İstehkam və ya təhkimat — müharibələrdə müdafiə məqsədilə tikilən hərbi struktur və binalar[1]. Bəşəriyyət minilliklər boyu davam edən sivilizasiyalar tarixində bir çox müxtəlif formalarda müdafiə strukturları inşa etmişdir.

Müdafiə məqsədləri üçün tikilən hərbi strukturlar çox müxtəlifdir. Müdafiə hasarı, qala, istehkam sahəsi, divarlar bunlardan bəziləridir. Müdafiə məqsədləri üçün tikilən bu istehkamlar ümumiyyətlə ikiyə bölünə bilər. Daimi istehkamlar mühəndislər tərəfindən bir dövlətin resursları ilə uzun müddət davam edə biləcək materiallarla tikilir. Müvəqqəti istehkamlar isə ehtiyacları ekspedisiyadakı qoşunlar tərəfindən yerli olaraq təmin edilə bilən işçi qüvvəsi və materiallarla Qısa müddətli ehtiyacları təmin etmək üçün hazırlanır.
Sözün mənşəyi təhkim kəlməsindəndir. Təhkim (ərəb. تحكيم) isə ərəb mənşəli bir sözdür və hakim təyin etmək, onu suverenliklə təmin etmək deməkdir[2]
Nadir hallarda hərbi bazalar və istehkamlar hərbi həbsxanalar kimi istifadə oluna bilərlər.[3]
- ↑ Söz ərəb mənşəlidir, lüğəvi mənası hər hansısa bir ərazinin düşmən hücumlarına qarşı tab gətirə bilməsi üçün üçün tikilmiş müxtəlif məlumat ötürmə mərkəzi, səngər, sipər və s. müdafiə obyektləri kimi verilir.
- ↑ "Tahkim". Nişanyan Sözlük. 3 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 dekabr 2015.
- ↑ Buna nümunə olaraq Terezienştadt, Quantanamo və London qəsri göstərilə bilər
- July, Robert Pre-Colonial Africa, Charles Scribner, 1975.
- Murray, Nicholas. "The Development of Fortifications", The Encyclopedia of War, Gordon Martel (ed.). WileyBlackwell, 2011.
- Murray, Nicholas. The Rocky Road to the Great War: The Evolution of Trench Warfare to 1914. Potomac Books Inc. (an imprint of the University of Nebraska Press), 2013.
- Osadolor, Osarhieme Benson, "The Military System of Benin Kingdom 1440–1897", (UD), Hamburg University: 2001 copy.
- Thornton, John Kelly Warfare in Atlantic Africa, 1500–1800, Routledge: 1999, ISBN 1857283937.
- Fortress Study Group
- Military Architecture at the Wayback Machine (archived 5 dekabr 2018)
- ICOFORT