İslam respublikası

İslam respublikası termini müxtəlif mənalarda istifadə edilmişdir. Bəzi müsəlman dini liderlər bunu şəriəti və ya şəriətə uyğun qanunları tətbiq edən islam teokratik hökumət formasının adı kimi istifadə etmişlər. Bu termin həm də sırf İslam xilafəti ilə dünyəvi, millətçi respublika arasında kompromis mövqe tutan suveren dövlət üçün də istifadə edilmişdir.

Termin hazırda üç dövlətin rəsmi adında istifadə olunur — İran, Pakistan və Mavritaniya. Pakistan bu adı ilk dəfə 1956-cı il konstitusiyasına əsasən qəbul edib. Mavritaniya bunu 28 noyabr 1958-ci ildə qəbul edib. İran isə Pəhləvi sülaləsini devirən 1979-cu ildə İslam İnqilabından sonra qəbul edib. Bənzər adlara baxmayaraq, ölkələr öz hökumətlərində və qanunlarında çox fərqlidirlər.

İran və Mavritaniya dini teokratik dövlətlərdir. İslam hələ dövlət dini elan edilməmişdən əvvəl Pakistan bu adı 1956-cı ildə qəbul etib və bu ad 1973-cü il konstitusiyası ilə təsdiqlənib.

İran rəsmi olaraq ölkəyə istinad edən bütün idarəetmə adlarında tam olaraq bu addan istifadə edir (məs., İran İslam Respublikasının Ordusu və ya İran İslam Respublikası Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti); Pakistan Silahlı Qüvvələri və Pakistan Yayım Korporasiyası adlanan Pakistandakı ekvivalentlərindən fərqli olaraq. Həmçinin, digər ölkələrdən fərqli olaraq, İran rəsmi akronimlərin bir hissəsi kimi IRI akronimindən (İran İslam Respublikası) istifadə edir.