İlham Əliyevin prezidentliyi

2003-cü il oktyabrın 15-də Azərbaycan Respublikası tarixində beşinci prezident seçkiləri keçirildi. Həmin ilin iyul ayında Mərkəzi Seçki Komissiyası o vaxt ikinci müddətdə prezidentlik edən Heydər Əliyevin namizədliyini qeydə alıb. İlham Əliyev də öz namizədliyini irəli sürüb. Əliyevlərdən başqa, müxalifətdə olan Müsavat Partiyasının lideri İsa Qəmbər, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının lideri Etibar Məmmədov, Milli Birlik Partiyasının sədri Lalə Şövkət, Ədalət Partiyasından İlyas İsmayılov, Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri Sabir Rüstəmxanlı, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasınından Qüdrət Həsənquliyev və Müasir Müsavat Partiyasından Hafiz Hacıyev iştirak ediblər.^[1]

Oktyabrın 2-də Heydər Əliyev səhhətinə görə İlham Əliyevin xeyrinə namizədliyini geri götürüb. İlham Əliyev seçkilərdə qalib gəldi. Bu barədə oktyabrın 28-də Azərbaycan Konstitusiya Məhkəməsi rəsmi elan etdi.^[2]

2003-cü il oktyabrın 31-də Respublika sarayında İlham Əliyevin andiçmə mərasimi keçirilmişdir.^[3][4] Tədbirdə Milli Məclisin deputatları, siyasi partiyaların, ictimai təşkilatların nümayəndələri, hərbi qulluqçular, din xadimləri, eləcə də xarici ölkələrin nümayəndələri — Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze, Rusiya Federasiya şurasının sədri Sergey Mironov, Türkiyə baş nazirinin müavini Əbdülətif Şənər, İranın vitse-prezidenti Məhəmmədəli Abtahi və Ukraynanın baş naziri Viktor Yanukoviç iştirak ediblər.

2008-ci ildə Azərbaycanda prezident seçkiləri oktyabrın 16-da keçirildi. Səsvermə 6 partiyadan 7 namizəd (1 müstəqil namizəd) arasında keçirilmişdir: hakim Yeni Azərbaycan Partiyasından İlham Əliyev, Ümid Partiyasından İqbal Ağazadə, Böyük Quruluş Partiyasından Fazil Qəzənfəroğlu, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi partiyasından Qüdrət Həsənquliyev, Müasir Müsavat Partiyasından Hafiz Hacıyev, Liberal Demokrat Partiyasından Fuad Əliyev və müstəqil namizəd Qulamseyn Əlibəyli.

Səsvermə zamanı İlham Əliyev 82,6-85,7% səs toplayıb.^[5] Azərbaycanda keçirilən Prezident seçkilərində İlham Əliyev 88,73 % səslə qalib gəldi.^[6]

2008-ci il oktyabrın 24-də Heydər Əliyev adına sarayda, oktyabrın 15-də ümumxalq səsvermə nəticəsində ikinci müddətə Prezident seçilən İlham Əliyevin andiçmə mərasimi keçirildi.^[7][8] Mərasimdə dövlət başçısı ötən 5 ildə görülən işlərdən, eləcə də növbəti 5 il üçün nəzərdə tutulan planlardan danışdı.^[9][10] Tədbirdə Azərbaycanın digər partiyalarının nümayəndələri, Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvili, Rusiya Federasiyası Prezident Administrasiyasının rəhbəri Sergey Narışkin, Türkiyə Baş nazirinin müavini Cəmil Çiçək və digər xarici nümayəndələr iştirak ediblər.

2013-cü il oktyabrın 9-da Azərbaycanda 7-ci Prezident seçkiləri keçirildi.^[11] 21 namizəd var idi, lakin onlardan yalnız 10-u rəsmi qeydiyyatdan keçmişdir: Yeni Azərbaycan Partiyasından İlham Əliyev, Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasından Cəmil Həsənli, Müasir Müsavat Partiyasından Hafiz Hacıyev, Ümid Partiyasından İqbal Ağazadə, Ədalət Partiyasından İlyas İsmayılov, Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasından Fərəc Quliyev, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasından Qüdrət Həsənquliyev, Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasından Araz Əlizadə, Azərbaycan Demokrat Partiyasından Sərdar Məmmədov və müstəqil namizəd Zahid Oruc.^[12]

Mərkəzi Seçki Komissiyası ilk dəfə olaraq televiziya və radioda pulsuz təbliğat aparmaq imkanının yaradılması barədə qərar qəbul edib. Namizədlər həftədə 6 saat (hər biri 3 saat televiziya və radioda), həftənin cüt günlərində isə bir saat “dəyirmi masa”da müzakirələr aparıblar. Ölkənin hazırkı prezidenti İlham Əliyev bütün səslərin 84,54%-ni toplayaraq seçkilərdə qalib gəldi.^[13][14]

19 oktyabr 2013-cü il tarixində Azərbaycan Milli Məclisində İlham Əliyevin^[15][16] andiçmə mərasimi keçirilmişdir.^[17] O, oktyabrın 9-da keçirilən səsvermənin nəticələrinə əsasən Azərbaycan Prezidenti seçildi.

2018-ci il aprelin 11-də həmin ilin oktyabrında keçirilməli olan, lakin Prezidentin 5 fevral 2018-ci il tarixli sərəncamı ilə təxirə salınan növbədənkənar prezident seçkiləri keçirildi. ^[18][19] İlham Əliyev növbədənkənar prezident seçkilərində 86,22 % səslə qalib gəldi.^[20]

Aprelin 18-də Azərbaycan dövlətinin rəsmilərinin, hökumət üzvlərinin, parlament üzvlərinin və Prezidentin ailə üzvlərinin iştirakı ilə Azərbaycan Parlamentinin binasında yenidən seçilmiş prezidentin^[22] andiçmə mərasimi keçirildi. ^[23]

2019-cu ildə Fransanın “OpinionWay” tədqiqat institutu Azərbaycan xalqı arasında son prezident seçkilərindən sonrakı bir il ərzində ölkədə baş verən proseslərə toxunan sorğu keçirib.^[24] Sorğunun nəticələrinə görə, iştirakçıların 85%-dən çoxu İlham Əliyevin fəaliyyəti haqqında müsbət fikir bildirib.^[25]

2024-cü il fevralın 7-də Azərbaycanda növbədənkənar Prezident seçkiləri keçirildi. ^[26]

Seçki Məcəlləsi və Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əsasən son seçkidən 7 il sonra, yəni 2025-ci ildə növbəti prezident seçkilərinin keçirilməsi gözlənilirdi,^[27] lakin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı 7 dekabr 2023-cü il tarixli sərəncamla Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri günü 7 fevral 2024-cü il olaraq təyin olunub.^[28] Bu seçkilər sayca 3-cü növbədənkənar prezident seçkiləri olmuşdur.^[29] Həmçinin, Qarabağın işğaldan azad olunmasına görə ilk dəfə prezident seçkiləri bütün ölkə ərazisində keçirilmişdir.^[30] Belə ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yaradılmış seçki məntəqələrində 20 min seçici səsvermədə iştirak edə bilmişdir.^[31] 19 dekabr 2023-cü ildə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclasında alınan qərarla işğaldan azad edilmiş ərazilərdə 26 seçki məntəqəsi yaradılmışdır.^[32]

8 dekabr 2023-cü ildə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclası keçirilmişdir. İclasda növbədənkənar prezident seçkilərinin 7 fevral 2024-cü ildə keçirilməsi qərara alınmışdır. Prezidentliyə namizədlər - İlham Əliyev (Yeni Azərbaycan Partiyası), Zahid Oruc (bitərəf), Fazil Mustafa (Böyük Qurtuluş Partiyası), Qüdrət Həsənquliyev (Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası), Razi Nurullayev (Milli Cəbhə Partiyası), Elşad Musayev (Böyük Azərbaycan Partiyası), Fuad Əliyev (bitərəf).

