İnsanda qan dövranı — insan vücudundaki qanın hərəkətidir.
Böyük qan dövranı sol mədəcikdən başlayıb sağ ürək qulaqcığında qurtarır. Kiçik qan dövranı sağ mədəcikdən başlayıb sol ürək qulaqcığında qurtarır.
Qan orqanizmdə öz hərəkətini böyük və kiçik qan dövranı ilə başa çatdırır. Böyük qan dövranında ürəkdən qovulan qan bədənin ən ucqar hissələrinə paylandıqdan sonra yenidən ürəyə qayıdır. Böyük qan dövranı ürəyin sol mədəciyindən ən iri arteriya olan aorta vasitəsilə başlayır. Aorta ürəkdən çıxdığı yerdə qövs əmələ gətirir. Aorta öz gedişində şaxələr verir ki, bunlardan bir cütü ürək əzələsini qanla təchiz edir. Bunlara ürəyin tac damarları deyilir.
Digər şaxələr isə qanı boyuna, başa və yuxarı ətraflara aparır. Döş və qarın boşluğunda aortadan ayrılan arteriya şaxələri gövdəni, döş və qarın boşluğundakı orqanları və nəhayət, aşağı ətrafları qanla təchiz edir. Hər bir üzvdə arteriyalar tədricən daha kiçik şaxəyə bölünərək, sıx kapilyar şəbəkəsini əmələ gətirir. Bu kapilyarlardan qan keçərkən özündəki oksigeni və qida maddələrini verir, özü isə toxumalardan karbon qazı və mübadilənin son məhsullarını alır. Kapilyar birləşib əvvəlcə kiçik, sonra getdikcə iri venalar əmələ gətirir. Bunlardan qan iki böyük venaya toplanır. Yuxarı boş vena başdan, boyundan, yuxarı ətraflardan və gövdədən qanı ürəyə daşıyır. Hər iki boş vena ürəyin sağ qulaqcığına açılır. Sağ qulaqcıqdan venoz qan sağ mədəciyə tökülür. Beləliklə, qanın sol mədəcikdən çıxıb bədənin bütün arteriyaları, kapilyarları və venaları ilə sağ qulaqcığa qədər keçdiyi yola böyük qan dövranı deyilir.
Daha geniş: Qan dövranı
Anatomiya haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |