Dr. İliya Yorqa (Serbcə: Ilija Jorga) — Serbiyalı döyüş sənəti ustası, (10 -cu dan qara kəmər sahibi), Məşhur Fudokan karate stilinin qurucusu, General-leytenant ali hərbi rütbəli zabit, İdman Tibb Elmləri Doktoru, Belqrad Universitetində keçmiş fiziologiya professoru, karate üzrə təlimçi və Avropa və dünya çempionatlarında qazandığı çoxsaylı medallarla Yuqoslaviya və Avropanın məşhur çempionu, 1968 -ci ildən 1980 –ci il tarixinədək Yuqoslaviya karate milli komandasının seçicisidir. Dünya Fudokan Federasiyasının (WFF) İcraçı Prezidenti, döyüş sənəti ilə bağlı on iki kitabın müəllifidir.

Karatenin o dövrdə çox populyar olmasına baxmayaraq, Yaponiyanın bu milli xəzinəsində daha dərin bir məna axtaran, fiziki çərçivədən kənara çıxan və bu intizamı sənətə yaxınlaşdıran çox az adam var idi. 1960-1970 -ci illərdə bu Yapon döyüş sənətinə olan həvəs, film sənayesi tərəfindən də stimullaşdırılırdı çox sayda insan üçün tameshivari Yapon döyüş sənəti ilə sinonim idi. O dövrdə mütləq kateqoriyada Avropa çempionu olan professor Yorqa üçün karate təhsili insanın yaradıcı prosesinin bir bir parçası idi ki, bu isə öz növbəsində yaradıcı impulsu, ixtiraçılıq ruhunu, təxəyyülü və təxəyyülün və azadlığın inteqrasiyası deməkdir.Sensey Yorganın karate aləmində sonrakı bütün uğurlarını izah edən əsas sirr budur. İlia Yorqanın Senseyləri Tatsuo Murakami, Taiji Kase və Hidetaka Nişiyama idi. "Baxmayaraq ki, əhalisinin 10% -i aktiv idmançılardan ibarət olan Yuqoslaviya o vaxtlar idmanın aparıcı qüvvəsi idi, bütün Yapon təlimçiləri Avropada boyu çalışırdılar və Yuqoslaviyada təlim vermək üçün onları tapmaq və razı salmaq çətin idi."Yorqa belə deyirdi.

Qardaşı Vladimir ilə birlikdə karate elmini ərsəyə gətirdilər. Yorqa qardaşlarının tibb elmləri namizədi olduqlarını və müvafiq tədqiqat sahələrində dünya səviyyəsində ən yüksək səviyyəyə çatdıqlarını nəzərə alaraq əvvəllər apardıqları elmi araşdırmalarda insan bədəni ilə bağlı tapıntıları yaxşılaşdırmaq və texnikanın daha müvəffəqiyyətli olmasından ibarət heç bir baza yox idi. Fudokanı bənzərsiz və rəqibsiz edən də budur. Onlar sübut etdilər ki, texnika üslubla müəyyənləşdirilməməli nə də onunla şərtləndirilməməlidir, texnika xüsusi fərdi xüsusiyyətlərdən asılı olmalıdır. Boy, çəki və bədən quruluşu kimi fiziki xüsusiyyətlər vacibdir, çünki texnika bu faktorlara uyğun olaraq təyin olunur və daha səmərəli olması üçün onlara uyğunlaşdırılmalı və fərqli bir şəkildə icra edlməlidir. Fudokan döyüş sənəti olaraq ən əhəmiyyətli üstünlüyü, üslubun Yapon ənənələri ilə məhdudlaşmamasıdır. "Yaradıcılığımı boğmaq və ya məhdudlaşdırmaq üçün heç bir mexanizmim yox idi. Okinava karate hərəkətlərindən istifadə etdim və elementləri hazırladım. İlk kata "Kaminari" ni hazırladığım zaman daxili aləmimi və xarakterimi təsvir etdim - kaminari göy gurultusudur və sonra mənim Senseyim Taiji Kase -ə həsr olunmuş kata yarandı: Taiji Shodan və Taiji Nidan. Maraqlıdır ki, bütün katalar fudokanın unikal bir karate üslubuna çevrilməsindən əvvəl yaradılmışdı. "Firebird" adlandıran Kata, mənim üçün çox böyük məna kəsb edirdi, çünki sevdiyim qıza həsr olunmuşdu "deyir professor İlia Yorqa. Eyni zamanda, kata Kaminari Antonio da Silvanın yarışda eyni katanı edərək dünya kata çempionu olduğu andan bu yana ən məşhurdur. Ağ dərili birinin Yapon milli xəzinəsində öz təşkilatını qurması yersiz idi. Ancaq mütləq kateqoriyadakı çempion titullarından Fudokanın yaradılmasına sərf olunan zəhmətə qədər güvənə biləcəyim nəticələrim vardı –Ən əsası, Nishiyama Sensei -dən Fudokanın ənənəvi karatedə xüsusi bir üslub olaraq rəsmi olaraq tanıyan bəyannamə aldım. Bu bəyannamədən sonra, xaraktercə cəsarətli, üsyankar və iddialı olduğum üçün bir daha dayana bilmədim və Avropa və Dünya Federasiyasını quraraq Fudokanın təşkilati strukturu üzərində işləməyə başladım "dedi İlya Yorqa. Dünya Fudokan Federasiyası rəsmi olaraq 1980 -ci ildə İsveçrədə quruldu və qeydiyyata alındı. Dünyada təxminən 150 milyon karateçinin çox sayda təşkilatda müəyyən karate növləri tətbiq etdiyi sadə həqiqəti nəzərə alsaq, bunun müəyyən bir üslub - genişlənən bir üslub yaratmaq üçün böyük bir səy olduğunu qəbul edirik və bu gün bütün qitələrdə dünyanın 107 ölkəsində milyonlarla tələbə var. İndiyə qədər isə 10 dünya və 25 Avropa çempionatı keçirilmişdir.

Fudokan üslubunun texnikasına Shotokan, Goju-ryu və Shito-ryu elementləri daxildir. Heian kata (5 kata), Meike (3 kata), Tekki (3 kata), Taiji (3 kata), Bassai (2 kata), Gankaku, Empi, Unsu, Sotin, Kanku (2 kata), Jion qruplarına bölünür. , Seitsu, Kaminaru, Nijushiho, Vasinoma, Gojushiho (2 kata), Wankan, Kitai və digərləri. Katanın bir hissəsi Yorga Sensei tərəfindən adı çəkilən üslubların klassik katalarına əsaslanaraq yenidən yaradıldı. Kata Heian-oi-kumi, Heian sinifinin beş kompleksində olan bütün texnika və prinsiplərin simbiozudur və bütün əsas texnikaları özündə birləşdirir. Kata Kanku-oi-kumi, bütün əsas ali kataların simbiozudur və Kanku-Dai, Kanku-Syo, Empi, Sotin kimi bütün əsas prinsip və texnikalarını özündə birləşdirir.

Doğum günündə, 15 Noyabr 1980, İlya Yorga "Dan To Fudokan Karate-do" Yeni və bənzəri Beynəlxalq Fudokan Federasiyasının yaradıldığını elan etdi. "Fudo" sözü "dayanıqlılıq, möhkəmlik, güc", "kan" isə "ev" deməkdir. "Den To" prefiksi ənənəvi karateyə aiddir.

• (englisch)