92,12% səs toplayaraq İlham Əliyev 5-ci dəfə, 7 il müddətinə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. Fevralın 14-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Milli Məclisdə andiçmə mərasimi keçirildi. ^[33][34]

Prezident İlham Əliyevin andiçmə mərasimi

•  
  Azərbaycan bayrağı
•  
  Azərbaycan Respublikası Prezidentinin bayrağı
•  
  İlham Əliyev Konstitusiyaya and içən zaman
•  
  İlham Əliyev Azərbaycan bayrağını öpən zaman

Prezident vəzifəsinin icrasına başlayan İlham Əliyev ölkənin hərtərəfli inkişafını öz üzərinə götürməyə başladı. İmzalanan ilk sənədlərdən biri “Azərbaycan Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi tədbirləri haqqında”, habelə “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafının (2004-2008-ci illər) təsdiq edilməsi haqqında” sərəncam olmuşdur. İkinci sənəd çərçivəsində proqramın birinci ilində 27 iri və orta müəssisə açılıb, 135 mindən çox iş yeri yaradılıb.^[7]. 2004-cü ildə neft sektorundan əldə edilən gəlirlərin qeyri-neft sektorunun inkişafına istiqamətlənməsini nəzərdə tutan “Neft və qaz gəlirlərinin idarə olunması üzrə uzunmüddətli strategiya (2005-2025-ci illər)” qanununu təsdiq edib.^[35][36]

2005-ci il oktyabrın 26-da iqtisadi cəhətdən güclü cəmiyyət qurmaq üçün bütün imkanlardan, yəni əmək resurslarından səmərəli istifadəni nəzərdə tutan “Azərbaycan Respublikasının Məşğulluq Strategiyası (2006-2015-ci illər)”ın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır.^[37][38]

Prezident İlham Əliyev 2006-cı il yanvarın 19-da məhkəmə-hüquq sisteminin müasirləşdirilməsi haqqında fərman imzalayıb. Bu fərman çərçivəsində regionlarda yeni məhkəmələr, o cümlədən 6 rayonda yeni apellyasiya məhkəmələri yaradılıb. Regional apellyasiya məhkəmələri 4 kollegiyadan ibarətdir: mülki, cinayət, hərbi və inzibati-iqtisadi.

2007-ci ildə İlham Əliyev məhkum olunmuş bir sıra şəxslərin əfv edilməsi haqqında fərman imzalayıb, nəticədə 200-dən çox məhbus azadlığa çıxıb və ya cəzaları yüngülləşdirilib.^[39][40]

İlham Əliyev "BMT-nin Minilliyin İnkişaf" məqsədlərinə istinad edərək 2008-ci il sentyabrın 15-də “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[41]

2009-cu ildə “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramı”nı təsdiqləmişdir. Bu proqram sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsində və müvafiq olaraq yeni iş yerlərinin açılmasında mühüm rol oynamışdır. Bu proqram əhalinin rifahının yaxşılaşdırılması və yoxsulluğun səviyyəsinin azaldılması məqsədi daşıyırdı. 2011-ci ildə Azərbaycanda 5,1 min yeni müəssisə, 72,4 min daimi iş yeri açılıb. Proqram çərçivəsində infrastruktur inkişaf etdirilib: regionlarda 18 yeni körpü və tunel tikilib, ümumilikdə 600 km-dən çox yol təmir edilərək tikilib. Proqrama ölkə regionlarının elektrik enerjisi, qaz və istilik təchizatı da daxil edilib. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq Qobustan rayonunda eksperimental hibrid sınaq poliqonu tikilərək istifadəyə verilib. Prezident 2011-ci il aprelin 8-də “Əhalinin içməli su və kanalizasiya xidmətlərinə görə borclarının silinməsi haqqında” fərman imzalayıb və nəticədə əhalinin 294,2 milyon manat borcları silinib.^[42]

Prezidentin 2010-cu il 11 avqust tarixli sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair 2010-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir.^[43]

2011-ci il noyabrın 15-də “Azərbaycan Respublikasının Məşğulluq Strategiyası (2006-2015-ci illər)” proqramı çərçivəsində ikinci mərhələdə olan “Azərbaycan Respublikasının Məşğulluq Strategiyasının həyata keçirilməsinə dair Dövlət Proqramı (2011-2015-ci illər)”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır.^[44]

2012-ci il fevralın 28-də Bakıda “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının üçüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfrans keçirilmişdir. İlham Əliyev konfransda iştirak edib. Müzakirələr zamanı əldə olunmuş məqsədlər və proqramın hazırlanması və həyata keçirilməsinə gələcək yardım planları qeyd edilib.^[45]

“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin yaradılması və vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 13 iyul tarixli 685 nömrəli fərmanı ilə “ASAN” mərkəzləri yaradılmışdır.^[46] İlham Əliyev 2012-ci il sentyabrın 5-də “Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında” daha bir fərman imzalayıb. Bu, “ASAN xidmət” mərkəzlərində göstərilən xidmət növlərinin və elektron xidmətlərin genişləndirilməsini nəzərdə tutur.^[47].

2012-ci il dekabrın 29-da “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının təsdiq edilməsi haqqında fərman imzalayıb.^[48]

2013-cü il yanvarın 17-də İlham Əliyev 2015-ci ildə birinci Avropa Oyunlarının Bakı şəhərində keçirilməsi üzrə Təşkilat Komitəsinin yaradılması haqqında fərman imzalayıb.^[49]

2013-cü ildə Azərbaycan dilinin öyrənilməsi və təbliğinin əhatə dairəsini genişləndirmək məqsədilə “Azərbaycan - 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının icrası çərçivəsində İlham Əliyev “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və dilşünaslığın inkişafına dair Dövlət Proqramı”nı təsdiq edib. Proqrama 5 prioritet məsələ daxildir: normativ-hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, dilin tədrisinin genişləndirilməsi, dilin istifadəsinin genişləndirilməsi, dilin mediada təbliği və dilin öyrənilməsi və təbliği sahəsində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə.^[50]

2013-cü il fevralın 14-də “2015-ci ildə Bakı şəhərində Şahmat üzrə Dünya Kubokunun və 2016-cı ildə Ümumdünya Şahmat Olimpiadasının keçirilməsi üzrə Təşkilat Komitəsinin yaradılması haqqında” sərəncam imzalayıb. Fərmanda komitənin tərkibinə də aydınlıq gətirilib.^[51]

İlham Əliyev 2014-cü il fevralın 13-də şəffaflığı, operativliyi və prosesin sürətləndirilməsini təmin etmək məqsədilə “Elektron məhkəmə”nin yaradılması haqqında fərman imzalayıb və Nazirlər Kabinetinə müvafiq tapşırıqlar verib.^[52]

2014-cü il fevralın 14-də Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafını və dünya mədəniyyətinə uğurla inteqrasiyasını təmin etmək məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Konsepsiyası”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[53]

19 yanvar 2015-ci il tarixdə “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nın həyata keçirilməsi ilə bağlı tədbirlər planı”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.

