Elçin İsmayıl Qazax

ELÇİN İSMAYIL

Elçin İsmayıl (Elçin Məcid oğlu İsmayıl) 26 sentyabr 1960-cı ildə Qazax rayonunun Birinci Şıxlı kəndində anadan olmuşdur. 7 noyabr 1961-ci ildə atasının xidməti işi ilə əlaqədar Qazax şəhərinə köçmüşlər. 1967-1977-ci illərdə Qazax şəhər 1 nömrəli orta məktəbdə orta təhsil almışdır. 1979-cu ildə Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsinə daxil olmuş və 1983-cü ildə ali təhsilini başa vuraraq təyinatla Ağdaş rayonundakı Güvəkənd kənd orta məktəbində tarix müəllimi işləmişdir. Bir neçə ay burada işlədikdən sonra 1984-cü ildə Ağdaşda çıxan “Əmək” qəzetində müxbir təyin olunmuş və həyatını ömürlük mətbuata bağlamışdır. 1985-1986-cı illərdə hərbi xidmətdə olmuş və qayıtdıqdan sonra yenidən “Əmək” qəzetində fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1991-ci ildən Ağstafa rayonunun “Ağstafa” qəzetində işləmiş, sonra isə qəzetin baş redaktoru təyin edilmişdir. Yeni Azərbaycan Partiyası təsis olunduqdan sonra 1995-ci ildən 2007-ci ilə kimi onun orqanı olan “Ümid yolu” qəzetində baş redaktorun müavini işləmişdir. Eyni zamanda, həmin illərdə “Panorama”, “525-ci qəzet” və başqa mətbuat orqanlarında bölgə müxbiri olmuşdur.

        2007-ci ildən Qazax rayon İcra Hakimiyyətinin orqanı olan “Göyəzən” qəzetinin baş redaktorudur. Eyni zamanda, Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialında Mətbuat Xidmətinin rəhbəridir
         Müxtəlif illərdə “Space” TV-də bölgə müxbiri, “Dünya” TV-də və İctimai televiziyada “Sözə bəndəm” adlı verilişin müəllifi və aparıcısı olmuşdur. Bir neçə şeirinə mahnılar yazılmışdır.
         Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2010-cu ildə Azərbaycan Milli Mətbuatı sahəsindəki xidmətlərimə görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşdur.
       Jurnalistika fəaliyyəti ilə yanaşı, 1975-ci ildən bədii yaradıcılıqla da məşğul olur, şeir və publisist yazılarımla müntəzəm olaraq respublikamızın müxtəlif mətbuat orqanlarında çıxış edir. Elçin İsmayıl 10 kitabın müəllifidir. 

1. “Böyük ömrün Qazax salnaməsi” - Ulu öndər Heydər Əliyevə həsr edilib. 2. “Bu, əsl faciə idi“ - Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsindən bəhs edir. 3. “İlk şəhid kənd” – Bağanıs Ayrım kəndinin işğalının 30 illiyinə həsr olunub. 4. “Deyilən söz yadigardır” - Xalq şairi Səməd Vurğuna həsr edilib. 5. “Dəli Kür ömrü” - Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının 100 illiyinə həsr olunub. 6. “Dostluq körpüsü” - Azərbaycan-Gürcüstan gənclərinin dostluğuna həsr olunub. 7. “Sənli sənsiz keçən günlər” – El ağsaqqalı Ramiz Mustafayevə həsr olunub. 8. “Dünya məni qəbul elə” – şeirlər kitabı. 9. “Daha payızdandı” – şeirlər kitabı. 10. “Mənim səcdəgahım, qibləm Qazaxdı” - şeirlər kitabı.

          Hal-hazırda Qazax Müəllimlər Seminariyasına həsr etdiyi “Milli təhsil məbədi” adlı tarixi-publisist kitab üzərində işləyir.
         Ailəlidir. Bir oğlu, bir qızı, iki nəvəsi var.

