İbrahim şah Ludi (puşt. ابراهیم لودي, urdu ابراہیم لودی; 1480, Dehli – 21 aprel 1526) — Ludilər sülaləsindən Hindistan hökmdarı.
| İbrahim şah Ludi | |
|---|---|
| puşt. ابراهیم لودي | |
| | |
| 22 noyabr 1517 – 21 aprel 1526 | |
| Sonrakı | Babur |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1480 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 aprel 1526 (45–46 yaşında) |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, Dehli sultanı[d] |
| Ailəsi | Ludilər sülaləsi |
| Dini | islam |
Sultan İskəndər şah Ludinin böyük oğludur. Atasının ölümünə görə 22 noyabr 1517-ci ildə taxta çıxdı. Hökmdarlığını qəbul etməyən müxalifləri, qardaşı Cəlal xanın ətrafında toplanıb onu Cavnpur hökmdarı elan edərək ölkəni ikiyə bölmək istədilər. İbrahim Ludi tez bir vaxtda qardaşının üzərinə bir ordu göndərdi. Məğlub olan Cəlal xan, Siqhlərin əlindəki Qevaliyara sığındı. İbrahim Qevaliyarı da mühasirə etdi və Cəlal xanı ələ keçirərək adamları ilə birlikdə həbs etdi. Cəlal xan bir müddət sonra həbsxanada öldü.
İbrahim şah daha sonra, dövlət adamlarının ona qarşı sadiq qalmadıqlarını rəhbər tutaraq sərt bir idarə tərzi mənimsədi və bir çox qabaqcıl əyanlara təzyiq göstərək özündən uzaqlaşdırdı. Hətta atasının iki əhəmiyyətli idarəçisini ölümə məhkum etdirdiyi vaxt digər dövlət adamları öz hakimiyyətini qorumaq üçün İbrahim şaha qarşı üsyan etdilər. Bu vaxt Pəncab valisi Dövlət xan Ludi də qiyam qaldırdı. Vəziyyəti öyrənən sultan, Dövlət xan Ludinin Dehliyə gəlməsini əmr etdi, amma şübhələnən Dövlət xan oğlu Dilavər xanı göndərdi. Dehliyə gələn Dilavər xan, bir müddət üçün həbsdə qaldıqdan sonra geri qayıtdığı vaxt sultanlığın mərkəzindəki təzyiq və zülmləri atasına danışdı. İbrahim şah Ludinin taxtda qaldığı müddət ərzində öz aqibətini heç də yaxşı görməyən Dövlət xan, o vaxtlarda Kabildə olan Baburu dəvət edərək Hindistana gəlməsini istədi. Bununla da Babur Hindistana istiqamətlənəndə İbrahim şah Ludi 1000-ə qədər filin də yer aldığı çox güclü orduyla onu dayandırmaq üçün yola çıxdı ki və onu 1526-cı ildə Panipatda qarşılaşdı. Osmanlı döyüş taktikasından istifadə edən və alovlu silahlardan istifadə edən Babur qarşısında tab gətirə bilməyən İbrahimi-Ludinin ordusu dağıldı, özü isə həlak oldu (21 aprel 1526). Babur, İbrahim şahın cəsədini dəfn etdirdi və öldüyü yerdə bir türbə tikdirdi. Bu türbə zamanla ziyarətgah çevrilmişdir. İbrahim şah Ludinin anası Sultan Baburu zəhərləmək istəmiş, lakin buna nail ola bilməmişdir. Hadisənin ortaya çıxmasının ardından digər ona kömək edən şəxslərlə birgə Kabilə göndərilmiş, ancaq yolda intihar etmişdir.
Sultan İbrahim şah fərasət sahibi və cəsur bir hökmdar idi. Əsilzadələri nəzarət altında saxlamaq üçün təzyiqli bir siyasət yerinə yetirsədə da zalım bir hökmdar olmamışdır. Hökmdarlıq özününg inkişafındakbömək dib,a ədalətlibir siyasət təqibelləyib və Ludilər sülaləsinin bir imperiya halına gəlməyi üçün çalışmıştdr.Bəzi xərclərdən ötrü xanığın süqutuna səbəb olmaqla günahlandırılsada, əsas günahkarlar fərasətsiz şahzadələr idi. Panipat döyüşü Hindistan tarixi üçün əhəmiyyətli bir radisə olubdu . İbrahim şah Ludinin ölümü ilə Ludilə sülaləsi yıxılmış, Babür bu ssöyüşdən onra Dehli veə qranı da ələ keçirərək Babürlüleə xanedanını qurmuşdur.