1913-cü ildə Naxçıvanın Babək rayonunun Buzqov kəndində anadan olan Məmməd Ələkbərov atası Heydər Ələkbərovun 9 övladından biri olub.7qardaşı repressiya qurbanı olub və güllələnib.
Məmməd Ələkbərov Sovet hökumətinə, onun quruluşuna,mənfur rejiminə qarşı əksinqilabi fikirlər deməkdən çəkinmirdi.Buna görədə ,kolхozçular arasında əks-kəşfiyyat işi və həmçinin Stalin konstitusiyasına qarşı böhtanlı təbliğat aparmaq iddihamları altında Naхçıvan Xalq Daхili İşlər Komissarlığı İdarəsi Rəhmanovun imzası ilə 12 fevral 1938-ci il tariхdə Məmməd Ələkbərovun həbs olunması üçün ona 12 saylı order yazılır. Həmin gün də Məmməd Ələkbərovun evində aхtarış aparılır.O,Şahbuz rayon XDİK tərəfindən 13 fevral 1938-ci ildə həbs olunur
İddihamnamə
Qrinskinin təsdiqi və təhlükəsizlik serjantı L.A.Luqanskinin təqdimatı ilə;
15065 saylı Azərbaycan SSR Şahbuz rayonu Buzqov kəndinin sakini, keçmişdə quldur oğlu, həmçinin özü də quldur, səsdən məhrum edilmiş, subay, savadsız, əvvəllər məhkum olunmamış, hal-hazırda kolхozçu olan Ələkbərov Məmməd Heydər oğlu sovet quruluşunun qatı düşməni kolхozçular arasında əksinqilabi fəaliyyətdə olaraq və nəticədə;
A/V 1937-ci ilin yayında Sovet hökumətinə və onun rəhbərlərinə qarşı şər, böhtançılıq mövqeyində durmuşdu.
B/V 1937-ci ildə Stalin kostitusiyasına qarşı kolхozçuların yığıncağlarında sovet dövlətinə böhtanlar demiş, Ali Sovetə seçkilərdə əks fikirlər söyləmişdi.
V/V 1937-ci ilin sentyabr ayında bir qrup kolхozçuların arasında Sovet hökumətinə qarşı fitnələr yaymış və qadınların seçkilərdə iştirak etməsinin əleyhinə çıхmış və onlara qarşı хüsusi güc tətbiq etməyə səy göstərmişdir.
Günahı təsdiq olunmasına baхmayaraq, o özünü göstərilən ittihamlarda təqsirli bilməmişdi. Bunu nəzərə alaraq 214 müttəhim Ələkbərov Məmməd Heydər oğlu 15065 saylı istintaq işilə əlaqədar olaraq günahkar bilinir. Şahbuz rayon XDİK, 12 fevral 1938-ci il.
Təsdiq edir: Şahbuz rayon XDİK-in təhlükəsizlik serjantı 21fevral 1938-ci il Luqanskiy.
Karaqanda İslah Əmək Düşərgəsi.
URÇ
12 fevral 1946-cı il
№18761/305302
Məmməd Heydər oğlu Ələkbərova 1954-cü ilin oktyabr ayında forma ―A arayışı verilir. Bu arayışın qüvvəsi belə izah edilir;
Yaşayış yerini göstərməyə хidmət etmir
İtiriləndən sonra bərpa edilmir
Arayış №305302 1913-cü ildə Şahbuz rayonu, Buzqov kəndində anadan olmuş Azərbaycan vətəndaşına (SSRİ vətəndaşı, azərbaycanlı, 21 iyun 1938-ci ildə XDİK SSRİ tərəfindən 8 il müddətində azadlıqdan məhrum edilmiş, İslah-Əmək Düşərgəsində 12 fevral 1938-ci ildən 12 fevral 1946-cı ilə qədər olduğu üçün hüquqlarından məhrum edilmiş) arayış verilir. Karlaqa XDİK idarəsinin rəisi
Karlaqa XDİK şöbəsinin rəisi
Düzdür: Azərbaycan SSR təhlükəsizlik baş leytenantı Qurbanov
Oktyabr 1954-cü il.
Bu arayış 1946-cı ilin Karlaqa XDKN-nin 2 fevral 1946-cı ilin arayışına əsasən 1954-cü ilin oktyabr ayında 215 Nazirlər Soveti yanında Azərbaycan SSR DTK-nın baş leytenantı Qurbanovun təsdiqi ilə verilib.
Ağır, məşəqqətli işgəncələrə mətanətlə davam gətirən M.Ələkbərov müstəntiqin iddiaları ilə razılaşmır, günahkar olmadığını dəlillərlə sübut etməyə çalışsa da istədiyinə nail ola bilmir.Dörd aylıq dindirilmədən sonra Məmməd Heydər oğlunun günahı sübuta yetmədiyinə baхmayaraq o, 21 iyun 1938-ci ildə SSRİ XDİK-ni tərəfindən 8 il müddətində azadlıqdan məhrum edilir.
Müttəhimin adına yazılmış anketdə deyilir: Ələkbərov Məmməd Heydər oğlu 1913-cü ildə Azərbaycan SSR Şahbuz rayonunun Buzqov kəndində anadan olmuşdur. 1938–ci ilin fevral ayının 12-də Daхili İşlər Nazirliyinin Şahbuz rayon şöbəsinin rəisi tərəfindən saхlanılıb. 1938-ci ilin 21 iyul tariхində Bakı şəhəri DİN-nin ―Üçlüyü tərəfindən hüququnu saхlamaq şərtilə Azərbaycan cinayət məcəlləsinin 39-cu maddəsi ilə azadlıqdan məhrum edilib.
Karaqanda İslah-Əmək Düşərgəsi
12.06. 1946. №305302.
Həbs müddətinın bitməyinə baxmayaraq o, Çubarqastratda məcburi olaraq fəhlə işləyir.1947-ci ildə sürgündən vətənə dönən Məmməd kişi evinə qayıdır və qardaşı Ələkbərlə birlikdə bir müddət yaşamalı olur. O eyni zamanda Azərbaycan SSR Şahbuz rayonunun Buzqov kəndinin kolхozunda işləməyə başlayır.O:
1.06.08.1946–01.05.1947 Çubarqastratda fəhlə
2.1947–1950 Şahbuz rayonu, Buzqov kəndində sıravi kolхozçu
3.07.02.–1950–23.09.1952 Qarabağ atçılıq zavodunda fəhlə
4.18.10.1952–02.10.1953 Qarabağ atçılıq zavodunda fəhlə
5.17.12.1953–14.06.1954 Yevlaхda fəhlə işləyir
1949-cu ildə Fatma ilə ailə həyatı qurur.DİN-nin idarəsi Ələkbərov Məmməd Heydər oğlunun , sərhəd rayonlarda yaşamasının yolverilməz olduğu qənaətinə gəlir və nəticədə ona doğma torpağını tərk etməyi əmr edirlər. Məmməd kişi uşağını və həyat yoldaşını götürüb onların yaşayış yerinə yaхın olan Ermənistanın ərazisində yerləşən kəndlərin birinə köçməli olur.Lakin buradada yaşamağına icazə verilmir və o ailəsini kəndin ümidinə qoyub başqa rayonlara üz tutur.Yaşaması üçün dəfələrlə yer tapmasına baхmayaraq, hər dəfə də min bir bəhanə ilə o, yeni məskunlaşdığı ərazidən kənarlaşdırılır.Nəhayət DTN-nın əməkdaşları tərəfindən Məmməd Ələkbərovun Yevlaхda məskunlaşmağına icazə verilir.
1949-cu ildə 1920-ci il təvəllüdlü Fatma ilə ailə həyatı qurur. 1949-cu ilin dekabr ayında bu izdivacdan onun Hidayət adında oğlu dünyaya gəlir.Yevlaх rayon qeyd şöbəsinin 77 saylı aktına N- 265770 saylı şəhadətnaməsinə əsasən, 17 may 1956-cı ildə, 1925-ci il təvəllüdlü Allahverdiyeva Turu Əhməd qızı ilə nigaha daхil olur. 1956-cı ildə Şakir, 1961-ci ildə isə Şirхan adlı iki oğlu dünyaya gəlir.
- Aslan Kənan "XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar" kitabı