13 may 2015-ci il tarixində Velosiped Parkının açılışında iştirak etmişdir.^[54]

2015-ci il sentyabrın 18-də IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Təşkilat Komitəsinin formalaşdırılması haqqında sərəncam imzalayıb.

2016-cı il mayın 4-də “ASAN xidmət” çərçivəsində kommunal və digər müştəri xidmətlərinin həyata keçirilməsini təmin edən “ASAN Kommunal” mərkəzlərinin yaradılması haqqında fərman imzalayıb.^[55]

2016-cı ilin sentyabrında ölkədə turizmin formalaşdırılması və daha da inkişaf etdirilməsini təmin etmək məqsədilə “ Azərbaycan Respublikasında turizmin inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” sərəncam imzalayıb, bunun əsasında Turizm şurası yaradılıb.^{[56] [57]}

17 oktyabr 2016-cı il tarixində Heydər Əliyev Mərkəzində Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasının 25-ci ildönümünə həsr olunmuş rəsmi qəbul keçirilmişdir. İlham Əliyev qəbulda iştirak edib və nitq söyləyib:

"İyirmi beş il uzun tarixdir. Biz artıq bütün dünyaya sübut etmişik ki, müstəqil və uğurla yaşaya bilərik. Bizim abadlaşan şəhərlərimiz, inkişaf edən regionlarımız və dünyanın ən gözəl şəhərlərindən olan - Bakı buna sübutdur. Biz bundan sonra da bu yolla gedəcəyik, müstəqil siyasət aparacağıq. Biz xalqın iradəsinə arxalanaraq irəli gedəcəyik. Müstəqilliyimiz dönməz və əbədidir. Bütün Azərbaycan xalqına müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsində yeni-yeni uğurlar arzulayıram”.^[58]

2017-ci il noyabrın 17-də “Bakı prosesi”nin 10 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[59]

2018-ci il yanvarın 10-da Azərbaycan Respublikasında 2018-ci ilin “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti İli” elan edilməsi^[60], yanvarın 18-də isə “1918-ci il azərbaycanlıların soyqırımının 100 illiyi”nin xatirəsinə həsr olunmuş tədbirlərin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[61]

29 yanvar 2018-ci il tarixdə regionların 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransda iştirak və çıxış edib.^[62]

8 fevral 2018-ci il tarixində Heydər Əliyev Mərkəzində Yeni Azərbaycan Partiyasının VI Qurultayı öz işinə başlamışdır. Partiya sədri İlham Əliyev qurultayda çıxış etmişdir. 2018-ci il fevralın 9-da “Azərbaycan Respublikasında 2018-2025-ci illər üçün müxtəlif Dövlət Proqram”larının təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[63][64]

Prezident avqustun 1-də Bakının Qaradağ rayonunun Lökbatan qəsəbəsində Qarabağ müharibəsi, Böyük Vətən müharibələri, Çernobıl veteranlarıın əlillərinə və şəhid ailələrinə mənzillərin və avtomobillərin verilməsi mərasimində iştirak edib. Ümumilikdə 35 mənzil və 136 minik avtomobili verilib.^[65]

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 noyabr 2018-ci il tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin tabeliyində İnnovasiyalar Agentliyi yaradılıb.^[66][67]

12 noyabr 2018-ci il tarixində Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində Elektron Hökumətin İnkişafı Mərkəzinin inzibati binasının açılışı olmuşdur.^[68][69][70]

2019-cu il aprelin 3-də “Məhkəmə sistemində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında” qanun imzalanıb, bundan sonra Azərbaycanın Cinayət məcəlləsinə və “Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya məcəlləsi haqqında” qanuna da müvafiq dəyişikliklər edilib.^[71]

2021-ci il martın 19-dan COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar Azərbaycan Prezidentinin fərmanı ilə Koronavirusla Mübarizəyə Dəstək Fondu fəaliyyətə başlayıb və COVID-19 pandemiyası ilə mübarizə üçün Prezidentin Ehtiyat Fondundan əlavə 20 milyon manat vəsait ayrılıb. Bundan başqa, ölkənin dövlət büdcəsindən bir milyard manat vəsait ayrılıb.^[72] və İlham Əliyev bir illik maaşını koronavirus infeksiyasının yayılması ilə mübarizəyə ianə edib.^[73]

2022-ci ilin yanvarında minimum əmək haqqı 300 manat,^[74]orta aylıq əmək haqqı isə əvvəlki ilə nisbətən 11% artaraq 765,9 manat təşkil edib.^[75]

2022-ci il aprelin 1-nə orta aylıq əmək təqaüdün məbləği 363 manat, yaşa görə təqaüdün orta aylıq məbləği isə 394 manat olub.^[76] 2023-cü il yanvarın 1-dən minimum əmək haqqı 345 manat,^[77] minimum pensiya isə 240 manatdan 280 manata yüksəlib.^[78]

2004-cü il fevralın 3-də Bakıda Gülüstan sarayında Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə prezidentlərinin iştirakı ilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan layihəsinin maliyyələşdirilməsinə dair sənədlərin imzalanması mərasimi olmuşdur.^[79] Həmin il oktyabrın 16-da İlham Əliyev Azərbaycan-Gürcüstan sərhədində Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas neft kəmərinin Azərbaycan və Gürcüstan hissələrinin birləşdirilməsi mərasimində iştirak edib.

2006-cı il iyulun 12-də İstanbulda Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə prezidentlərinin görüşü keçirildi və görüşün əsas mövzusu Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və digər sahələrdə o cümlədən Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə arasında əməkdaşlıq oldu. 2006-cı il iyulun 13-də Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinin açılış mərasimi olmuşdur.

İlham Əliyevin “Neft-kimya sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 2 aprel 2010-cu il tarixli sərəncamı ilə “Azərikimya” dövlət şirkəti SOCAR-ın tabeliyinə verildi.

2014-cü il sentyabrın 20-də Bakıda “Əsrin müqaviləsi”nin 20-ci ildönümünə və Cənub Qaz Dəhlizinin təməlinin qoyulmasına həsr olunmuş mərasim keçirildi. Mərasimdə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə yanaşı, Bolqarıstan Prezidenti Rosen Plevneliyev, Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili, Yunanıstanın Baş naziri Antonis Samaras, Monteneqronun Baş naziri Milo Cukanoviç və digər xarici nümayəndələr də iştirak ediblər.^[80]

2017-ci il sentyabrın 17-də İlham Əliyevin iştirakı ilə “Əsrin yeni müqaviləsi” imzalanıb, ona əsasən, Azərbaycan və beynəlxalq neft şirkətləri konsorsiumu Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda üç neft yatağının – “Azəri”, “Çıraq” və “Günəşli”nin birgə işlənməsi üzrə “Əsrin müqaviləsi”nin müddətini 2052-ci ilədək uzadılması barədə razılığa gəliblər. Əvvəlki müqavilə 2024-cü ilə qədər qüvvədə idi. Yeni sazişdə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) öz payını 11%-dən 25%-ə yüksəldib. İmzalanma mərasimində İlham Əliyev BP-nin baş direktoru Robert Dadlini “Dostluq” ordeni ilə təltif edib.^[81][82][83]

29 may 2018-ci ildə Bakıda Cənub Qaz Dəhlizinin birinci mərhələsi işə salındı,^[84] bir neçə gün sonra Türkiyə və Ukrayna prezidentləri ilə birlikdə Əskişəhərdə Trans-Anadolu qaz boru kəmərinin açılışında iştirak etmişdir.^[85][86][87]

2008-ci il noyabrın 2-də Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya prezidentləri bəyannamə imzalayıblar. Ona əsasən, tərəflər Qafqazda vəziyyətin yaxşılaşdırılması, o cümlədən Rusiya, ABŞ və Fransanın vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında birbaşa dialoq yolu ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə birgə işləmək barədə razılığa gəliblər. 2011-ci il iyunun 24-də Ermənistan və Azərbaycan Rusiyanın Kazan şəhərində danışıqlar aparıb və danışıqlarda Qarabağ münaqişəsinə son qoymaq imkanları müzakirə olunub.

