Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

İmperi

  • Məqalə
  • Müzakirə


İmperi (lat. imperium, latınca imperare — "idarə etmək" sözündən) — Roma dövlətində həm hərbi, həm də məhkəmə hakimiyyətini əhatə edən ali icraedici səlahiyyət. Roma Respublikasında onu baş maqistratlar və xüsusi vəzifə verilmiş fərdi vətəndaşlar aparırdı. Respublikanın sonrakı dövründə prokonsullar, propretorlar və bəzi komissiyaların ikinci üzvləri də imperiyə sahib idilər. Onun istifadəsinə məhdudiyyətlər respublikanın yarandığı vaxtdan qoyulmuşdur. Kollegiallıq prinsipinə görə, onu daşıyan eyni səviyyəli maqistratların hər birinin onu eyni dərəcədə idarə etməsi nəzərdə tutulurdu. II əsrə qədər Roma vətəndaşlarının ağır işlərdə mühakimə olunmasını, habelə xalqa müraciət hüququnu tələb edən bir sıra qanunlar qəbul edilmişdir. Eyni hüquqlar şərti olaraq Romadan kənarda hərbi və ya digər rəsmi xidmətlərdə olan Roma vətəndaşlarına da şamil edilirdi. Maqistratlardan öz səlahiyyətləri daxilində imperi tətbiq etmələri tələb olunurdu. İmperi rəsmi olaraq kuriya komissiyası tərəfindən bir il müddətinə və ya məmur öz işini başa çatdırana qədər verilirdi. Yalnız respublikanın son illərində imperi bir ildən çox müddətə verilməyə başlanmışdır.[1]

Qədim Roma tarixi

lat. Senatus Populusque Romanus
Senat və Roma xalqı
Dövrlər
Roma çarlığı

( e. ə. 754 — e. ə. 509)

Roma Respublikası

( e. ə. 509 — e. ə. 27)

Roma İmperiyası

( e. ə. 27 — 1453-cü illər)

Prinsipat
Qərbi Roma

Dominat
Bizans

Respublika konstitusiyası
S.P.Q.R.
Senat
Komisia
Magistratura
Magistratlar

Konsul
Pretor
Senzor
Kurullu Edil
Kvestor

Xalq tribunu
Qubernator
Propretor

Fövqəladə magistratlar

Diktator
Suvarilər rəisi
(Magister equitum)
Hərbi tribun

Çar
İnterreks
Triumvirat
Desemvirlər

Titullar

Leqat
Duks
Offisium
Prefekt
Vikar
Vigintiseksviri
Liktor

Hərbi magistr
İmperator
Prinseps
Baş pontifik
Avqust
Sezar
Tetrarx

Sülalələr

Yulilər-Klavdilər ( e. ə. 27— 68) Flavilər (69–96) Nerva-Antonin (96–192) Konstantinlər (305–363) Valentinlər (364–378) Feodosiya (378–395) Yustinianlar (518–602) İraklilər (610–695; 705–711)

Əhali, inzibati və sosial tərkib

Latınlar
Sabinlər
Etrusklar
Patrisilər
Plebeylər
Pretorianlar
Barbarlar
Qladiator

Kuriya
Senturiya
Triba
Vestal bakirəsi
Matrona

Qədim Romada hüquq

Xatirənin lənətlənməsi
(Damnatio memoriae ) Roma vətəndaşlığı Fərqlənmə kursu
(Cursus honorum) Digesta Konkubinat

  • bax
  • müzakirə

İstinadlar

  1. ↑ Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "imperium Arxivləşdirilib 2022-11-24 at the Wayback Machine". Encyclopedia Britannica, 20 Jun. 2017.

Əlavə ədəbiyyat

  • Дементьева В.В. Магистратская власть Римской республики: содержание понятия «imperium» // Вестник древней истории. № 4. 2005. 46—75.
  • Рим, город/Римская история до падения западной Римской империи  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İmperi&oldid=6825630"
Informasiya Melumat Axtar