Ömrünü Qazaxda yaşayan şair

Elçin İsmayılın portret cizgiləri

Haqqında söhbət açdığım şair-publisist Elçin İsmayılı tanımaq üçün onunla 5-6 dəqiqə söhbət etmək kifayətdir. O qədər saf və təmiz, o qədər aydın və buludsuz, o qədər sadə və təvazökardır ki, elə ilk kəlməsindən onu tanıyır, sirdaş olur və doğmalaşırsan. Dərindən tanıyandan sonra anlayırsan ki, Elçin İsmayıl sadə olduğu qədər dərin, sakit olduğu qədər təlatümlü, adi olduğu qədər uca bir adamdır - ziyalıdır, ədəbiyyatçıdır, tarixçidir, şairdir, publisistdir, bir sözlə, işıqlı, nurlu insandır. Bəzən onun yanından saymazyana keçib getmək istəyənlər də olur, Bəzən isə onunla görüşməyə can atan, onun söhbətlərinə, şeirlərinə qulaq asmağa çalışanlar da. Bu yerdə Elçin İsmayılın dostu olan Məmməd Namazovun bir sözü yadıma düşür. O, deyir ki, Elçin müəllimlə dostluq etməyən, onunla həmsöhbət olmayan adamlara yazığım gəlir. Ona görə ki, bu adamalar bu böyüklükdə dünyadan məhrumdurlar”.

Elçin İsmayılın adı ilə qoşa çəkilən ziyalı, ədəbiyyatçı, şair, publisist və sair və ilaxir adlar ona anadan əmdiyi süd kimi yaraşır. Amma, hər necə olursa-olsun mənim yəqinimcə, Elçin İsmayıl olduqca sadə, özü də çox-çox adamdır. Onun sadəliyinin ən adi göstəricisi böyük istedada, enerjiyə, yaradıcılıq imkanlarına malik olmasına baxmayaraq öz anadan olduğu torpağı tərk etməyib Qazaxda yaşamasıdır. Baxmayaraq ki, o da başqaları tək Bakıya gedib, özünün dediyi kimi, tələbə yoldaşları, şair dostları kimi irəli gedər, ən azından indikindən daha çox tanınar, daha böyük zirvələrə ucala bilərdi. Amma o, getmədi. Doğulub boya-başa çatdığı torpağı tərk eləmədi. Ona çoxlu sayda təklifklər olsa da, yenə də öz el-obasından heç yerə getmədi. Hətta bir dəfə özündən eşitdim ki, 80-ci illərin sonlarında Xalq yazıçısı, rəhmətlik Yusif Səmədoğlu ona “Oğul, rayona getmə, Bakıda qal. Balıq dəryada böyüyür” deməsinə rəğmən Qazaxdan aralanmayıb, öz doğma elinə sığınıb, ömrünün Qazaxda yaşayıb.

80-ci illərin axırlsrında və 90-cı illərin əvvəllərində erməni quldurları Qazaxı top, qrad atəşinə tutanda, mərmilər yaşadığı evin lap yaxınlığına düşəndə, günahsız insanlar qətlə yetiriləndə də doğma ocağından bir an olsun belə aralanmayıb. Əksinə cəbhə bölgələrinə gedərək orada döyüşən əsgərlərimizə baş çəkib, onlara ürək-dirək verib, vətənpərvər şeirləri ilə çıxış edib. Hətta bir dəfə ermənilər bizim ərazilərə dolduqları üçün cəbhə bölgəsindən BTR-lə çıxıb. Əsgər səngərlərinə baş çəkərkən oradan əliboş qayıtmayıb, işlədiiyi qəzetlərdə məqalələrlə çıxış edib. Elşin müəllimin həmin illərdə yazdığı “Sən özün nə edibsən?” adlı məqaləsi sanki bir şağırış olub, çoxlarını hərəkətə gətirib. Elə ilk kitabını da müharibə mövzusuna həsr edib. Bağanıs Ayrım kəndinin işğalına həsr edilmiş “Bu, əsl faciə idi” kitabı dəyərli tarixi-publisist bir əsərdir. Çox qəribə adamdır. Qəribəliyi də ondadır ki, həmişə Ruhu eşidir, Ruhu ilə söhbət edir, Ruhu ilə məsləhətləşir. Bəzən saatlarla sakitcə dayanıb susub danışmır. Sakit durmağının səbəbini soruşanda isə “Mən danışıram, - deyir. - Öz ruhumla bayaqdan söhbət edirəm”, - söyləyir. Bir dəfə soruşdum ki, nə vaxtdan şeir yazırsan? Sadə bir cavab verdi:

- Mən dünyaya gələndən şeir yazıram. Sadəcə 10 yaşımdan sonra onları kağıza köçürməyə başlamışam, - dedi. Bir dəfə indi baş redaktoru olduğu “Göyəzən” qəzetində onun iş otağında söhbət edirdik. Dedi ki, mənim 14 yaşım olanda bu redaksiyaya, bu otağa, baş redaktorun qəbuluna gəlmişdim. Hayıf ki, içəri girib şeirlərimi baş redaktora verə bilmədim. Ona görə ki, məni qəbul eləmədi. Sonra sözünə kövrək halda davam edərək mənə müraciətlə:

- Bilirsən,- dedi, - mən neçə ildir bu otaqda həmin o cılız, arıq oğlanın əlində şeir dəftəri qəbluma gələc.əyini, bu otaqdan içəri girəcəyini gözləyirəm. Amma...o, gəlmir ki, gəlmir. ...Danışa-danışa gözləri yaşarır Elçin İsmayılın. Baş redaktorun onu qəbul etməməsindən pis hala düşən Elçin İsmayıl şeiri şöbə müdiri şair Qara Qafqazlıya verir və bir neçə gündən sonra şeiri qəzetdə çap olunur. Elçin müəllim danışırdı ki, redaksiyadan şeirim çıxmış qəzeti alıb çox şəstlə evimizə deyil, rayon mərkəzinə doğru getməyə başladım. Səbəbi içindəki sevinci kiminləsə bölüşmək, kiməsə qəzeti göstərib “bax, şeirim çıxıb” demək imiş. Bir də elə bilirmiş ki, görənlər ona salam verəcək, təbrik edəcəklər. Zarafat deyil, qəzetdə onun şeiri çıxıb?! Amma gözlədiklərinin heç birisi olmur və Elçin İsmayıl evlərinə çox məyus, küskün halda qayıdır. Hətta evdəkilərə şeirinin çıxdığını sonralar deyir. Küskünləşən gənc bir müddət şeir də yazmır. Amma içindəki istedad onu rahat buraxmır və yenidən qələmə sarılır.

...Jurnalist kimi çalışmaq onun ən böyük amalı olub. Bu arzusuna çatmaq üçün çox çalışsa da son anda alınmayıb və o, pedaqoji sahədə ali təhsil alıb. Bu yerdə ağsaqqallardan eşitdiyim bir deyim yadıma düşür. Deyir, Allahdan təvəqqə edib istədiyin arzunu çanı-dildən istə ki, Tanrı da onu sənə yar eləsin, niyyətin çin olsun. Elçin İsmayıl da jurnalistika fakültəsinə daxil ola bilməsə də jurnalist olmaq arzusu ilə yaşayıb, Tanrıdan bu arzusuna çatmaq üçün dua edib. Və... lap nağıllarda olduğu kimi, günlərin bir günü Yaradan onu öz arzusuna çatdırıb. Təyinatla göndərildiyi Ağdaş rayonunda bir neçə ay müəllim işlədikdən sonra şeirləri respublika mətbuatında çıxdığı üçün rayon qəzeti redaksiyasında işləməkdən ötrü təklif alır. Özü danışırdı ki, təklif elə ciddi və tələsik oldu ki, bir də gördüm ki, “Niva” markalı maşınla məni işlədiyim kənddən rayon mərkəzinə aparırlar. Baş redaktorla bir neçə dəqiqəlik söhbətdən sonra ayıldım ki, qəzetin redaksiyasında kabinetdə oturmuşam. Günortadan sonra idi. Saat 4-də işə qəbul olundum. 2 saat işlədikdən sonra ilk iş günüm başa çatdı.

