Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinİzabella Stüart Qardner Muzeyi (ing. Isabella Stewart Gardner Museum[5]) — ABŞ-ın Boston, Massaçusets şəhərində yerləşən bir incəsənət muzeyi. Muzeydə Avropa, Asiya və Amerika incəsənətinə aid əhəmiyyətli nümunələr saxlanılır. Kolleksiyaya rəssamlıq, heykəltəraşlıq, qobelen və dekorativ-tətbiqi sənət nümunələri daxildir. Muzeyin yaradıcısı İzabella Stüart Qardner olmuşdur; onun vəsiyyətinə əsasən, bu sənət kolleksiyası “ictimaiyyətin təhsil və zövq alması üçün əbədi olaraq” sərgilənməlidir.
| İzabella Stüart Qardner Muzeyi | |
|---|---|
| Isabella Stewart Gardner Museum | |
 | |
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1903[1] |
| Açılış tarixi | 1903 |
| Təsisçi | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Boston |
| Telefon | +1 (617) 566-1401[4] |
| 42°20′17″ şm. e. 71°05′56″ q. u. | |
| gardnermuseum.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Muzey 1903-cü ildə açılmışdır. İtalyan memar Rentso Piano tərəfindən layihələndirilmiş əlavə bina — muzeyin orijinal tikilisinin yaxınlığında, Bek Bey Fens parkı ərazisində — 2012-ci ildə tamamlanmışdır.[6][7]
1990-cı ildə muzeydə baş vermiş İzabella Stüart Qardner Muzeyindən oğurluq hadisəsi zamanı muzeyin 13 əsəri oğurlanmışdır. Cinayət hələ də açılmamış qalır və təxminən 500 milyon ABŞ dolları dəyərində qiymətləndirilən bu əsərlər hələ də tapılmamışdır.
Muzey 1898–1901-ci illərdə amerikalı incəsənət kolleksiyaçısı, xeyriyyəçi və sənət himayədarı İzabella Stüart Qardner (1840–1924) tərəfindən XV əsr Venesiya sarayı üslubunda tikilmişdir. O, 1903-cü ildə ictimaiyyət üçün açılmışdır.
Qardner 1891-ci ildə atasından böyük bir miras aldıqdan sonra ciddi şəkildə əsərlər toplamağa başlamışdı. Onun 1892-ci ildə Parisdə keçirilən hərracda İohannes Vermeerin Konsert (təxminən 1664) əsərini alması ilk böyük əldə etməsi olmuşdur. 1894-cü ildə Bernard Berenson ona Bottiçelliyə məxsus bir əsər almaqda yardım təklif etdi. Onun köməyi ilə Qardner bu Renessans ustasının əsərinə sahib olan ilk amerikalı oldu. Berenson onun kolleksiyasına 70-ə yaxın sənət əsərinin daxil edilməsində iştirak etmişdir.
Əri Con L. Qardnerin 1898-ci ildə vəfatından sonra İzabella Qardner onların ortaq arzusu olan xəzinələrini sərgiləməyə uyğun bir məkan tikdirmək qərarına gəldi. O, Bostonun bataqlıq olan Fenvey bölgəsində torpaq aldı və memar Villard Sirsi Venesiya Renessans sarayları üslubunda Fenway Court adlı binanı inşa etməyə dəvət etdi. Qardner binanın bütün dizayn mərhələlərində yaxından iştirak etmiş, Sears isə onun layihəsini “mən sadəcə onun dizaynını mümkün edən mühəndisəm” sözləri ilə xarakterizə etmişdir. Binanın tikintisi tamamlandıqdan sonra Qardner bir il ərzində öz kolleksiyasını fərqli mədəniyyətlərə və dövrlərə aid rəsm əsərləri, mebellər, tekstil və obyektləri bir arada yerləşdirərək emosional təəssürat yaradan şəkildə quraşdırmışdır.
Muzey 1 yanvar 1903-cü ildə Boston Simfoniya Orkestri üzvlərinin çıxışı və şampan ilə ponçikdən ibarət menyu ilə müşayiət olunan möhtəşəm bir mərasimlə açılmışdır. 1909-cu ildə Boston İncəsənət Muzeyi yeni binasına köçmüşdür.
Qardnerin sağlığında o, sənətkarları, ifaçıları və alimləri Fenway Court-a dəvət edərək zəngin kolleksiyadan və Venesiya ruhundan ilham almalarını təmin edirdi. Buraya Con Sinqer Sarcent, Çarlz Martin Löfler və Rut Sent Deni kimi məşhurlar daxil idi. Qardner bəzən Fenway Court daxilində sənət sərgilərinə də ev sahibliyi etmiş, məsələn, Anna Kolman Laddın sərgisi kimi. Bu gün muzeyin müasir rezident-rəssam proqramı, həyət bağının sərgiləri, konsertlər və yenilikçi təhsil proqramları İzabella Qardnerin mirasını davam etdirir.
