İnteraktiv televiziya — ənənəvi televiziya texnologiyasına məlumat xidmətləri əlavə edən media konvergensiyasının bir forması. Buraya məzmunun tələb üzrə çatdırılması, onlayn alış-veriş və izləyici sorğuları daxildir. İnteraktiv TV yeni informasiya texnologiyalarının qurulmuş texnologiyalara və kommersiya strukturlarına şaquli inteqrasiya oluna biləcəyinə bir nümunədir.[1]
İnteraktiv televiziyanın inkişafından əvvəl qarşılıqlı əlaqə yalnız simulyasiya edilə bilərdi. 1950-ci illərdə interaktiv təcrübə illüziyasını təmin etmək üçün məhdud sayda cəhdlər edilirdi. Bunun ən açıq nümunəsi "Gözvuran Dink və sən" idi ki, bu, tamaşaçıları televizora bağlayacaqları vinil vərəqdə çəkməyə təşviq edirdi.[2] QUBE 1977-ci ildən 1984-cü ilə qədər Ohayoda interaktiv kabel televiziyası xidmətini idarə edirdi.[3]
İnteraktiv "video-on-demand" (VOD) televiziya xidməti 1986-cı ildə Yaponiyada təklif edilmişdir. Burada "İnteqrasiya Olunmuş Şəbəkə Sistemi" xidmətini inkişaf etdirmək planları var idi. Bu, müxtəlif interaktiv xidmətləri, o cümlədən videotelefoniya, evdə alış-veriş, onlayn bankçılıq, uzaqdan iş və evdə əyləncə xidmətlərini əhatə etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Buna baxmayaraq, 1990-cı illərdə DCT və ADSL texnologiyalarının qəbulu bunu mümkün edənə qədər belə interaktiv VOD xidmətini praktiki olaraq həyata keçirmək mümkün deyildi. 1994-cü ilin əvvəlində "British Telecommunications" (BT) Birləşmiş Krallıqda interaktiv VOD televiziya sınaq xidmətini sınaqdan keçirməyə başlamışdır. Bu, ADSL texnologiyası ilə birlikdə DCT əsaslı MPEG-1 və MPEG-2 video sıxışdırma standartlarından istifadə etmişdir.[4]
"Sega Genesis" sahiblərinə kabel televiziyası siqnalları vasitəsilə tələb olunan video oyunları yükləməyə imkan verən xidmət "Sega Channel" 1994-cü ildə ABŞ-də yayılmağa başlamış və 1998-ci ildə dayandırılmışdır. Bu, interaktiv televiziyanın bir forması kimi təsvir edilmişdir.[5] İnteraktiv qoşulmuş televizorun ilk patenti 1999-cu ildə ABŞ-də verilmişdir və 2015-ci ildə sona çatmışdır.[6]
"NextGen TV" kimi də tanınan ATSC 3.0 yerüstü televiziyaya interaktiv funksiyalar əlavə etmişdir. 2022-ci ilin aprelinə olan məlumata görə, ABŞ-də 60 media bazarında yayımçılar ATSC 3.0-dan istifadə edirdilər.[7]
İnteraktiv TV-yə birbaşa sorğular, suallar, şərhlər və tamaşaçı cavabının digər formalarını şouya daxil edən proqramlar daxildir. Məsələn, Avstraliya media prodüseri "Yahoo!7"-nin "Fango" mobil proqramı tamaşaçılara prodüserlərin canlı proqramlaşdırmaya daxil edə biləcəyi material təqdim etməyə imkan verir. 2012-ci ildə "Australian Open" zamanı tamaşaçılar proqramdan istifadə edərək şərhçi Cim Kuryerə oyundan sonrakı müsahibələrdə oyunçulara verilməsi üçün suallar təklif etmişdilər.[8]
Ağıllı televizorlardakı interaktiv TV funksiyaları tənqidlərə səbəb olmuşdur, çünki onlar televizor istehsalçılarına hədəflənmiş reklam məqsədləri üçün müştəri davranışı haqqında məlumat toplamaq və ötürmək imkanı verir.[9]
- ↑ Kim, Pyungho. "A Story Of Failed Technology: Deconstructing Interactive TV Networks". Javnost-The Public. 6 (3). 1999: 87. doi:10.1080/13183222.1999.11008720.
- ↑ Bob Greene. "Winky Dink and ... Bill Gates?". CNN. March 31, 2013. March 4, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 27, 2018.
- ↑ Rogers, Everett M. Communication Technology: The New Media in Society Arxivləşdirilib 2023-11-20 at the Wayback Machine. New York: Free Press, 1986, p. 63.
- ↑ Lea, William. Video on demand: Research Paper 94/68. 9 May 1994: House of Commons Library. 1994. 20 September 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 September 2019.
- ↑ Rossen, Jake. "When '90s Gamers Tuned into the Sega Channel". Mental Floss. March 24, 2022. September 20, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 18, 2022.
- ↑ "Espacenet - Bibliographic data". 2015-09-04 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Schelle, Anne. "NextGen TV spurs a renaissance of interactive television—how broadcasters can gain from it". NewscastStudio. April 25, 2022. September 20, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 18, 2022.
- ↑ Kennedy, Jessica. "Social TV on the rise". B&T Online. 10 February 2012. 30 December 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2012.
- ↑ Lobato, Ramon; Scarlata, Alexa. "Smart TVs are watching what you watch and selling your data to advertisers". Choice (ingilis). September 5, 2022. September 16, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 18, 2022.