Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi (ərəb. محمد الجواد; İmam Cavad, İmam Təqi; 12 aprel 811, Mədinə, Hicaz, Abbasilər xilafəti – 25 noyabr 835, Kazımiyyə, Bağdad, Abbasilər xilafəti[1]) —
| Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi | |
|---|---|
محمد بن علي الجواد محمد بن علی تقی | |
.png) | |
| 818 – 835 | |
| Əvvəlki | İmam Rza |
| Sonrakı | İmam Nəqi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 12 aprel 811 |
| Doğum yeri | Mədinə |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Kazimeyn, İraq |
| Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | ilahiyyatçı, dini rəhbər[d], imam |
| Atası | Əli ibn Musa |
| Uşağı | oğulları: Əli |
| Dini | İslam |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Atası Şiələrin 8-ci İmamı olan Əli ibn Musa ər-Rzadır. İmam Cavadın künyəsi Əbu Cəfər, məşhur ləqəbləri Təqi və Cavaddır. Hicri 195-ci ilin ramazan ayında Mədinə şəhərində dünyaya göz açmışdır.[2][3][4][5] Təbərsi isə onun həmin ilin rəcəb ayının 15-də dünyaya gəldiyini qeyd etmişdir. Məsudi[6], İrbili[7], İbn Xəşşab[8], İbn Şəhraşub[9], İbn Fəttal[10] isə onun doğum tarixini Ramazan ayının 19-u olaraq qeyd etmişlər. Anasının adı Səbikədir. Səbikə İslam Peyğəmbərinin həyat yoldaşı olan Mariya Qibtiyyənin nəslindəndir.[11]
Oğlan övladlarından biri 10-cu İmam olan Əli(Hadi) və digəri isə Musadır, qız övladları isə Fatimə və Ümamə olmuşdur.
Hicri 220-ci ildə 25 yaşında dünyadan köçmüşdür.[12] Bağdadın Qüreyş məzarlığında babası İmam Kazımın yanında dəfn edilmişdir.
Onun imamlıq dövrü 2 Abbasi xəlifəsinin-Məmunun(h.193-218) və Mötəsimin(h.218-227) hakimiyyəti dövrünə təsadüf edir. Hər iki Abbasi xəlifəsi İmam Cavadı məcburi şəkildə nəzarət altında saxlamaq üçün Mədinədən Bağdada gətirmişdi.
Hicri 218-ci ildə Məmun vəfat edir və onun qardaşı mötəsim xəlifə olur. Bağdad qazısı İbn Əbu Duadın Mötəsimi İmam Cavada qarşı tədbir görməyə sövq etməsi ilə İmamı öldürmək fikrində düşür. İmamı vəzirlərindən birinin katibi vasitəsilə zəhərləyir.[13]
- ↑ Али-заде А. Мухаммад ибн Али (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- ↑ Kuleyni, Usuli-kafi, c.1, səh.492
- ↑ Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, səh.273
- ↑ Təbərsi, İlamul-Vəra, c.2, səh.91
- ↑ İbn Fəttal Nişapuri, Rövzətul-vaizin, c.1, səh.243
- ↑ Məsudi, İsbatul-vəsiyyə, səh. 216
- ↑ Şeyx İrbili, Kəşful-ğummə, c.2, səh.546, Nurlar nəşriyyatı, Bakı 2021
- ↑ Şeyx İrbili, Kəşful-ğummə, c.2, səh.573, Nurlar nəşriyyatı, Bakı 2021
- ↑ İbn Şəhr Aşub, Mənaqibu Ali-Əbitalib, c. 4, səh.379
- ↑ İbn Fəttal Nişapuri, Rövzətul-vaizin, c.1, səh.243
- ↑ Kuleyni, Usuli-kafi, c.1, səh.315, 492
- ↑ Şeyx Kuleyni, Usuli-kafi, c.1, səh.492
- ↑ Əyyaşi, Təfsir kitabı, c.1, səh.320