İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi — istehlakçı ilə sahibkarlıq subyekti arasında yaranan münasibətlərin tənzimlənməsinə yönəlmiş dövlət və ictimai hərəkatlar tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər kompleksi.[1] Bunlara daxildir: spesifik istehlakçı hüquqlarının müəyyən edilməsi; mümkün hüquqların pozulmasının formaları və onların müdafiəsi mexanizmi; istehlakçı hüquqlarının pozulmasına görə məsuliyyət.
İstehlakçı hüququnun ən mühüm cəhətlərindən biri qida təcrübələrinin tənzimlənməsidir. Beləliklə, qida təhlükəsizliyi standartları ilə qida keyfiyyəti siyasətini fərqləndirmək mümkündür. Təhlükəsizlik məcburidir və qidanın təhlükəsizliyinə zəmanət verir, keyfiyyət isə könüllüdür və məhsulun istehlakçı tərəfindən qavranılması baxımından müəyyən xüsusiyyətlərinə zəmanət verir.[2]
16 aprel 1985-ci ildə BMT Baş Assambleyası tərəfindən "İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi üzrə təlimatlar" (39/248 saylı Qətnamə) təsdiq edilmişdir. Rəhbərlik istehlakçı münasibətlərinin bəzi prioritet aspektlərinə toxunur: a) fiziki təhlükəsizlik; b) istehlakçıların iqtisadi maraqlarının təşviqi və müdafiəsi; c) xidmətlərin və istehlak məhsullarının təhlükəsizliyi və keyfiyyəti standartları; d) əsas istehlak məhsullarının və xidmətlərin paylanması sistemləri; e) istehlakçılara kompensasiya almaq imkanı verən tədbirlər; f) təhsil və məlumat proqramları və g) "pestisidlər və kimyəvi maddələr kimi digər sahələr" üçün məsuliyyətə xələl gətirmədən, xüsusi sahələrə, qida, su və əczaçılıq məhsullarının differensiallaşdırılmış emalı ilə bağlı tədbirlər.[3]
- ↑ Консьюмеризм // Дж. Блэк. Экономика. Толковый словарь / под общ. ред. д.э.н. Осадчей И. М. — М.: «ИНФРА-М», изд-во «Весь Мир», 2000.
- ↑ ¿Qué es la seguridad y la calidad alimentaria? web: https://www.bioecoactual.com/2019/10/14/que-es-la-seguridad-y-la-calidad-alimentaria/ Arxivləşdirilib 2023-01-04 at the Wayback Machine
- ↑ Stiglitz, Gabriel A., "Protección jurídica del consumidor", Depalma, Buenos Aires, 1986.
- Mańko, Rafał. "The notion of 'consumer' in EU law" (PDF). Library Briefing. Library of the European Parliament. İstifadə tarixi: 6 May 2013.
- Consumers International
- Role of Regulators in Consumer Protection: Discussion
- Health-EU Portal Consumer Safety in the EU
- OECD Consumer Policy Toolkit Report
- About Econsumer.gov, a portal for consumers to report complaints concerning online and related transactions with foreign companies
- International Consumer Protection and Enforcement Network (ICPEN)