2016-cı ildə Dağlıq Qarabağda Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələri arasında toqquşmalar baş verib. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Qarabağda bir sıra strateji yüksəkliklərin və yaşayış məntəqələrinin, o cümlədən Füzuli rayonu istiqamətində Lələtəpə yüksəkliyinin ələ keçirildiyini açıqlayıb.^[88]

2019-cu il martın 29-da ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin vasitəçiliyi ilə Vyanada Azərbaycan Prezidenti ilə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında ilk rəsmi görüş keçirilib.

12-16 iyul 2020-ci il tarixlərində Ermənistanın Tavuş rayonu ilə Azərbaycanın Tovuz rayonu ərazisində Ermənistan-Azərbaycan sərhədində toqquşma baş verib.

2020-ci il sentyabrın 27-də Dağlıq Qarabağda son illərin ən böyük döyüşlərinə çevrilən döyüşlər yenidən başladı. Döyüşlər zamanı Cəbrayıl,^[89] Füzuli,^[90] Zəngilan,^[91] Qubadlı,^[92] Xocavənd və Xocalı rayonlarının bəzi əraziləri, Hadrut kəndi, Suqovuşan kəndi,^[93] Murovdağ zirvəsi^[94] və Şuşa şəhəri^[95] azərbaycanlıların nəzarətinə keçdi. Azərbaycan bütün Azərbaycan-İran sərhədinə nəzarəti tam bərpa etdi.

Toqquşmalar noyabrın 10-dək davam edirdi. Sonra Rusiya, Ermənistan və Azərbaycan dövlət başçıları Dağlıq Qarabağda atəşkəs haqqında birgə bəyanat qəbul etdi. Ona əsasən 44 gün ərzində Azərbaycan ordusunun nəzarətinə götürdüyü ərazilər Azərbaycanın tərəfində qalır, bundan əlavə, Kəlbəcər rayonu noyabrın 25-dək, Ağdan noyabrın 20-ə dək və Laçın rayonu dekadrın 1-ə qədər Azərbaycanın tərkibinə verilməlidir.^[96][97]

Noyabrın 16-da İlham Əliyev Azərbaycan ordusu tərəfindən nəzarətə götürülmüş Füzuli və Cəbrayıl şəhərlərində,^[98] noyabrın 23-də işğaldan azad edilmiş Ağdamda,^[99] dekabrın 23-də isə Qubadlı və Zəngilanda olmuşdur.

2020-ci il İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Qarabağın işğaldan azad edilmiş hissəsinə və Şərqi Zəngəzura azərbaycanlıların geri qaytarılması üçün işlər başladılmışdır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 14 fevral 2024-cü ildə keçirilən andiçmə mərasimində 2026-cı ilə qədər Böyük Qayıdış proqramının I mərhələsinin tamamlanacağını və bu mərhələdə 140 min məcburi köçkünün Qarabağ və Şərqi Zəngəzura qayıdacağını qeyd etmişdir.^[100]

2020-ci il dekabrın 10-da Bakıda Azadlıq meydanında Qələbə Paradı və ya Zəfər Paradı — İkinci Qarabağ Müharibəsində (Vətən Müharibəsində) Azərbaycanın qələbəsi şərəfinə tarixi hərbi parad keçirildi.^[101] Paradda 3000 Azərbaycan əsgəri və zabiti^[102] ilə yanaşı türk əsgər və zabitləri də iştirak etmişdir.^[103]

Qələbə Paradını Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ali baş komandanı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və fəxri qonaq qismində dəvət olunmuş^[104] Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan qəbul etmişdir.

Müharibə zamanı qənimət kimi ələ keçirilmiş Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə məxsus hərbi texnikanın bir qismi nümayiş olunmuşdur.^[105]

2021-ci il yanvarın 15-də İlham Əliyev, xanımı Mehriban Əliyeva və qızı Leyla Əliyeva ilə birlikdə Şuşa şəhərinə səfər etdi,^[106][107] burada nitq söylədi,^[108] bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun, şairə Xurşidbanu Natəvanın və müğənni Bülbülün abidələri ucaldıldı.^[109]

2006-cı il aprelin 28-də Vaşinqtonda Ağ evdə İlham Əliyevlə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Corc Buş arasında görüş olub. Görüşdə tərəflər Bakı-Tbilisi-Ceyhan layihəsinin həyata keçirilməsi, eləcə də regionda və beynəlxalq aləmdə vəziyyəti müzakirə ediblər.^[110]

29 may 2013-cü il tarixində Bakıda “Gələcəyə baxış” Azərbaycan-Amerika forumu keçirilmişdir. Forumun açılışında İlham Əliyev iştirak etmişdir.^[111][112]

2016-cı ilin aprelində İlham Əliyev Vaşinqtonda keçirilən 5-ci Nüvə Təhlükəsizliyi Sammitində iştirak edib. İlham Əliyev ABŞ-ın vitse-prezidenti Co Baydenlə və Con Kerri ilə görüşüb. Görüşdə ikitərəfli münasibətlərin bütün sahələrdə, o cümlədən iqtisadi sahədə daha da genişləndirilməsi perspektivləri müzakirə edilib. Tərəflər terrorizmlə mübarizənin əhəmiyyətini müzakirə edib, Con Kerri Azərbaycanın Əfqanıstandakı sülhməramlı missiyasında iştirakını xüsusi qeyd edib.^[113][114]

2017-ci il sentyabrın 21-də Nyu-Yorkda BMT-nin 72-ci Assambleyası çərçivəsində İlham Əliyev ABŞ Prezidenti Donald Tramp ilə görüşüb.^[115]

2018-ci il aprelin 5-də Əliyevin iştirakı ilə “Dayanıqlı inkişaf naminə beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin təşviq edilməsi” mövzusunda Qoşulmama Hərəkatının Nazirlər konfransının açılış mərasimi keçirilib və bu konfransda Hərəkatın 2019-cu ildə Bakıda keçiriləcək XVIII Zirvə görüşünün təşkili təsdiq edilib.^[116][117]

2018-ci il avqustun 10-da Prezident İlham Əliyev ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasının kəşfiyyat üzrə daimi seçki komitəsinin sədri Devin Nunesin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib.^[118]

2006-cı ilin martında İlham Əliyev UNİCEF ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Uşaq evlərindən uşaqların ailələrə verilməsi və alternativ qayğıya dair dövlət proqramını (2006-2015-ci illər) təsdiq edib.^[119]

2012-ci il mayın 4-də BMT-nin Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahında İlham Əliyevin iştirakı ilə Təhlükəsizlik Şurasının terrorizmə qarşı mübarizəyə həsr olunmuş iclası keçirilmişdir.^[120]

