkişaf edildiyi hallara da rast gəlinir (immuniteti zəif olan xəstələrdə və ya İnsanın immunçatışmazlığı virusuna yoluxmuş xəstələrdə xəstəlik daha kəskin şəkildə inkişaf edir). Bu hallarda bakteriyalar nazik bağırsağın selikli qişasından kənara çıxır və ölümlə nəticələnə bilən yayılmış izosporiozın inkişafına səbəb olurlar.[7]
Diaqnozunun qoyulması üçün nəcisin analizi aparılır və ookistlərin aşkarlanması ilə diaqnoz təsdiq olunur. Diaqnostik məqsədlər üçün duodenal intubasiya və jejunal biopsiyanın aparılması da məqsədə uyğundur.[6]
Bu xəstəliyin optimal müalicəsi ko-trimoksazolun istifadəsidir. Zəhərli və daha az effektli olmasına baxmayaraq metronidazol, fansidar, fasigine, antiprotozoal və antimalarial dərmanlardan da istifadə edilə bilər.
- ↑ Вирусные болезни // Словарь терминов микробиологии.
- ↑ Гурцевич В. Э. "Онкогенные вирусы человека: от латентного вирусоносительства до возникновения опухоли". // РНЦ им. Н. Н. Блохина. 2013-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-16.
- ↑ 1 2 "Изоспороз на rusmedserver.ru". 2012-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-28.
- ↑ Ж.И. Возианова. Инфекционные и паразитарные болезни. 2. Киев: Здоров'я. 544–545. ISBN 5-311-01249-8.
- ↑ Вирусные инфекции // Словарь терминов микробиологии.
- ↑ 1 2 3 "Изоспороз на eurolab.ua". 2012-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
- ↑ Lagrange-Xélot M., Porcher R., Sarfati C.; və b. Isosporiasis in patients with HIV infection in the highly active antiretroviral therapy era in France. . 9 (journal) (ingilis). № 2. — 2008. fevral. — 126—130. doi:10.1111/j.1468-1293.2007.00530.x. PMID 18257775. 2019-12-18 tarixində arxivləşdirilib. (#explicit_et_al)