İldırım pozası

Pozanın adı sanskrit sözlərindən yaranmışdır:vajra - həm "ildırım",həm də "almaz" mənasını bildirən silahın adı və asana - "poza,oturuş" deməkdir.

Vajrasana adı orta əsrlərdə meditasiya oturuşunu ifadə edir,lakin istifadəsi müxtəliif olmuşdur.XV əsrə aid Hatha yoqa Pradipika əsərində bu poz Siddhasana ilə eyniləşdirilmişdir.^[1]

XVII əsrə aid Gheranda Samhita əsərində "Light on Yoga" kitabında "Virasana" adlandırılan forma təsvir olunur.Burada ayaqlar ombaların yanına yerləşdirilir.Digər mənbələrdə isə Vajrasana müasir diz üstə oturma mövqeyini ombaların dabanların üzərində dayanmasını ifadə edir.^[2] Yoqa tədqiqatçısı Norman Sjoman qeyd edir ki,"Light on Yoga" bu məsələdə aydın deyil.Belə ki,oradakı "Laghuvajrasana" təsvirində dizlər və ayaqlar birləşdirilmiş vəziyyətdədir,lakin əsas "Vajrasana" haqqında təsvir verilmir.^[3]

Praktikant dabanların üzərində oturur,baldırlar budların altında yerləşir.Diz qapaqları arasında təxminən dörd barmaq qədər məsafə saxlanılır,hər iki ayağın baş barmaqları bir-birinə toxunur və bədən dik vəziyyətdə tutulur.^[4]

Pozanın uzanaraq icra edilən forması,Aştanqa yoqasında Supta Vajrasana adlanır.^[5]

Laghuvajrasana,Aştanqa yoqası və İyenqar yoqasında mürəkkəb bir pozadır.Bu asanada budlar oturaq vəziyyətdən yarı yuxarı qaldırılır,başın təpə hissəsi yerə qoyulur və əllər topuqları tutur.^[6]

Bəzi ortoped cərrahlar iddia edirlər ki,"Vajrasana" diz oynaqları üçün zərərli ola bilər.^[7] Bu poza ümumi fibulyar sinirin zədələnməsi ilə əlaqələndirilmişdir ki,bu da "foot drop (ayaq sallanması" adlanan vəziyyətə səbəb ola bilər.Belə halda ayağın dorsifleksiyası (yuxarı qalxması) zəifləyir,nəticədə yeriyərkən ayaq barmaqları yerə toxunur və sürünür.^[8] Bundan əlavə,ayağın səthində və aşağı,ön-yan baldır hissələrində hissiyyat itkisi müşahidə oluna bilər.Bu konteksdə bəzi həkimlər bu halı "yoga foot drop" adlandırmışdırlar.