İnvestisiya büdcəsi — müəssisənin investisiya fəaliyyəti üçün vəsaitlərin bütün daxilolmalarını və xaricələrini əks etdirən büdcə icmal büdcənin tərkib hissəsidir[1] .
İnvestisiya büdcəsinə aşağıdakılar daxil ola bilər:
- strateji inkişaf planında nəzərdə tutulmuş fəaliyyətlər (bax: Strateji idarəetmə);
- dövlət orqanlarının tələbi ilə tamamlanmalı olan layihələr;
- cari büdcələrin icrası ilə bağlı layihələr;
- fövqəladə halların nəticələrinin aradan qaldırılmasına yönəlmiş layihələr.
Bütün fəaliyyətləri başlamış və yeni başlayan layihələrin davamı kimi bölmək olar.
İnvestisiya büdcəsinə, əgər şirkətin qarşıdan gələn büdcə dövründə inkişaf strategiyası ilə nəzərdə tutulmuşdursa, portfel investisiyaları da daxildir.
İnvestisiya büdcəsi tərtib edilərkən, maliyyələşdirmə mənbələri üzrə məcburi bölmə ilə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsinə yönəlmiş şirkətin maliyyə imkanları diqqətlə təhlil edilir. İnvestisiya büdcəsinə yalnız maliyyələşdirilə bilən layihələr daxildir. Əgər maliyyə imkanları məhduddursa, seçim etməlisiniz və üstünlük aşağıdakılara verilir[2][3][4]:
- dövlət orqanlarının tələblərinin ödənilməsinə yönəlmiş layihələr;
- həyata keçirilməməsi müəssisənin dayanmasına səbəb ola biləcək layihələr;
- artıq layihələrə start verilib.
Artıq başlanmış layihələr üçün məbləğlər əvvəllər tamamlanmış işlər nəzərə alınmaqla bu büdcə dövrü üçün nəzərdə tutulan işlərə əsasən müəyyən edilir. Büdcəyə daxil olan hər bir investisiya layihəsi üçün bu layihənin maliyyələşdiriləcəyi mənbə göstərilməlidir. İnvestisiya büdcəsinin nəticələri PVH büdcəsinin tərtibində və balans hesabatının tərtibində nəzərə alınır[5].
- ↑ O'Sullivan, Arthur; Sheffrin, Steven M. Economics: Principles in Action. Upper Saddle River, New Jersey 07458: Pearson Prentice Hall. 2003. 375. ISBN 0-13-063085-3.
- ↑ Pinkasovitch, Arthur. "An Introduction to Capital Budgeting". Investopedia. 24 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2022.
- ↑ Geijsbeek, William R. Jr.; Schall, Lawrence D.; Sundem, Gary L. "Survey and Analysis of Capital Budgeting Methods". The Journal of Finance. 33 (1). 1978: 281–287. doi:10.2307/2326365. 1 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2022.
- ↑ Hub City Lending Arxivləşdirilib 2022-12-01 at the Wayback Machine, 23 January 2023
- ↑ Varshney, R.L.; K.L. Maheshwari. Managerial Economics. 23 Daryaganj, New Delhi 110002: Sultan Chand & Sons. 2010. 881. ISBN 978-81-8054-784-3.