Qardner 1924-cü ildə vəfat etdikdən sonra onun vəsiyyətnaməsinə əsasən muzeyin qorunması üçün 1 milyon dollarlıq fond yaradıldı və kolleksiyanın “ictimaiyyətin maariflənməsi və zövq alması üçün əbədi olaraq” onun estetik baxışı ilə sərgilənməsi şərti qoyuldu.
Qardner muzeyin ilk direktoru kimi öz katibi və Boston İncəsənət Muzeyinin sabiq kitabxanaçısı Morris Karteri (1877–1965) təyin etdi. Karter bütün kolleksiyanı kataloqa saldı və Qardnerin “Isabella Stewart Gardner and Fenway Court” adlı bioqrafiyasını yazdı. Corc Staut (1897–1978) ikinci direktor olmuş, müasir konservasiyanın banisi kimi kolleksiyanın və binanın uzunömürlü qorunmasını təmin etmişdir. Rollin Van Nostrand Hadley (1927–1992) 1970-ci ildə üçüncü direktor oldu; o, ziyarət saatlarını artırdı, üzvlük proqramını və kafe xidmətini əlavə etdi. Hədli həmçinin bir neçə kataloq hazırlamış, Fenway Court adlı illik elmi nəşri yaratmış və 1987-ci ildə The Letters of Bernard Berenson and Isabella Stewart Gardner (Northeastern University Press) kitabını yazmışdır. Enn Houli 1989–2015-ci illərdə direktor olmuşdur.[8] Peqqi Fogelman — Norma Cin Koldervud direktoru olaraq 2016-cı ildən muzeyin rəhbəridir.
1990-cı il martın 18-də səhər tezdən iki nəfər polis geyimində olan oğru muzeydən təxminən 500 milyon ABŞ dolları dəyərində on üç əsəri oğurladı — bu, tarixdə məlum olan ən böyük əmlak oğurluğu hesab olunur.[9] Oğurlanan əsərlər arasında İohannes Vermeerin cəmi 34 məlum əsərindən biri olan və dəyəri 200 milyon dollardan çox hesab edilən Konsert (təxminən 1664) də var idi. Həmçinin Rembrandtın yeganə dəniz mənzərəsi olan The Storm on the Sea of Galilee (1633) də oğurlanan əsərlər sırasındadır. Bəzi kətanlar öz çərçivələrindən kobud şəkildə kəsilərək çıxarılmışdı.
Bu əsərlər hələ də tapılmayıb.[10] Muzey əvvəlcə məlumat verən şəxs üçün 5 milyon dollarlıq mükafat təklif etmişdi, lakin bu məbləğ 2017-ci ilin mayında 10 milyon dollara qaldırıldı.[11] Muzeydəki “Holland otağı”nda boş çərçivələr oğurlanmış əsərlərin yerini simvolik olaraq saxlayır. Mütəxəssislər üçün oğurlanan əsərlərin seçimi müəmmalı idi, çünki muzeydə onlardan daha qiymətli əsərlər də mövcud idi.[12] FBI-ın məlumatına görə, oğurlanan əsərlər 2000-ci illərin əvvəllərində Filadelfiya ərazisində satışa çıxarılmış və bölgə daxilində daşınmışdır. Onlar hesab edirlər ki, bu oğurluq cinayətkar təşkilata məxsus şəxslər tərəfindən həyata keçirilmişdir.[13] Oğurluğun məhkəmə müddəti bitmiş olsa da, oğurlanmış əmlaka sahib şəxslər aşkar edilərsə, onlara qarşı cinayət ittihamı irəli sürülə bilər.
2021-ci ilin aprelində Netflix bu hadisə barədə dörd hissəli sənədli film yayımladı — This Is a Robbery: The World’s Biggest Art Heist (“Bu, oğurluqdur: Dünyanın ən böyük sənət oğurluğu”).[14]
2002-ci ildə ikiillik əsas planlaşdırma prosesindən sonra muzeyin idarə heyəti tarixi binanın qorunması və İzabella Qardnerin irsini davam etdirən proqramlar üçün daha əlverişli məkanlar yaratmaq məqsədilə yeni bir qanadın tikilməsinin zəruri olduğu qənaətinə gəldi. 2004-cü ildə Pritzker mükafatı laureatı memar Renzo Piano və onun “Renzo Piano Building Workshop” (Genuya, İtaliya) studiyası layihənin dizaynı üçün seçildi.
