İvan Matviyeviç Durov (rus. Иван Матвеевич Дуров; 12 iyul 1894, Arxangelsk quberniyası[d] – 3 aprel 1938, Kareliya MSSR) — rus etnoqraf, tarixçi və folklorşünası.[1]
| İvan Durov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 12 iyul 1894 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 3 aprel 1938 (43 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | folklorşünas, etnoqraf |
İvan Durov pomor mömin balıqçı ailəsində anadan olub. 1910-cu ildə Sumskiy Posadda nazirlər ali məktəbini bitirdikdən sonra, "Özünütəhsil" kommersiya kurslarında təhsilini davam etdirmişdir.
1911-ci ildə O, Rusiyanın Şimal bölgəsini öyrənən Arxangelsk cəmiyyətinə daxil olur, əyalət dövri mətbuatında etnoqrafiyaya dair məqalələrini dərc etdirməyə başlayır.
Əmək fəaliyyətinə Sumskiy Posadda katib köməkçisi və kitabxana müdiri kimi başlayan İvan Durov, sonra Sumskiy İstehlakçı cəmiyyətində mühasib vəzifəsində çalışıb, Sumskiy məktəbində mühasibat uçotundan dərs verib. O, həmçinin, Soroka və Kem istehlak kooperativlərində çalışıb, Sumposad volostunun icraiyyə komitəsinin rəyasət heyətinə seçilib, Soroka taxta sənayesində statistika bürosuna rəhbərlik edib.
Bütün bu illər ərzində o, Pomor dialektinin gələcək müstəqil lüğəti üçün 12 mindən çox pomor söz və ifadəsinin toplamışdır.[2]
1934-cü ildən Kareliya Tədqiqat İnstitutunun tərkibində Kareliya Yerli Tarix Bürosunun Soroka rayonu üzrə təlimatçısı olub. Yazıları "Arxangelsk", "Belomorskaya Tribuna" qəzetlərində, Rusiyanın Şimalını öyrənən Arxangelsk cəmiyyətinin "Kareliya Tədqiqat cəmiyyətinin xəbərləri", 2Karelo-Murmansk vilayəti", "Kareliyanın iqtisadiyyatı və statistikası", "Kareliyanın kooperativ həyatı" və s. jurnallarda dərc edilmişdir.
Stalin repressiyası zamanı 1938-ci il martın 1-də o, Soroka vilayətində əksinqilabi diversiya qrupuna rəhbərlik etməkdə şübhəli bilinərək həbs edilmiş və 1938-ci il martın 22-də Kareliya MSSR NKVD üçlüyü tərəfindən məhkum edilmişdir.
1988-ci il aprelin 12-də Kareliya MSSR Ali Məhkəməsi Rəyasət Heyətinin qərarı ilə reabilitasiya olunub.
- Дуров, И. М. Из нужд Поморского побережья / Иван Дуров // Известия Архангельского общества изучения Русского Севера. — 1913. — № 12. — С. 565 – 567.
- Дуров, И. Очерки Кемского Поморья : (из поездки по Белому морю в баркасе) / И. Дуров // Известия общества изучения Карелии. — Петрозаводск, 1924. — Вып. 1. — С. 88 — 90.
- Дуров, И. Очерки Кемского Поморья : (из поездки по Белому морю в баркасе) / И. Дуров // Известия общества изучения Карелии. — Петрозаводск, 1924. — Вып. 2. — С. 50 — 54.
- Дуров, И. Плодово-ягодный питомник в Сумпосаде / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1936. — 14 июня. — С. 4.
- Дуров, И. Юные фольклористы / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1936. — 18 мая. — С. 4.
- Дуров, И. У юных опытников Сумской школы / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1936. — 18 июня. — С. 3.
- Дуров, И. Прекрасное начало / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1936. — 23 авг. — С. 4.
- Дуров, И. Опыт показа художественной самодеятельности / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1936. — 4 июня. — С. 3.
- Дуров, И. Юные краеведы Сумской неполной средней школы премированы / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1937. — 8 янв. — С. 3
- Дуров, И. От питомника — к плодово-ягодному саду / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1937. — 18 июня. — С. 4.
- Дуров, И. Фенологические наблюдения в Сумпосаде / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1937. — 24 мая. — С. 4.
- Дуров, И. Новая работа юных краеведов / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1937. — 27 июня. — С. 4.
- Дуров, И. Дыни и арбузы на опытном участке / Иван Дуров // Беломорская трибуна. — 1937. — 18 июня — С. 3[3].
- Дуров И.М. Словарь живого поморского языка в его бытовом и этнографическом применении. Петрозаводск: Карельский научный центр РАН. 2011.
- ↑ Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. Т. 1: А — Й. — Петрозаводск: ИД «ПетроПресс», 2007. С. 319—400 с.: ил., карт. ISBN 978-5-8430-0123-0 (т. 1)
- ↑ "Словарь живого поморского языка". 2015-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-31.
- ↑ "Дуров Иван Матвеевич (1894-1938) | Центр поморской культуры" (rus). 2021-11-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-19.
- Левин К. Работа Карельского бюро краеведения // Советское краеведение. 1934, № 9.
- Лойтер, Софья Михайловна Краеведы Карелии в фольклористике: И. М. Дуров // Музей и краеведение на Европейском Севере. — Петрозаводск, 2001.
- Лойтер С. М. Краевед И. М. Дуров — собиратель детского фольклора // Проблемы детской литературы и фольклор: Сб. научн. трудов. Петрозаводск: ПетрГУ, 2001. С. 202—210.
- Лойтер С. М. Краевед И. М. Дуров и его коллекция поморских детских игр // Живая старина. М., 2005. № 1. С. 33-38.
- Сборник «Краевед из Сумпосада: Иван Матвеевич Дуров» / Автор-составитель С. В. Кошкина. — 2014.