28 aprel 2015-ci il tarixində Bakıda İlham Əliyevin iştirakı ilə Açıq Cəmiyyətlərin Qlobal Forumu öz işinə başlamışdır.^[121]

2015-ci il noyabrın 17-də İlham Əliyev və xanımı, UNESKOnun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva Parisdə UNESKO Baş konfransının 38-ci sessiyasının Liderlər forumunda iştirak ediblər və burada dövlət başçısı çıxış edib.^[122]

2017-ci il fevralın 18-də İlham Əliyev Müxhenə səfəri çərçivəsində BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş ilə görüşüb.^[123] Mayın 4-6-da Bakıda İlham Əliyevin iştirak etdiyi IV Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirilib.^[53] Həmin il sentyabrın 18-də Nyu-Yorkda keçirilmiş BMT Baş Assambleyasında İlham Əliyev iştirak etmiş və sentyabrın 20-də orada nitq söyləmişdir.^[124][125]

2020-ci ilin mart ayında dövlət başçısının tapşırığına əsasən, Azərbaycan Respublikası hökuməti Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Strateji Hazırlıq və cavab planı çərçivəsində koronavirusla bağlı ÜST-a 5 milyon ABŞ dolları məbləğində yardım göstərib.^[126]

2003-cü il dekabrın 10-da İlham Əliyev Cenevrədə İnformasiya Cəmiyyəti üzrə Ümumdünya sammitində iştirak etmişdir. Sammit çərçivəsində İlham Əliyev Makedoniya prezidenti Boris Traykovski,^[127] Qırğızıstan prezidenti Əsgər Akayev,^[128] Ermənistan prezidenti Robert Köçəryan,^[129] BMT bölməsinin baş direktoru^[130] və digər xarici nümayəndələrlə görüşüb.

İlham Əliyev Fransaya 2004-cü ilin yanvarında ilk rəsmi səfər etmişdir. Həmin ilin iyununda NATO-nun İstanbul sammiti zamanı və sentyabrda Fransaya işgüzar səfəri zamanı İlham Əliyev Jak Şirakla görüşlər keçirib. 2004-cü ilin fevralında Azərbaycan və Rusiya prezidentləri İlham Əliyev və Vladimir Putin Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini ətraflı şəkildə əks etdirən Moskva bəyannaməsini imzaladılar.^[131]

2005-ci il fevralın 24-26-da İlham Əliyev İtaliyada rəsmi səfərdə oldu. İtaliya dövlətinin rəhbərliyi ilə görüşdən sonra İtaliya Xarici Ticarət İnstitutunun təşkilatçılığı ilə keçirilən “Azərbaycanın təqdimatı” adlı biznes forumda iştirak etmişdir. Səfər zamanı İtaliya ilə Azərbaycan arasında gömrük, informasiya, telekommunikasiya, idman, mədəniyyət, bələdiyyə, ədliyyə sahələrində əməkdaşlıqla bağlı yeni sazişlər imzalanıb.^[132]

2007-ci il yanvarın 29-da Parisdə İlham Əliyevə "Fəxri Legion" ordeninin Böyük Xaç ordeninin təqdim edilməsi mərasimi keçirilib. Azərbaycan prezidenti də öz növbəsində "Heydər Əliyev" ordenini Fransa prezidenti Jak Şiraka təqdim edib.

2007-ci il martın 9-da Heydər Əliyev sarayında İlham Əliyevin və Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor Təşkilatları liderlərinin I Forumu keçirilmişdir.^[133]

2012-ci ilin yanvarında Soçidə İlham Əliyevlə Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyev arasında görüş keçirilib və Azərbaycan və Rusiya arasında təbii qazın alqı-satqısına dair müqaviləyə əlavə saziş imzalanıb.^[134]

İlham Əliyev 2012-ci il fevralın 4-də Münhen Təhlükəsizlik Konfransında “Enerji, resurslar və ətraf mühit: təhlükəsizliyin yeni parametrləri” mövzusunun müzakirəsində iştirak etmişdir.^[135]

2014-cü il mayın 11-də Fransa Prezidenti Fransua Ollandın Azərbaycana rəsmi səfəri zamanı İlham Əliyevlə birlikdə Bakıda Fransız liseyinin tikintisi ilə tanış olublar.^[136]

2015-ci ilin iyununda İlham Əliyevin dəvəti ilə Vladimir Putin və Rəcəb Tayyib Ərdoğan Bakıda keçirilən Avropa Oyunlarının açılış mərasimində iştirak ediblər.^[137]

2016-cı ilin yanvarında İlham Əliyevin iştirak etdiyi İsveçrənin Davos şəhərində Dünya İqtisadi Forumu keçirilib. Forum çərçivəsində prezident bir sıra görüşlər keçirib, həmçinin “Yeni enerji balansı” mövzusunda sessiyada iştirak edib.^[138]

2018-ci ilin yanvarında İlham Əliyev Dünya İqtisadi Forumunda iştirak etmək üçün^[139] Neft İxrac Edən Ölkələr Təşkilatının (OPEC) baş katibi Məhəmməd Barkindo, Gürcüstanın baş naziri Giorgi Kvirikaşvili, Microsoft şirkətinin vitse-prezidenti Mişel Van Der Bels və digər yüksək səviyyəli rəsmi şəxslərlə görüşmüşdür.^[140][141] Prezident “Strateji perspektivlər: Avrasiya” mövzusunda keçirilən müzakirələrdə iştirak edib, burada dövlət başçısı həyata keçirilən islahatlar, həyata keçirilən layihələr və gələcək planlardan danışıb.^[142]

İlham Əliyev 29 yanvar 2018-ci il tarixində “Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi ilə Macarıstanın İnsan Resursları Nazirliyi arasında 2018-2020-ci illər üçün İş Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.^[143]

Mayın 21-də İlham Əliyev, Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiç və Serbiya nümayəndə heyəti ilə Bakıda görüş keçirilmişdir. İki ölkə prezidentləri Azərbaycan-Serbiya sənədləri imzalamışdır.^[144]

İyulun 17-də İtaliya Prezidenti Sercio Mattarella Bakıya rəsmi səfərə gəlib və İlham Əliyev onunla görüşüb.^[145] Rəsmi səfər çərçivəsində mükafatlandırma mərasimi olmuşdur. Azərbaycan Prezidentinin sərəncamı ilə Azərbaycan ilə İtaliya arasında dostluq və əməkdaşlığın inkişafında xüsusi xidmətlərinə, ölkələrimiz arasında humanitar sahədə əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsində xidmətlərinə görə Sercio Mattarella Azərbaycanın ali dövlət mükafatı olan “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif edilib.^[146] Prezidentlər Bakıda keçirilən İtaliya biznes forumunda da iştirak ediblər.^[147]

İyulun 20-də İlham Əliyevin Parisə rəsmi səfəri çərçivəsində o, Yelisey sarayında Fransa Prezidenti Emmanuel Makronla,^[148] həmçinin Fransa Milli Assambleyasının sədri Fransua de Ruji ilə görüşmüşdür.