Elçin İsmayıl işdən çıxıb tələsik rayon mərkəzindəki poçta gedib evlərinə zəng edib xoş xəbəri bildirir. Amma ailə üzvlərindən heç kim ona inanmır. Buna səbəb Qazaxın rayon qəzeti olan “Qalibiyyət bayrağı” (indi özünün baş redaktor olduğu “Göyəzən”) qəzetində onu işə götürmək üçün “hörmət” istəyirlər. Ailənin isə ona gücü çatmır. Ona görə də ailə üzvləri inanmır ki, birdən-birə, özü də redaksiya kimi məsuliyyətli işə necə qoydular onu. Uzun-uzadı danışandan, and içəndən sonra evdəkilər inanır. ... Və bundan sonra o, ömrünü həmişəlik olaraq mətbuata bağlayır.

Elçin İsmayılın həyatını dəyişən təsadüflər

Fəlsəfədə belə bir deyim var: Zərurət təsadüfdən doğur. Zərurətdən doğan belə təsadüflər ısə Elçin İsmayılın həyatında yetərincədir. ... Təyinatla Ağdaş rayonunda müəllim işləyən zaman onu rayon partiya komitəsinə çağırıb “Mətbuatda şeirlərin çap olunur, yaradıcı cavansan. Ona görə də bu il “Məhsul bayaramı”nı hazirlayıb keçirməyi sənə tapşırırıq” deyə ona məsul tapşırıq verirlər. Elçin İsmayıl bu tapşırığı layiqincə yerinə yetirir. Raykom katibi tədbirin sonunda onu yanına çağırıb “Məhsul bayramı”nı yüksək səviyyədə təşkil edib keçirdiyinə görə minnətdarlığını bildirir və söhbət əsnasında onun harada işlədiyini soruşur. O, yaradıcılıqla məşğul olduğunu, ona görə də qəzetdə işləmək istədiyini deyir. Katib onu diqqətlə dinləyir və heç nə demir. O söhbətdən bir neçə ay sonra şəhər və rayon qəzetlərinin kadrlarla gücləndirilməsi haqqında SSRİ hökumətinin qərarı çıxır və həmin qərar rayonda müzakirə olunarkən rayon qəzetinin redaktoru jurnalistə ehtiyacları olduğunu deyir. Raykom katibi onun çıxışını dayandırıb “Qazaxdan olan müəllimi işə niyə götürmürsən?” deyə ona sual edir və dərhal həmin gəncin işə götürülməsini tapşırır. Elə həmin günü Elçin İsmayılın dalınca kəndə maşın göndərib onu işə qəbul edirlər.

... Daha bir təsadüf. “Ağstafa” qəzetində müxbir işləyən zaman bir bazar günü ona zəng edib sabah icra başçısının qəbulunda olmasını tapşırırlar. Səbəbini soruşanda heç bir çavab vermirlər. Ertəsi günü Ağstafa rayon İcra hakimiyyətinin başçısı onu qəbul edir və təbrik edərək baş redaktor təyin etdiyini bildirir.

... “Estafet” adlı qəzet təsis edib şıxartdığı illərdə Qazax rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı onu yanına çağırır. Söhbət zamanı Elçin İsmayılı rayon qəzetinə baş redaktor təyin etmək və qəzetin fəaliyyətini gücləndirmək istədiyində olduğunu bildirir. Qəbulun sonunda Elçin müəllimin əmri verirlir və o vaxtdan təcrübəli bir redaktor kimi rayon qəzetinə rəhbərlik edir.

