İvan Vasilyeviç Avdeyev (rus. Ива́н Васи́льевич Авде́ев; 1818, Perm quberniyası[d] – 29 mart 1865, Moskva) — Rusiya kimyaçısı. O, qeyri-üzvi kimya üzrə mütəxəssis, mədən mühəndisi və polkovnik olmuşdur.[1] Avdeyev 1839-cu ildə III dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni ilə təltif edilmişdir (1839).
| İvan Avdeyev | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1818 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 29 mart 1865 |
| Vəfat yeri |
|
| Elm sahəsi | qeyri-üzvi kimya |
| Mükafatları |
 |
1818-ci ildə anadan olmuşdur. 1836-cı ildə Mədən Mühəndisləri Korpusu İnstitutunu bitirdikdən sonra Uralda, 1837-ci ildən Yekaterinburqdakı "Nijne-İsetski" zavodunda, 1838-ci ildən Yekaterinburq fabrik laboratoriyasında işləmişdir. 1840-cı ildə laboratoriyanın müdiri olmuşdur. 1840–1843-cü illərdə Fransa, Almaniya və Belçikada xaricdə ezamiyyətdə olmuşdur. 1845-ci ildə əvvəlki vəzifələrinə əlavə olaraq Yekaterinburq fabrik kitabxanasına, mineralogiya və fizika otaqlarına baxıcı təyin edilmişdir. 1856-cı ildə Moskvada Baş Təhlil Palatasına baş laborant təyin edilmiş, 1861-ci ildə isə palataya rəhbərlik etmişdir. 29 mart 1865-ci ildə (digər məlumatlara görə, həmin il martın 31-də) vəfat etmişdir. Simonov monastırında dəfn edilmişdir.[2]
1839-cu ildə Avdeyev yerli kristal qızılı tədqiq etmiş, qızıl tərkibli filizlərin birləşmə prosesini təkmilləşdirmiş, laboratoriyada qızılın əridilməsi zamanı dəm qazından zəhərlənmənin səbəblərini aşkar etmiş, filizlərdən və qumlardan qızılın çıxarılmasının elektrokimyəvi üsulunu yaratmışdır. 1842-ci ildə tədqiqatlar apararaq mineralların dəqiq kimyəvi tərkibini aşkar etmişdir. Xrizoberil, fenakit, beril və berillium birləşmələri: BeSO4; BeSO4·4H2O; ВеСl2; ВеСl2·4Н2О; K2SO4·BeSO4·2H2O; 2KF·BeF2. O, müəyyən etmişdi ki, berilium oksidi üçün düstur o vaxtlar inanıldığı kimi Ве2O3 deyil, BeO-dur. Dmitri Mendeleyev dövri cədvəli tərtib edərkən, ikinci qrup elementlərə berilliumu təyin edərək Avdeyevin məlumatlarından istifadə etmişdir.[3][4]
- О глиции и его соединениях // «Горный журнал». — 1842, ч. 3, кн. 9. — с. 361—391.
- ↑ «Труды Института истории естествознания и техники». — 1955. — т. 6. — с. 110—124.
- ↑ Московский некрополь: в 3 томах / Сост. В. И. Саитов, Б. Л. Модзалевский. — СПб.: Тип. М. М. Стасюлевича, 1907. — Т. 1 (А—И). — С. 5.
- ↑ Авдеев, Иван Васильевич Arxivləşdirilib 2014-07-15 at the Wayback Machine // Большая биографическая энциклопедия. 2009.
- ↑ Авдеев, Иван Васильевич — статья из Большой советской энциклопедии.