25 avqust 2018-ci il tarixində Cənubi Qafqaza rəsmi səfəri çərçivəsində Bakıda Azərbaycan Prezidenti ilə Almaniya Federativ Respublikasının Federal Kansleri Angela Merkel arasında görüş olmuşdur.^[149][150]

2018-ci il sentyabrın 1-də İlham Əliyev və Vladimir Putinin Rusiya Federasiyasına səfəri çərçivəsində rəsmi görüş olub.^[151][152] Səfər zamanı iqtisadi əməkdaşlığa dair birgə bəyanat və hökumətlərarası və kommersiya sənədləri paketi imzalanıb.^[153]

19 oktyabr 2018-ci il tarixində Türkiyənin İzmir şəhərində İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Star Neft Emalı Zavodunun açılış mərasimi keçirilib. Azərbaycan zavodun tikintisinə 6,3 milyard dollar sərmayə qoyub.^[154]

2020-ci ilin may ayında Azərbaycan Bosniya və Herseqovinanın təhlükəsizlik naziri Fahrudin Radoncicin sorğusunu cavablandırıb və COVID-19 pandemiyası ilə mübarizədə ianə üçün açılmış Bosniya və Herseqovina Təhlükəsizlik Nazirliyinin subhesabına 538 910 avro köçürüb.^[155][156] Həmçinin Azərbaycan koronavirusla mübarizə üçün Ukraynaya 23 ton humanitar yardım edib.^[157]

2022-ci il fevralın 22-də diplomatik münasibətlərin qurulmasının 30-cu ildönümü şərəfinə Rusiya ilə Azərbaycan arasında müttəfiqlik əməkdaşlığına dair Moskva Bəyannaməsi imzalanıb.^[158][159]

12 mart 2022-ci ildə Azərbaycan, fövqəladə vəziyyətlə əlaqədar Ukraynaya altı milyon avro məbləğində humanitar yardım göndərib.^[160]

Xəzəryanı ölkələrin dövlət başçılarının V Zirvə görüşü^[161] 12 avqust 2018-ci ildə Qazaxıstanın Aktau şəhərində baş tutdu.^[162] Sammit zamanı Azərbaycan, Qazaxıstan, Rusiya, İran və Türkmənistan prezidentləri Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqqında konvensiya imzalayıblar.^[163] Konvensiyanın mühüm bəndlərindən biri Xəzər dənizində qeyri-regional güclərin silahlı qüvvələrinin mövcudluğunun qarşısının alınması idi. Qalanları - gəmiçilik, balıqçılıq, elmi tədqiqatlar və magistral boru kəmərlərinin çəkilməsi - konsensus əsasında Xəzər dənizindən kollektiv istifadənin aydın qaydalarına riayət olunmaqla həyata keçiriləcək.^[164] Xəzər sammiti çərçivəsində Əliyevlə Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev ^[165] və İran prezidenti Həsən Ruhani ilə görüşüb.^[166]

12-14 yanvar 2004-cü ildə Bakıda NATO-nun "Cooperative Best Effort" adlı planlaşdırma konfransı keçirilmişdir. İyulun 14-dən 19-dək Bakıda NATO həftəsi keçirilmışdir. 2004-cü il noyabrın 5-də NATO-nun baş katibi cənab Yaap de Hoop Sxeffer Azərbaycana səfər edib və ölkə prezidenti İlham Əliyevlə ilə görüşüb.^[167] 2006-cı il noyabrın 8-də NATO-Azərbaycan münasibətləri və regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə etmək üçün NATO-nun Baş Qərargahına səfər etmişdir.^[168]

2009-cu il aprelin 29-da İlham Əliyev Şimali Atlantik Şurasının iclasından əvvəl NATO-nun mənzil-qərargahına növbəti səfər edib və NATO-nun baş katibi ilə ikitərəfli görüş keçirib. Əsas müzakirə mövzuları regiondakı vəziyyət, enerji təhlükəsizliyi və beynəlxalq təşkilatla Azərbaycan arasında əlaqələrin gələcək inkişafı olub.^{[169][170][171]}

2012-ci il fevralın 15-də prezident yenidən NATO-nun mənzil-qərargahına səfər edib və NATO-nun baş katibi Anders Foq Rasmussen ilə görüşüb. Müzakirələr zamanı baş katib Əfqanıstan Milli Təhlükəsizlik Qüvvələrinə göstərdiyi dəstəyə görə Əliyevə təşəkkür edib.^[172] Həmin il sentyabrın 7-də Anders Foq Rasmussen ilk səfərini Bakıya etdi və bu səfər zamanı Azərbaycan Diplomatik Akademiyasında oldu. İlham Əliyevlə danışıqlar aparılıb. Baş katib Azərbaycanın NATO-nun Əfqanıstandakı missiyasında iştirakını qeyd edib və NATO əməliyyatlarına əlavə dəstəyə görə Alyansa təşəkkürünü bildirib.^[173]

2014-cü ildə Azərbaycan “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına üzv olmasının 20 illiyini qeyd etdi və bununla əlaqədar olaraq, yanvar ayında İlham Əliyev Brüsselə səfər edib və mətbuat konfransında çıxış edib.^[174]

2017-ci il noyabrın 23-də İlham Əliyev Brüsselə səfəri çərçivəsində alyansın mənzil-qərargahında olub və NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq ilə görüşüb.^[175][176]

2011-ci il yanvarın 13-də İlham Əliyev və Avropa Komissiyasının sədri Joze Manuel Barrozu Azərbaycan qazının “Şahdəniz 2” yatağından Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropaya nəqlinə dair Birgə bəyannamə imzalayıblar (təməlqoyma mərasimi 2014-cü ildə baş tutub).^[177]

2016-cı il noyabrın 14-də Aİ Şurası Avropa Komissiyasının və Aİ-nin Ali nümayəndəsinin Azərbaycan Respublikası ilə danışıqlar aparmaq mandatını təsdiqləyib. Fevralın 6-da İlham Əliyev Brüsselə səfər edib və fevralın 7-də danışıqlar başlayıb.^[178]

İlham Əliyev 2017-ci il oktyabrın 4-də Avropa İttifaqı Şurasının Siyasi və Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib.^[179] Həmin il dekabrın 4-də o, Bakıda Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarın başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul etmişdir.^[180]

2017-ci il noyabrın 25-də Azərbaycan Prezidenti Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tuskun dəvəti ilə Şərq Tərəfdaşlığı sammitində iştirak edib. 2019-cu ilin iyulunda Aİ Şurasının prezidenti Donald Tusk da Azərbaycana səfəri zamanı İlham Əliyevlə görüşüb.^{[181][182][183]}

2004-cü il oktyabrın 12-13-də Norveçin xarici işlər naziri, Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin sədri Yan Petersonun başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Bakıya səfərə gəlmişdir. Nümayəndə heyətini Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev qəbul edib. Azərbaycan, Norveç və Avropa Şurası arasında əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilib.^[184]

İlham Əliyevin Fransaya işgüzar səfəri çərçivəsində 2014-cü il iyunun 24-də Prezident Strasburqda Avropa Şurası Parlament Assambleyasının sədri Ann Brassör ilə görüşüb. Tərəflər Azərbaycan ilə Avropa Şurası Parlament Assambleyası arasında əməkdaşlığın hazırkı vəziyyətini və perspektivlərini müzakirə ediblər.

