İveto — Fransanın Normandiya regionunun Dənizkənarı Sena departamentində yerləşən kommuna. Kommunanın əhalisi 2016-cı ilin statistik məlumatlarına əsasən 11,888 nəfər təşkil etmişdir.
| İveto | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| 49°37′01″ şm. e. 0°45′11″ ş. u.HGYO | |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Sahəsi |
|
||
| Mərkəzin hündürlüyü | 146 m, 83 m[2], 157 m[2], 140 m[3] | ||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Poçt indeksi | 76190[5] | ||
| Digər | |||
| yvetot.fr | |||
  İveto | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
.svg)
İvetonun adının mənşəyi tam olaraq aydın deyil, lakin sənədlərlə təsdiqlənmişdir ki, XIV–XVI əsrlərdə yerli senyorlar "İveto kralları" adlandırılırdılar. İveto toponimi tarixdə ilk dəfə 1021-ci ildə qeyd olunur — həmin ildə hersoq II Riçard tərəfindən Sen-Vadril Abbatlığına bağışlanan torpaqlar arasında bu yerin adı da çəkilir.
İveto, utopik fəlsəfə nümayəndəsi Jan Melyenin vəsiyyətində də xatırlanır. Sənəddə bildirilir ki, "yerli kral yeganə şəxsdir ki, dağın başından bütün krallığını görə bilir."
XVII əsrdə, İveto iqtisadi inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Bu dövrdə şəhər ticarət imtiyazları əldə etmiş, eləcə də burada toxuculuq fabrikləri açılmış və bu da onun rifahına təkan vermişdir.
1940-cı ildə, İkinci Dünya müharibəsi zamanı, İveto şəhəri demək olar ki, tamamilə dağıdılmış və müharibədən sonra yenidən bərpa edilmişdir.
- Müasir Müqəddəs Pyotr kilsəsi — bu ibadətgah 1949–1956-cı illər ərzində, 1940-cı ildə dağıdılmış tarixi kilsənin yerində inşa edilmişdir. Kilsənin memarlıq xüsusiyyətləri arasında, sahəsi 1046 kvadrat metr olan vitraj xüsusilə fərqlənir və bu göstərici ilə Avropanın ən böyük vitraj kompozisiyası hesab olunur.
- Fil sümüyündən hazırlanmış məmulatlar muzeyi — bu muzey nadir materiallardan ibarət sənət əsərlərinin mühafizəsi və nümayişi baxımından xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Muzey eksponatları həm estetik, həm də mədəni-tarixi dəyərə malikdir.
- Dyü Fe malikanəsi, 1612-ci ildə inşa olunmuşdur və memarlıq baxımından dövrünün tipik nümunələrindən biri hesab edilir. Hazırda bu tarixi bina müxtəlif mədəni tədbirlərin, o cümlədən konsertlərin və teatr festivallarının keçirildiyi məkan kimi fəaliyyət göstərir.
Əhalinin məşğulluq strukturu:
- kənd təsərrüfatı — 0,6 %
- sənaye — 5,1 %
- tikinti sektoru — 4,6 %
- ticarət, nəqliyyat və xidmət sahələri — 46,7 %
- dövlət və bələdiyyə xidmətləri — 43,1 %
İşsizlik səviyyəsi (2017-ci il üzrə) — 13,6 %
(müqayisə üçün: bütövlükdə Fransada — 13,4 %, Dənizkənarı Sena departamentində — 15,3 %).
Adambaşına düşən orta illik gəlir, avro ilə (2018-ci il üzrə) — 20 130
(müqayisə üçün: bütövlükdə Fransada — 21 730 avro, Dənizkənarı Sena departamentində — 21 140 avro).
Əhali dinamikası, insanlar
- Raymon Deland (1825–1890) — Parisdə fəaliyyət göstərən Vodevil Teatrının dramaturqu, rejissoru və direktoru olmuşdur. O, XIX əsr Fransa teatr sənətində vodevil janrının inkişafına töhfə verən əsas fiqurlardan biri kimi tanınır.
- Lui Pyer Vyeyo (1748–1830) — Şimali və Cənubi Amerika quşlarının sistematik təsvirini aparmış məşhur fransız ornitoloqudur. Onun elmi fəaliyyəti ornitologiyanın erkən inkişaf mərhələsində böyük əhəmiyyət kəsb etmiş və bir sıra yeni quş növlərinin müəyyənləşdirilməsinə şərait yaratmışdır.
- ↑ répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière.
- ↑ 1 2 répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière, 2015.
- ↑ https://data.geopf.fr/telechargement/download/GEOFLA/GEOFLA_2-2_COMMUNE_SHP_LAMB93_FXX_2016-06-28/GEOFLA_2-2_COMMUNE_SHP_LAMB93_FXX_2016-06-28.7z. 2016.
- ↑ Populations légales 2022 (fr.). INSEE, 2024.
- ↑ Base officielle des codes postaux. La Poste, 2018.
(All French language)