İngiltərənin mərasim qraflıqları

İngiltərənin tarixi qraflıqları əvvəllər ədalət mühakiməsinin təşkili və milisiyanın idarə olunması üçün inzibati bölgələr kimi istifadə olunurdu və bu prosesə şeriflər nəzarət edirdilər. Tudor dövründən etibarən milisə nəzarət etmək üçün lord-leytenantlar təyin olunmağa başladı və bununla da şeriflərin bəzi funksiyaları onlara keçdi.^[5]

Bəzi şəhərlər və qəsəbələr müstəqil qraflıqlar (counties corporate) kimi tanınırdı və bu status onlara öz şeriflərini təyin etmək və müstəqil məhkəmələr təşkil etmək hüququ verirdi. Nəzəri cəhətdən bu qraflıqlar üçün ayrıca leytenantlar təyin oluna bilərdi, lakin praktikada London şəhəri istisna olmaqla, onların hamısı aid olduqları geniş qraflıqla eyni leytenantı paylaşırdılar.^[a] London üçün isə ayrıca leytenantlıq komissiyası fəaliyyət göstərirdi və bu quruma lord-mer rəhbərlik edirdi.^[6]

Qraflıqların və onların tərkibindəki müstəqil qraflıqların leytenantlarının birlikdə təyin olunması təcrübəsi 1882-ci il Milisiya Aktı ilə qanuniləşdirildi.^[7]

1889-cu ildə qəbul edilən 1888-ci il Yerli İdarəetmə Aktına əsasən seçkili qraflıq şuraları (county councils) yaradıldı və onlar rüb iclaslarının inzibati funksiyalarını öz üzərinə götürdülər. Bəzi şəhərlər və qəsəbələr isə qraflıq şuralarından müstəqil olan borough qraflıqlarına (county boroughs) çevrildi. Qraflıqların bəzi hissələrində, məsələn, Linkolnşirin müxtəlif hissələrində rüb iclasları ayrı-ayrılıqda keçirilirdi; buna görə də həmin hissələrin hər birinə ayrıca qraflıq şurası verildi. Qraflıq şurası tərəfindən idarə olunan ərazi inzibati qraflıq (administrative county) adlandırıldı. Beləliklə, bəzi məhkəmə və ya leytenantlıq qraflıqları bir neçə inzibati qraflıq və borough qraflığını əhatə edirdi.

Ordnance Survey ən geniş mənada qraflığı təsvir etmək üçün coğrafi qraflıq (geographical county) terminini qəbul etdi. Əksər hallarda bu, leytenantlıq qraflığı ilə eyni idi; istisnalar Yorkşir və London qraflığı idi. Yorkşirdə leytenantlıq məqsədi ilə qraflıq üç ridingə bölündüyü üçün məhkəmə qraflığı daha böyük idi; Londonda isə inzibati qraflıq daha böyük idi, çünki London şəhəri və qraflığın qalan hissəsi həm məhkəmə, həm də leytenantlıq baxımından ayrı idi.^[8]

Qraflıqlar öz məhkəmə funksiyalarını 1972-ci ildə itirdilər və bundan sonra onların əsas funksiyası yerli idarəetmə ilə bağlı inzibati məsələlərə çevrildi.^[9] Bununla belə, 1974-cü ilə qədər keçmiş məhkəmə qraflıqlarına hələ də şeriflər təyin olunurdu.^[10]

1974-cü ildə inzibati qraflıqlar və borough qraflıqları ləğv edildi və onların yerinə yeni metropoliten qraflıqlar (metropolitan counties) və qeyri-metropoliten qraflıqlar (non-metropolitan counties) sistemi tətbiq olundu. Şeriflərin titulu baş şerif (high sheriff) adlandırıldı və həm onlar, həm də leytenantlar yeni qraflıqlara təyin edilməyə başlandı.^[11]

Avon, Klivlend və Humbersayd qraflıqları, hər biri 1974-cü ildə yaradılmasına baxmayaraq, 1996-cı ildə ləğv edildi. Bu ərazilər vahid inzibati orqanlara (unitary authorities) bölündü; hüquqi baxımdan onlar da qeyri-metropoliten qraflıqlar hesab olunur. Bu islahatların bir hissəsi kimi, bəzi hallarda leytenantlıq məqsədləri üçün qraflıqların yerli idarəetmə qraflıqlarından fərqli müəyyən edilməsi qərara alındı və bu da 1974-cü il öncəsi leytenantlıq sisteminə qismən qayıdış demək idi.

Əvvəllər leytenantlıqların sərhədləri şerif qraflıqlarından bir qədər fərqli olsa da, 1996-cı ildə qərara alındı ki, həm baş şeriflər, həm də leytenantlar eyni ərazilərə təyin olunsunlar. Buna uyğun olaraq, 1887-ci il Şeriflər Aktına dəyişikliklər edən və leytenantlıqlar üçün əraziləri müəyyənləşdirən yeni qaydalar qəbul edildi və 1 aprel 1996-cı ildən qüvvəyə mindi.