2017-ci il mayın 5-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Avropa Şurası (AŞ) Baş katibinin müavini Qabriela Battaini-Draqoni ilə görüşüb. Görüşdə Azərbaycan Respublikası ilə Avropa Şurası arasında əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub.^[185]

İlham Əliyev 29 noyabr 2016-cı il tarixində Cənubi Afrika Respublikasının Beynəlxalq əlaqələr və əməkdaşlıq naziri Nkoana-Maşabanenin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib. Tərəflər ölkələr arasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi məsələlərini müzakirə ediblər.^[186] İlham Əliyevin 2017-ci il aprelin 10-da Azərbaycan Fövqəladə Hallar Nazirliyinə Cibutiyə ərzaq məhsulları - şəkər, çay, yağ, un, un məmulatları, içməli sudan ibarət humanitar yardım göndərilməsi barədə göstəriş verib. 80 ton ərzaq, 20 ton içməli su “Azərbaycan Hava Yolları” təyyarəsi ilə göndərilib.^[187]

21 dekabr 2017-ci ildə Misirin müftisi Şövqi İbrahim Əllam ilə görüşüb. Həmin gün Bakıda keçiriləcək “2017 – İslam Həmrəyliyi İli: Dinlər və mədəniyyətlərarası dialoq” mövzusunda beynəlxalq konfransın əhəmiyyətindən danışılıb.^[188]

1 fevral 2018-ci il tarixində İlham Əliyev 22 Afrika ölkəsinin daxil olduğu Smart Afrika Təşəbbüsünün icraçı direktoru Hamadun Tureni qəbul etmişdir. Müzakirə mövzuları Təşəbbüsün fəaliyyəti, eləcə də Azərbaycan ilə gələcək əməkdaşlıq olub.^[189]

2008-ci il sentyabrın 11-də Özbəkistan Respublikasının Prezidenti İslam Kərimov Azərbaycanda rəsmi səfərdə olub və İlham Əliyevlə görüşmüşdür. Görüş zamanı ətraf mühitin mühafizəsi, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və dəmir yolu nəqliyyatı ilə bağlı əməkdaşlıq sahələrində rəsmi sənədlər imzalanıb. Sentyabrın 12-də prezidentlər Bakıda özbək şairi Əlişir Nəvainin abidəsinin açılış mərasimində iştirak ediblər.^[190]

2009-cu il iyunun 28-29-da İsrail Prezidenti, üç nazir və 50 iş adamından ibarət nümayəndə heyəti ilk dəfə Azərbaycana rəsmi səfər etmişdir. Səfər zamanı Azərbaycan Prezidentinin iştirakı ilə iki saziş imzalanmışdır: birincisi nəzərdə tutulan əməkdaşlıq rabitə sahəsində, digəri isə təhsil, elm və texnologiya sahəsində.^[191]

2014-cü il dekabrın 1-də İlham Əliyev Bakıda işgüzar səfərdə olan Əfqanıstan İslam Respublikasının Prezidenti Məhəmməd Əşrəf Qani ilə görüşüb. Görüşdə Əfqanıstanın icra başçısı Abdullah Abdullah da da iştirak etmişdir.^[192]

6 sentyabr 2017-ci il tarixində İlham Əliyev Koreya Respublikası Milli Assambleyasının sədr müavini Park Ju-sung-un başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul etmişdir. Görüşdə tərəflər Koreya yarımadasındakı gərgin vəziyyətlə bağlı fikir mübadiləsi aparıblar.^[193]

Həmin il noyabrın 30-da o, Hindistanın xarici işlər naziri Mobaşar Caved Əkbərin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib. Görüşdə “Asiyanın Qəlbi – İstanbul Prosesi” çərçivəsində Bakıda keçiriləcək nazirlər konfransı, eləcə də ikitərəfli münasibətlərin perspektivləri müzakirə olunub.^[194][195]

2017-ci il dekabrın 1-də Bakıda Əfqanıstanda vəziyyətin uzunmüddətli sabitləşməsi üçün regional əməkdaşlığa həsr olunmuş “Asiyanın Qəlbi” beynəlxalq konfransının açılışı olub. Açılışda Əfqanıstan prezidenti Məhəmməd Əşrəf Qani və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev iştirak edib və çıxış ediblər.^[196][197]

Azərbaycan Prezidentinin təşəbbüsü ilə fevralın 6-da Pekində keçirilən beynəlxalq konfrans çərçivəsində “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC ilə Çin yol və körpü tikinti Korporasiyası arasında memorandum imzalanıb.^[198]

2020-ci ilin aprel ayında Azərbaycan Özbəkistana humanitar yardım – koronavirusla mübarizə üçün xüsusi tibbi ləvazimatlar göndərib.^[199]

4 avqust 2020-ci ildə Beyrutda çoxsaylı insan tələfatı və dağıntılara səbəb olan partlayış baş verdi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin tapşırığına əsasən, Nazirlər Kabineti faciənin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün Livan Respublikasına 1 milyon ABŞ dolları məbləğində maliyyə yardımı göstərilməsi haqqında qərar qəbul etmişdir.^[200]

2004-cü il iyulun 8-də Pakistan İslam Respublikasının prezidenti Pərviz Müşərrəfin Azərbaycana üçgünlük rəsmi səfəri zamanı İlham Əliyevlə görüş keçirilmiş və iki ölkə arasında əlaqələrin inkişaf perspektivləri müzakirə edilmişdir. Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizəyə dair hökumətlərarası sazişlər imzalanmışdır.^[201]

2012-ci il sentyabrın 18-də Parisdə Luvr muzeyinin İslam incəsənətinə həsr olunmuş yeni zallarının açılış mərasimi keçirilib. Burada İlham Əliyev və Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva iştirak ediblər.^[202]

2017-ci il martın 5-də Azərbaycan, İran və Rusiya arasında üçtərəfli görüş çərçivəsində İlham Əliyev və Həsən Ruhani dəmir yolu şirkətləri arasında anlaşma memorandumu imzalayıblar.^[203]

İlham Əliyev 2017-ci il mayın 21-də Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının paytaxtı Ər-Riyadda keçirilən Ərəb-İslam-Amerika Sammitində iştirak edib. Sammitdə digər İslam ölkələrinin başçıları ilə yanaşı, ABŞ prezidenti Donald Tramp da iştirak edib. Sammit “Biz birlikdə güclüyük” devizi altında keçirilib.^[204][205]

İlham Əliyev 2017-ci il noyabrın 1-də Azərbaycan, Rusiya və İran dövlət başçılarının sammiti çərçivəsində İran İslam Respublikasına işgüzar səfərə gedib.^[206]

2020-ci ilin mart ayında Prezidentin tapşırığına əsasən Azərbaycan Respublikası Hökuməti infeksiya ilə mübarizə məqsədilə İran İslam Respublikasına 5 milyon ABŞ dolları məbləğində humanitar yardım göstərmişdir.^[207][208] İyunun 25-də Azərbaycan COVID-19 ilə əlaqədar Əfqanıstana dərman şəklində humanitar yardım göndərib.^[209]

2005-ci ilin dekabrında İlham Əliyev Məkkədə keçirilən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının növbədənkənar iclasında iştirak etmişdir. Səfər çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti Malayziyanın Baş naziri Abdulla Əhməd Bədəvi, Pakistan Prezidenti Pərviz Müşərrəf, Rusiya Prezidentinin Uzaq Şərq Federal Dairəsindəki səlahiyyətli nümayəndəsi Kamil İsxakov, İƏT-in baş katibi Əkmələddin İhsanoğlu, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Bülənd Arç və digər rəsmi şəxslərlə görüşlər keçirib.

2006-cı ildə Bakıda İlham Əliyevin iştirakı ilə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin Xarici İşlər nazirlərinin 33-cü sessiyası öz işinə başlamış və bu sessiyada təşkilata sədrlik Azərbaycana keçmişdir.