Televiziyalarda işə başlaması, kitablarının çap olunması, özünün xəbəri olmadan neçə-neçə təyinatlar...daha nələr, nələr Elşin İsmayılın ömrünə yazılmış xoş təsadüflər, zərurətdən doğan tələbatlardır. Ona görə də Elçin müəllim söhbət zamanı həmişə təsadüflərə inandığını deyir. Bunu söyləməyə onun haqqı da var. Çoxlarının dayı axtardığı, nələrsə təklif etdikləri işlərə o, heç kəsin köməyi, xahişi olmadan təmənnasız qəbul olunub. Bu, məncə onun Tanrının sevimli bəndəsi olmasından irəli gəlr. Hərdən söhbətlərində Elçin İsmayıl keçdiyi ömür yolundan tam olmasa da ayrı-ayrı epizodlar danışıb. Və mən onu dinlədikcə həyatının heç də hamar olmadığını, ömrünün sakit keçmədiyini görmüşəm. Ona görə də deyə bilərəm ki, Elçin İsmayıl təlatümlü həyat yaşayıb, enişli-yoxuşlu bir ömür yolu keçib. Amma necə yaşamasından, hansı əzab-əziyyətləri çəkməsindən asılı olmayaraq heç zaman sınmayıb, qəddini əyməyib, həyat sınaqlarından mərdi-mərdanəı, kişi kimi çıxıb. Ən çətin anlarında belə öz ayaqları üstündə durmağı bacarıb, öz boyu ilə görünüb. Özünün 55 illik yubileyi ilə əlaqədar yazdığı şeirdə qələmə aldığı kimi:

Allahın verdiyi ömrü yaşadım, Gecəsi həyəcan, gündüzü qürur. Mən həyat dərsindən iki beş aldım, Adımın yanında 55 durur.

Bəli, onu tanıyanlar yaxşı bilir ki, Elçin İsmayıl həyat dərsindən əla qiyməıt alıb. Və bu qiymət onun şair ömrünün, jurnalist həyatının, insan taleyinin bəzəyi, leytmotividir. Hər şeydən əvvəl Elçin İsmayıl şairdir, təpədən dırnağa qədər. Anası onu şair kimi doğub dünyaya. Qələmlə söz arasında gedən döyüşlərdə keçib şair ömrü.

Ömür bir açılan güldür, Gəl, ya yaşat, ya da öldür Can verirəm neçə ildir, Qələmlə söz arasında.

Belə bir ömrə sahib olmaq yaşamaq qədər çətin, çətin olduğu qədər məsuliyyətli və ağırdır. Bu ağrını çəkmək isə hər şairə, hər insana nəsib olmur. O, həm vətənpərvər söz sahibi, həm də yanğılı məhəbbət şairidir. Şeirlərində misralar düşmənə aman vermir, qalib gəlmək əzmi ilə döyüşür. Onun vətənpərliyini təkcə Bağanıs Ayrım kəndinə həsr etdiyi şeirlərdən aydın şəkildə görmək olur. Elçin İsmayıl həm də məhəbbət şairidir, payızda doğulan məhəbbət şairi. “Oğlanın pencəyi yadından çıxıb, qızın çiyinində gedər yağışda” deyən şairin payıza necə bənd olduğunu onun şeirlərindən aydın şəkildə görmək olar.

Başıma qəm-kədər ələdi payız, Məni göz yaşıma bələdi payız, Ağlını itirib dəlidi payız, Gözəlim, bu payız mənimki deyil.

Poeziyasından danışarkən mən ən çox onun “Mənim səcdəgahım, qibləm Qazaxdı” şeiri üstündə dayanmaq istəyirəm. əzbərinə çevrilmiş bu şeir sanki Qazaxın himnidir. Ritminə, əhatəliliyə, poetik dəyərinə görə məncə bu poeziya nümunəsi Qazaxa həsr olunmuş bütün şeirlərdən ucada dayanır. Onun şeir kitabları da bir-birindən maraqlı və dəyərlidir. “Dünya məni qəbul elə”, “Daha payızdandı”, “Mənim səcdəgahım, qibləm Qazaxdı” adlı şeir kitablarında bir şair qəlbinin çlrpıntıları yaşayır. Hələ onun şeirlərinə bəslənən mahnıları demirəm. Bu gün həmin nəğmələr sevilə-sevilə oxunur.