2009-cu ildə genişlənmə layihəsinə son təsdiq verildi, lakin bu zaman araba evi (carriage house) ilə bağlı ciddi mübahisələr yaranmışdı. 1907-ci ildə tikilmiş bu bina ilkin sahiblərin niyyətinə görə vacib hesab olunsa da, əsas binanın qorunması məqsədilə sökülmüşdür.[15] 2016-cı ildə yeni qanadın memarlıq görünüşü Boston Memarlar Cəmiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirildi və “ən gözəl bina” mükafatı ilə təltif olundu.[16] Yeni qanadın dizaynı tarixi bina ilə miqyas, forma və material baxımından harmonik uyğunluq prinsipinə əsaslanmışdır.
Layihə ümumilikdə 70,000 kvadrat metrə[convert: unknown unit] (təxminən 6,500 m²) sahəni əhatə edir və iki yeni binanı özündə birləşdirir. Birinci bina muzeyin orijinal hissəsinə birləşir və dörd mərtəbəli şüşə və mis görünüşünə malikdir. İkinci bina isə daha kiçik olub, istixanalar və yaşayış sahələri üçün nəzərdə tutulmuşdur.[17] Yeni genişlənmə ziyarətçi xidmətləri, konsertlər, xüsusi sərgilər, təhsil və landşaft proqramları üçün yeni məkanlar təqdim edir, beləliklə İzabella Qardnerin incəsənət, musiqi və botanika sahələrindəki irsini XXI əsrin tələblərinə uyğun şəkildə davam etdirir. Layihə 2012-ci ildə tamamlanmış və ümumi dəyəri 118 milyon dollar olmuşdur.[17]
- ↑ ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
- ↑ https://www.gardnermuseum.org/about/isabella-stewart-gardner.
- ↑ 1 2 ArchINFORM (alm.). 1994.
- ↑ https://www.gardnermuseum.org/organization/contact-us.
- ↑ "National Register of Historical Places: Massachusetts (MA), Suffolk County". National Register of Historic Places. National Park Service. 11 mart 2007.
- ↑ Southworth, Susan və Southworth, Michael (1992). The AIA Guide to Boston (2-ci buraxılış). Chester, Connecticut: Globe Pequot. s. 340–342. ISBN 0-87106-188-0
- ↑ “Haqqında: Yeninin Qədimlə Görüşü” — İzabella Stüart Qardner Muzeyi rəsmi saytı.
- ↑ "Hawley a fellow at Institute of Politics", Boston Globe, 21 yanvar 2016
- ↑ Rothman, Lily. "American History's Biggest Art Theft Hits 25 Years Unsolved". Time. 18 March 2015. İstifadə tarixi: 23 March 2015.
- ↑ Suddath, Claire. "The Case of the Empty Frames Remains Art World's Biggest Mystery". Bloomberg News. 30 iyun 2020. İstifadə tarixi: 2 iyul 2020.
- ↑ Murphy, Shelley. "Gardner Museum: 'We want our paintings back now'". The Boston Globe. 24 may 2017. İstifadə tarixi: 24 may 2017.
- ↑ McShane, Thomas; Matera, Dary. 18. No Boston Tea Party at Isabella's // Stolen Masterpiece Tracker. Barricade Books. 2006. ISBN 978-1-56980-314-1.
- ↑ "Netflix's This Is a Robbery Investigates Possible Suspects In America's Biggest Art Heist". www.esquire.com. 7 aprel 2021. İstifadə tarixi: 21 aprel 2021.
- ↑ "Documentary | This Is a Robbery: a Netflix series examines the world's biggest art heist". The Guardian. İstifadə tarixi: 21 aprel 2021.
A new series takes a deep dive into one of the most confounding mysteries in the art world: $500m of art stolen from a Boston museum in 1990
- ↑ Smee, Sebastian. "Gardner museum expansion approved". Boston.com. 19 may 2009. İstifadə tarixi: 26 aprel 2021.
- ↑ Shanahan, Mark. "Gardner Museum expansion named 'most beautiful building'". BostonGlobe.com (ingilis). 29 yanvar 2016. İstifadə tarixi: 26 aprel 2021.
- ↑ 1 2 Edgers, Geoff. "Gardner's $118m expansion plan set". The Boston Globe. 20 yanvar 2010. 23 yanvar 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2010.
- gardnermuseum.org — rəsmi saytı
- City of Boston, Boston Landmarks Commission Isabella Stewart Gardner Museum Study Report
- FBI theft page and Mar 2013 update