İnventarlaşdırma — faktiki məlumatları mühasibat uçotu məlumatları ilə müqayisə edərək müəyyən bir tarixdə təşkilatın əmlakının mövcudluğunun və maliyyə öhdəliklərinin vəziyyətinin yoxlanılmasıdır. Əmlak dəyərlərinin və vəsaitlərin təhlükəsizliyinə faktiki nəzarətin əsas yoludur.
Göstərilən təlimatla tənzimlənməyən məsələlər daxili nəzarətin təşkili üzrə yerli normativ aktlarda açıqlana bilər. Bir çox təşkilat aylıq və ya rüblük inventar götürür, lakin bütün müəssisələr hər il inventar aparmalıdır.
İnventar xaricdən verilə bilər. Üçüncü tərəf ixtisaslaşmış şirkətlərin inventar aparmaq üçün öz texnologiyası və metodologiyası, ixtisaslaşmış bahalı proqram təminatı və avadanlıqları, habelə əmək haqqı tez-tez inventarla məşğul olan anbar və ofis işçilərinin maaşından aşağı olan peşəkar təlim keçmiş mütəxəssislər heyəti var.
Əmlakın inventarlaşdırılması anlayışı və növləri
İnventarlaşdırmanın əsas məqsədi müəssisənin əmlakının faktiki mövcudluğunu müəyyən etmək və onu mühasibat uçotu məlumatları ilə müqayisə etməkdir. İnventarlaşdırma maddi sərvətlərin yenidən hesablanması, ölçülməsi, çəkisi ilə aparılır:
- anbarlarda (xammal, ərzaq, yanacaq və sürtkü materialları, hazır məhsullar, mallar; apteklər, kitabxanalar və s.)
- istehsalda
- alış-veriş yerlərində,
- kassada
Bu zaman aşağıdakı uçot obyektləri inventarlaşdırılır:
- qeyri-maddi aktivlər,
- Вложения в нефинансовые активы - 106 счёт<ref>,
- qeyri-maliyyə aktivlərinə investisiyalar - 106 hesab
- əsas vəsaitlər - 101 hesab,
- ehtiyatlar,
- hazır məhsullar,
- ticarət şəbəkəsində mallar,
- nağd pul,
- qiymətli kağızlar və pul alətləri.
Həmçinin, inventar bir sıra yan məqsədlərə nail olmağa kömək edir:
- inventarların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün qaydaların yerinə yetirilməsinə nəzarət;
- saxlama müddəti bitmiş və ya bitmiş inventar əşyalarının müəyyən edilməsi;
- istifadə edilməmiş maddi dəyərlərin həyata keçirilməsi məqsədilə müəyyən edilməsi;
- qeyri-maliyyə aktivlərinin obyektlərində nişanın olması/olmaması
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Керимов В. Э. Бухгалтерский учёт. М.: Эксмо. 2006. 89–92. ISBN 5-699-15092-7.
- М. В. Мельник, А. С. Пантелеев, А. Л. Звездин. Ревизия и контроль : учебник. М.: КНОРУС. 2006. 121–125. ISBN 978-5-85971-641-8.
- Бровкина Н. Д. Контроль и ревизия : учеб.пособие. М.: ИНФРА-М. 2007. 168–174. ISBN 978-5-16-003022-7.
- Контроль и ревизия : учебник для среднего профессионального образования. М.: Экономистъ. М. В. Мельник. 2007. 97–105. ISBN 5-98118-196-6.
- Судебная бухгалтерия: Учебник. М.: Юридическая литература. С. П. Голубятников. 1998. 93–105. ISBN 5-7260-0903-7.
- Дубоносов Е. С., Петрухин А. А. Судебная бухгалтерия: Курс лекций. М.: Книжный мир. 2005. 57–74. ISBN 5-8041-0192-7.
- Дубоносов Е. С. Судебная бухгалтерия: Учебно-практическое пособие. М.: Книжный мир. 2004. 98–115. ISBN 5-8041-0161-7.
- Макальская М. Л.