İstəxri (tam adı: Əbu İshaq İbrahim ibn Məhəmməd əl–Farisi əl–İstəxri[9]) (850—934), İranda (ehtimal Farsda İstəhrdə) doğulmuş ərəb coğrafiyaçısı və səyyahı. Bir sıra Orta Şərq ölkəsinə, ola bilər Məğribə, Siciliyaya və Əndəlusa də səyahət edib. Şəxsi müşahidələrin və ədəbi materialların əsasında, içində Qərbi Hindistandan Mərakəş və İspaniyaya qədər olan müsəlman ölkələrinin coğrafi, siyasi və statistik təsvirini verən "Yollar və məmləkətlər haqqında kitab" (Kitab əl məsalik vəl-məmalik) əsərini yazıb (930-933, 950 məşhur olub).
| İstəxri | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 850[2], təq. 850[3][4] və ya ən geci 907[5] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 934[2][3][…], ən tezi 952[6] və ya ən tezi 966[7][8] |
| Elm sahələri | coğrafiya[1], kartoqrafiya[1] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu əsərdə hər kıtabın rəngli xəritələrı əlavə edilmişdir. İstəxri, həyatının böyük hissəsini Bağdadda keçirmiş ve Səmərqənd şəhərində vəfat etmişdir.[10] İbn Hövqəl ilə birliktə çalışmış. İstəxrinin əsəri bir çox ərəb və iranlı tarixçilərin əsərlərinə təsir edib.
- ↑ 1 2 3 4 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ 1 2 Başqırdıstan Ensiklopediyası (rus.). Башкирская энциклопедия, 2005. 4344 с.
- ↑ 1 2 Казахстан (rus.): Национальная энциклопедия. / под ред. Б. Аяган Казахская энциклопедия, 2004. Т. 1. 560 с. ISBN 9965-9389-9-7
- ↑ Erməni Sovet Ensiklopediyası, VI cild (erm.). C. 4. S. 394.
- ↑ Encyclopædia Iranica (ing.). / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian, M. Ashtiany USA: Columbia University, 1982. ISSN 2330-4804
- ↑ Encyclopædia Universalis (fr.). Encyclopædia Britannica, 1968.
- ↑ Крымский А. Е. Истахри (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1894. Т. XIII. С. 463.
- ↑ Генкель Г. Г. Истахри (rus.). // Еврейская энциклопедия СПб: 1911. Т. 8. С. 441.
- ↑ Əl–İstəxrinin "Əl–məsalik va–l–məmalik" əsəri Azərbaycan haqqında (müəllif Ramil Ağayev), səh. 349. // Tarix və onun problemləri (ISSN 1047). Nəzəri, elmi, metodik jurnal. Təsisçi və baş redaktor: tarix elmləri doktoru, professor Əsməd Muxtarova. № 4 2014. Bakı: Bakı Dövlət Universiteti, 2014, 356 səh.
- ↑ András Róna-Tas (1999) (İngilizce). Hungarians and Europe in the early Middle Ages. Central European University Press. ss. sayfa 71. ISBN 978-963-9116-48-1.
- Крачковский И. Ю., Арабская географическая литература, Избр. соч., т. 4, М.—Л., 1957.
- Orta əsrlər Azərbaycan tarixinə aid ərəb mənbələrindən seçmələr. Tərcümə, qeyd və şərhlərin yazılması və tərtibi: N. Bayramlı. Bakı: "AFPoliqrAF" mətbəəsi, 2016, s. 55-95.