Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinİosif Yakovleviç Çyornı (rus. Иосиф Яковлевич Чёрный; 20 aprel 1837[1], Minsk qəzası[d], Minsk quberniyası[d][1] – 28 aprel 1880[1], Odessa, Xerson quberniyası[1]) — yəhudiəsilli Rusiya səyyahı və etnoqrafı, dağ yəhudilərinin tədqiqatçısı.[2]
| İosif Çyornı | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 20 aprel 1837[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 28 aprel 1880[1] (43 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1835-ci ildə Minsk şəhərində anadan olmuşdur. Valideynləri onu şərab istehsalı ilə məşğul olan sahəyə yönəltmək istəmişlər, lakin səyahətə olan güclü marağı gənc İosifi heç bir maddi vəsait olmadan Qafqaza yollanmağa vadar etmişdir. O, burada özlərini İsrailin on tayfasının nəslindən hesab edən yerli yəhudilərin ictimai, dini və ailə məişətini öyrənməyə başlamışdır.[2]
Müxtəlif yəhudi nəşrlərində — "Ha-Magid", "Ha-Karmel", "Ha-Melits", "Neueste Post" və digərlərində Dağıstan, Buxara və İran yəhudilərinin həyatına dair bir sıra məqalələr dərc etdirmişdir. O, həmin icmaların ağır iqtisadi-hüquqi vəziyyətini və intellektual səviyyəsinin aşağı olduğunu təsvir etmiş, müxtəlif şəxslərə və qurumlara müraciət etmiş, bu uzaq yəhudi icmalarının həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yardım göstərilməsini xahiş etmişdir. Bu mövzuda Samuil Lutsatto, Mixail Zaks, "Alliance Israélite" təşkilatının sədri Adolf Kremyö və digər şəxslərlə yazışmalar aparmışdır.[2] Həmçinin, yidiş dilində də məqalələr dərc etdirmişdir.[3]
1864-cü ildə Çyornı "Yəhudilər arasında maarifin yayılması cəmiyyəti"nə müraciət etmiş, Şimali Qafqaz və Zaqafqaziya yəhudilərinin həyatı və tarixi keçmişinin daha geniş öyrənilməsi istiqamətində düşünülmüş tədqiqatlarına kömək göstərilməsini xahiş etmişdir.[4] Cəmiyyətin bir sıra nüfuzlu inzibati şəxslərə ünvanladığı tövsiyə məktubları ona Qafqaz canişini olmuş böyük knyaz Mixail Romanovdan və Zaqafqaziyanın ayrı-ayrı vilayətlərinin rəhbərlərindən yerli inzibati orqanlara ünvanlanmış açıq göstərişlər almağa imkan vermişdir; bu göstərişlərdə Çyornıya yardım və himayə göstərilməsi tapşırılmışdır.[2]
On ildən artıq müddətdə Şimali Qafqaz və Zaqafqaziya ərazilərində səyahət etmişdir. 1879-cu ilin sonunda Odessa şəhərinə qayıdaraq topladığı qiymətli tarixi-etnoqrafik materialları sistemləşdirmək və nəşr etdirmək niyyətində olmuşdur, ölümcül boğaz vərəmi ona işini başa çatdırmağa imkan verməmişdir. Ölümündən əvvəl topladığı bütün materialları "Maarif cəmiyyəti"nə vəsiyyət etmişdir. 1880-ci ildə Odessa şəhərində vəfat etmişdir.[2]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 National Library of Israel Names and Subjects Authority File (ivr.).
- ↑ 1 2 3 4 5 Şablon:ВТ-ЕЭБЕ
- ↑ "Иосиф Иуда Яковлевич Чёрный". 20 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 avqust 2021.
- ↑ Şablon:ВТ-ЕЭБЕ