2016-cı il aprelin 14-də İstanbulda İlham Əliyevin iştirak etdiyi İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) 13-cü Zirvə Toplantısı işə başlayıb.^[189]

2007-ci il fevralın 7-də Gürcüstan, Azərbaycan və Türkiyə arasında Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu dəhlizinin yaradılması haqqında hökumətlərarası saziş imzalanıb.^[210] Həmin gün İlham Əliyev Gürcüstanın paytaxtı olan Tbilisi şəhərinin mərkəzində Heydər Əliyev prospektinin təntənəli açılışında iştirak edib.^[211]

2007-ci il martın 25-də Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə başçılarının iştirakı ilə Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin təntənəli açılışı oldu.

2008-ci il iyulun 1-də Batumidə keçirilən Demokratiya və İqtisadi İnkişaf üzrə Beynəlxalq Təşkilatın (GUAM) dövlət başçılarının sammitində iştirak etmişdir. Görüşdən sonra dövlət başçılarının birgə konfransı keçirilib.^[212]

2009-cu il mayın 20-də İlham Əliyev Bakıda Gürcüstan prezidentini qəbul edib. Səfər zamanı prezidentlərin iştirakı ilə Azərbaycan-Gürcüstan sənədlərinin imzalanması mərasimi olub: “Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan Respublikası hökumətləri arasında hava hərəkəti haqqında sazişə dəyişikliklər edilməsi haqqında protokol”, “Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan hökumətləri arasında 1996-cı ildə azad ticarət haqqında” sazişə dəyişikliklər edilməsi haqqında protokol və s. sənədlər imzalanıb.^[213][214]

21 avqust 2017-ci il tarixində Borjomi-Xaraqauli Milli Parkında baş vermiş yanğınla əlaqədar İlham Əliyevin göstərişi ilə Fövqəladə Hallar Nazirliyi yanğınların söndürülməsi üçün Gürcüstana helikopter göndərib.^[215]

30 oktyabr 2017-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın və Gürcüstanın Baş naziri Giorgi Kvirikaşvilinin iştirak etdikləri Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu xəttinin rəsmi açılış mərasimi keçirilmişdir.^[216][217]

2017-ci il dekabrın 22-də Gürcüstanın maliyyə naziri Mamuka Baxtadzeni qəbul edib. Bu, nazirin yeni vəzifəyə təyin olunduqdan sonra ilk səfəridir. Bütün sahələrdə əməkdaşlıq, eləcə də Bakı-Tbilisi-Qars layihəsi müzakirə edilib.^[218]

2019-cu il martın 29-da Vyanada ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərinin (İqor Popov (Rusiya), Stefan Viskonti (Fransa) və Endryu Şoferin (ABŞ) vasitəçiliyi ilə Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın rəsmi görüşü olub.^[219][220]

2004-cü il fevralın 3-də Bakıda Gülüstan sarayında Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə prezidentlərinin iştirakı ilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan layihəsinin maliyyələşdirilməsinə dair sənədlərin imzalanması mərasimi olmuşdur.^[79]

29 may 2018-ci ildə Bakıda Cənub Qaz Dəhlizinin birinci mərhələsi işə salındı. Bir neçə gün sonra İlham Əliyev Türkiyənin Əskişəhərində Trans-Anadolu qaz boru kəmərinin açılışında iştirak etmişdir.^[85][86][87]

19 oktyabr 2018-ci ildə İzmirdə İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Star Neft Emalı zavodunun açılış mərasimi keçirilib. Azərbaycan zavodun tikintisinə 6,3 milyard dollar sərmayə qoyub^[154]

2020-ci il dekabrın 10-da Bakıda Azadlıq meydanında Qələbə Paradı keçirildi. Paradı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ali baş komandanı İlham Əliyev və fəxri qonaq qismində dəvət olunmuş Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan qəbul etmişdir.^[104]

2007-ci il martın 9-da Heydər Əliyev sarayında İlham Əliyevin və Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor Təşkilatları liderlərinin I Forumu keçirilmişdir.^[133]

30 oktyabr 2017-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın və Gürcüstanın Baş naziri Giorgi Kvirikaşvilinin iştirak etdikləri Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu xəttinin rəsmi açılış mərasimi olmuşdur.^[216]

Azərbaycan və Türkiyə təhsil və texnologiyalar sahəsində də əməkdaşlıq əlaqələri güclənir. İlham Əliyevin Türkiyəyə rəsmi səfəri zamanı "Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil nazirliyi ilə Türkiyə Respublikasının Ali Təhsil şurası arasında Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin yaradılmasına dair analaşma Memorandumu" imzalanmışdır.

2021-ci ilin noyabrında İlham Əliyev Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının VIII Zirvə Görüşündə iştirak edib.^[221]

2023-cü ilin fevralında Türkiyədə baş verən əsrin fəlakəti adlandırılan dağıdıcı zəlzələdə İlham Əliyevin göstərişinə əsasən, axtarış xilasetmə əməliyyatlarına dəstək məqsədilə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin xilasedici heyəti müvafiq avadanlıqlarla, zəruri tibbi avadanlıq və ləvazimatlarla təchiz olunmuş mobil səhra hospitalı Türkiyəyə yola salınmışdır.^{[222] [223]} Ümumilikdə Azərbaycanın dövlət qurumları tərəfindən zəlzələ bölgəsində zərər çəkənlərə 44 milyon 82 min 967 manat (25 milyon 931 min 157 ABŞ dolları) məbləğində humanitar yardım göstərilib. Humanitar yardımların Türkiyəyə çatdırılması üçün 16 təyyarədən, 459 tir, 25 vaqondan istifadə olunub.^[224]

29 aprel 2023-ci ildə "TEKNOFEST" aerokosmik mühəndislik və texnologiya festivalında İlham Əliyev çıxış etmişdir.^[225]

10 aprel 2025-ci ildə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə IV Antalya Diplomatik Forumunda iştirak etmək üçün Türkiyədə işgüzar səfərdə olmuşdur.^[226]

• İlham Əliyev
• Azərbaycan Prezidenti

• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin rəsmi saytı
• Azərbaycan Prezidentinin rəsmi YouTube videokanalı
• İlhamla irəli Arxivləşdirilib 2009-05-01 at the Wayback Machine
• AZƏRBAYCAN PREZİDENTLƏRİ Arxivləşdirilib 2016-03-11 at the Wayback Machine
• Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin nitqləri, çıxışları, müsahibələri, bəyanatları Arxivləşdirilib 2012-02-25 at the Wayback Machine
• İlham Əliyev və Azərbaycanın neft diplomatiyası Arxivləşdirilib 2011-10-09 at the Wayback Machine
• İlham Əliyevin xarici siyasət fəaliyyəti. Elektron nəşr
• Azərbaycan Prezidentinin rəsmi səhifəsi Arxiv surəti 11 noyabr 2018 tarixindən Wayback Machine saytında
• Prezident İlham Əliyevin andiçmə mərasimindəki nitqi (2008 г.) Arxiv surəti 26 sentyabr 2020 tarixindən Wayback Machine saytında
• Prezident İlham Əliyevin andiçmə mərasimindəki çıxışı (2013 г.) Arxiv surəti 1 oktyabr 2020 tarixindən Wayback Machine saytında
• Prezident İlham Əliyevin andiçmə mərasimindəki nitqi (2018) Arxiv surəti 1 oktyabr 2020 tarixindən Wayback Machine saytında