Jurnalistika Elçin İsmayılın yaradıcılığının əsasını təskil edir. Bu cümlə bir qədər adi səslənsə də onun dərinliyində yuxusuz gecələr, həyəcanlar, gecəli-gündüzlü zəhmət dayanır. Bu peşəyə dərindən bələd olan, böyük söz ehtiyatına malik olan və hər məqaləsinə sözün əsl mənasında canını qoyan Elçin İsmayıl yüksək səviyyəli mətbuat işçisi kimi nəinki qərb bölgəsində, eləcə də respublikamızda ad-san qazanıb. “Əmək”, “Ağstafa”, “Göyəzən” rayon qəzetlərində, “525-ci qəzet”, “Panorama” və bu kimi digər respublika qəzetlərində bir-birindən dəyərli məqalələri, oçerkləri ilə çıxış edib. Bu gün tarixə dönən həmin mətbuat orqanlarında çıxmış yazıları oxuyanda görürsən ki, bu, Elçin İsmayılın qələmindən çıxıb. Bir sözlə, o, “Məşədi İbad kinosundakı qəzetçi Rza bəy” deyil, əsl mətbuat işçisi olub və bu gün də var.

Onun televiziya sahəsindəki fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək lazım gəlir. 2000-ci ildə “Space” televiziyasında bölgə müxbiri kimi fəaliyyətə başlayan Elçin İsmayıl az bir müddətdə bacarıqlı, qorxmaz və operativ bir jurnalist kimi tanındı. 5 il burada çalışdıqdan sonra yenidən qəzetə qayıtdı. Amma 2014-cü ildə “Dünya TV”-də yaradıcılığını yenidən davam etdirməyə başladı. Bu dəfə bölgə müxbiri kimi deyil, veriliş aparıcısı kimi fəliyyət göstərdi. “Sözə bəndəm” verilişinin müəllifi və aparıcısı oldu. Həmin verilişlə İctimai televiziyada da çıxış elədi.

Yaradıcı insanın xoşbəxtliyi qələmini sınadığı sahədə uğur qazanmasıdır. Elçin İsmayıl qələm vurduğu bütün sahələrdə uğur əldə edib, fərqlənən olub. Onun publisist yazılarını oxuyanda bunun bir daha şahidi olursan. Bu yazılar o qədər maraqlı, o qədər axıcı, o qədər cəlbedicidir ki, oxuyan zaman sözün əsl mənasında ondan ayrıla bilmirsən. Zaman-zaman yazdığı bu tarixi-publisist məqalələr sonradan kitablara çevrilib. Ulu Öndər Heydər Əliyevə həsr etdiyi “Böyük ömrün Qazax salnaməsi”, Azərbaycan-Gürcüstan gənclərinin dostluğundan bəhs edən “Dostluq körpüsü” kitabları işıq üzü görüb. Şair və yazışıların həyatını qələmə aldığı kitablar da böyük maraqla qarşılanıb. Xalq şairi Səməd Vurğuna həsr etdiyi “Deyilən söz yadigardır”, Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlıdan bəhs edən “Dəli Kür ömrü” kitabları da olduqca maraqlı və oxunaqlıdır. Bu ilin mart ayında şair-publisistin Bağanıs Ayrım kəndinin işğalının 30 illiyinə həsr etdiyi “İlk şəhid kənd” kitabı oxucuların ixtiyarına verilib. Bu günlərdə söhbət zamanı öyrəndim ki, indi Elçin müəllim Qazax Müəllimlər Seminariyasına aid yeni bir publisist kitab üzərində işləyir. Mübaliğəsiz olaraq deyə bilərəm ki, bu gün Elçin İsmayıl 10 kitab müəllifi olmaqla ən məhsuldar işləyən şair-publisist kimi ad qazanıb.

O, “Mənim səcdəgahım, qibləm Qazaxdı” şeirində yazır ki; Bu elin tapılmaz dünyada tayı, Boynumda var hələ çox haqqı-sayı, Öz şair balandı Elçin İsmayıl, Bir ömür yaşayır səndə qonaqdı, Mənim səcdəgahım, qibləm Qazaxdı.

Bu il Elçin İsmayılın anadan olmasının 60 ili, bədii yaradıcılığa başlamasının 45 ili, jurnalistika fəaliyyətinin isə 37 ili tamam olur. Ömrünü Qazaxda yaşayan şairə uzun ömür, cansağlığı, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq. Həyatın nurlu, günlərin işıqlı olsun, Elçin İsmayıl!